Vlaams Houtkantenplan geeft meer slagkracht
Er zijn steeds minder houtkanten in Vlaanderen en de kwaliteit ervan gaat achteruit. Houtkanten zijn lijnvormige landschapselementen die bestaan uit bomen en/of struiken. Ze geven onze landelijke streken hun typisch karakter en zijn belangrijk voor een klimaatbestendig en biodivers platteland. Om het houtkantennetwerk te versterken tegen 2030 lanceert de Vlaamse regering samen met lokale besturen en partners, een houtkantenplan.
Het houtkantenplan is voorbereid door verschillende Vlaamse entiteiten, provincies, middenveldorganisaties en onderzoeksinstellingen. Het houtkantenplan is er voor iedereen die houtkanten heeft, er wil aanplanten of ze duurzaam wil onderhouden. Met dit plan wordt er een stevige impuls gegeven om op het ingeslagen pad verder te gaan. Er is goed nagedacht over een integrale visie: er gaat aandacht naar beheer, versterking van houtkanten door aanplantingen, onderhoud van reeds bestaande houtkanten maar ook naar communicatie, kennisuitwisseling, handhaving en wetenschappelijk onderzoek, zegt Ilse Ideler, directeur Regionaal Landschap Lage Kempen, die namens de regionale landschappen mee de pen vasthield bij de opmaak van het plan.
Doelstellingen en uitdagingen
Er worden vijf duidelijke ambities geformuleerd in het Vlaams Houtkantenplan:
- Behouden, beschermen en handhaven van het netwerk
- Uitbreiden van het netwerk door aanplantingen
- Kwalitatief versterken van het netwerk door beheer en valorisatie te stimuleren
- Draagvlak vergroten voor houtkanten door sensibilisering en kennisuitwisseling
- Monitoring: opvolgen van de toestand en evolutie van het netwerk
Het houtkantenplan moet bestaande houtkanten behouden en beschermen. Want hoe ouder het landschapselement, hoe waardevoller het is op vlak van biodiversiteit en koolstofstock (in biomassa en bodem). Een oude houtkant kan namelijk, net zoals een oud bos, niet zomaar vervangen worden door een nieuwe. Daarvoor worden de regelgeving en procedures voor vergunningen, handhaving en bescherming van houtkanten geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd.
Het houtkantennetwerk wordt uitgebreid met nieuwe aanplantingen. Zo lanceert de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) binnenkort een projectoproep voor lokale besturen om houtkanten aan te planten. Daarvoor wordt 900.000 euro uit het klimaatfonds voorzien. De aanleg van nieuwe houtkanten moet zo veel mogelijk gebeuren met plantgoed met het kwaliteitslabel ‘Plant van Hier’. Dat is kwaliteitsvol en autochtoon plantmateriaal uit Vlaanderen. Op dit moment is de vraag naar dat plantgoed groter dan het aanbod. Er worden dus ook acties opgezet om de beschikbaarheid van ‘Plant van Hier’ plantsoen te garanderen.
Een kwalitatief beheer van houtkanten cruciaal. De bedoeling is om de takken en het snoeihout van dat beheer beter te gebruiken. Bijvoorbeeld als grondstof voor materiaal, energie of verrijking van de bodem. Het houtkantenplan voorziet daarvoor in verschillende acties, zoals het structureel uitbouwen van de Loketten Onderhoud Buitengebied (LOB’s) in heel Vlaanderen. Zij ondersteunen momenteel vooral gemeenten bij het regulier landschapsonderhoud, zoals het beheer van houtkanten. Er zullen ook houtkantencoördinatoren aangesteld worden. Zij zullen samenwerken met het Loket Onderhoud Buitengebied voor het beheer van houtkanten en het gebruik van de biomassaresten afkomstig uit beheerwerken.
Vooral de uitbreiding van het draagvlak voor houtkanten zal een grote uitdaging vormen om te kunnen slagen in een sterk verbonden netwerk. En dat kan enkel door middel van een wijdverspreide sensibilisering en kennisuitwisseling.
Lees het houtkantenplan hier.
Alle informatie over meer en betere houtkanten op de website van de Vlaamse Landmaatschappij
