Zwevegem / Woonuitbreidingsgebied wordt voedseltuin [VIDEO]

Eind 2019 besliste de West-Vlaamse intercommunale Leiedal, na overleg met de gemeente Zwevegem om 1 ha gebied dat normaal gezien bestemd was voor woonuitbreiding, ter beschikking te stellen voor een duurzaam en innovatief openruimteproject dat een meerwaarde biedt voor het klimaat, de omgeving en de buurtbewoners. Via een open oproep werd het project ‘Tuin van Adem en Eten’ geselecteerd.

In totaal werden zes projecten ingediend, waarvan er twee weerhouden werden. Beide projecten kregen de kans om zich voor de jury te verdedigen. Het was de ‘Tuin van Adem en Eten’ die als best beoordeelde project uit de bus kwam. Het moet een eetbaar bos worden dat zichzelf reguleert, een sociaal, educatieve en zeer toegankelijk plek. Ook komen er plukdagen en oogstfeesten.


Productief Landschap

Het unieke initiatief past perfect binnen de visie van Leiedal om van de weinige open ruimte in Zuid-West-Vlaanderen een productief landschap te maken. Dergelijke herbestemming is een absolute primeur voor de regio. Uniek in Vlaanderen ook, door de geslaagde samenwerking tussen intercommunale, gemeente en dorpsgemeenschap, die bovendien voor haar eigen financiering zorgt.

De Tuin van Adem en Eten is een ambitieus project dat getrokken wordt door twaalf inwoners van Sint-Denijs. Het is in eerste instantie een combinatie van bos en open ruimte, waarbij op verschillende plaatsen mogelijkheden worden gecreëerd om voedsel te oogsten. Via de principes van een voedselbos (gelaagde opbouw) en de permacultuur (bodem, mens en eerlijke verdeling) wordt een divers ecosysteem nagestreefd, waarbij een gezonde en levende bodem het uitgangspunt is. Het voedselbos en de permacultuur worden in het project gecombineerd met zones voor wateropvang, open ruimte, recreatie, speelruimte, een bloemenweide, hagen, houtkanten, fruitbomen, enzovoort.

“De Tuin van Adem en Eten staat voor een vernieuwende en unieke kijk op voedselproductie en –beleving. Naast de focus op voedselproductie en het versterken van het ecosysteem gaat er ook aandacht naar flankerende functies als educatie, zorg, gezondheid en recreatie,” aldus de initiatiefnemers. “We brengen het stuk grond, naar de bewoners van het dorp. Ingericht met een mozaïek van begroeiingsintensiteit,  houtkanten, bloemenweides, een swale en poel, blote- en geschoeidevoetenpaden, een arena voor een klein en rustig occasioneel evenement, insectenhotel, een geboortebos,.. Kortom, het wordt een plaats waar je kan genieten van de kleine dingen, waar je tot rust kan komen en de natuur weer tot leven komt. Een tuin waar je kan ademen en eten. Wat het voedselbos produceert gaat richting de bewoners van het dorp en kan zo vanuit de korte keten een deel van ons voedsel vervangen. Ons project kadert binnen de doelstellingen van het Burgemeestersconvenant, die een CO2-reductie van 40% tegen 2030 vooropstelt. Het is gestoeld op het concept van korte keten, een voedselbos is beter bestand tegen de opwarming van de aarde, capteert CO2 en water wordt gebufferd.”

Lokaal verankerd

De initiatiefnemers laten zich ondersteunen door ervaren organisaties zoals Velt vzw, de afdeling Zwevegem van Natuurpunt en Stadlandschap Leie en Schelde. Ook lokale spelers werken aan het project mee, zoals de gemeentelijke basisschool van Sint-Denijs, Ten Dries Jongerenzorg vzw en het Restaurant l’Envie. Op die manier geldt het project ook als een voorbeeld van sterke lokale verankering. Om het lokale draagvlak nog meer te vergroten, zullen de komende maanden een aantal evenementen worden georganiseerd waarop de inwoners van Sint-Denijs en andere geïnteresseerden uitgenodigd worden.