Uniek vogelobservatorium TIJ in de vorm van een ei [VIDEO]

In het vogelreservaat Scheelhoek aan de rand van het Haringvliet, een natuurgebied in de Rijn-Maasdelta tussen Rotterdam en Dordrecht, ligt een bijzonder vogelobservatorium. Het TIJ heeft de vorm van een ei van de grote stern. Het opvallende ‘natuurkunstwerk’  is 8 meter hoog en 11 meter lang en ligt in een landschappelijk ontworpen ‘nest’ van riet, kastanje palen en zand. Het biedt een prachtig uitzicht op het weidse Haringvliet en de Haringvlietsluizen.

Deze bijzondere kijkplek werd in april 2019 geopend in het kader van het Droomfond Haringvliet. Het is een gezamenlijk project van Vogelbescherming Nederland en Natuurmonumenten. Sinds begin 2019 gaan de Haringvlietsluizen regelmatig op een kier. Noordzee en rivier zijn zo weer verbonden na bijna 50 jaar afsluiting. Hierdoor ontstaat een nieuw natuurgebied en worden ook nieuwe recreatieplekken gecreëerd om de effecten van de sluisopening waarneembaar en toegankelijk te maken voor mensen.


Vogelobservatorium

Het TIJ is een plek waar bezoekers de Delta-natuur van het Haringvliet van heel dichtbij en op een bijzondere manier kunnen beleven. Het gebied bestaat uit een dijk met binnendijks grote rietlanden en buitendijks een aantal eilanden. Deze eilanden zijn foerageer- en broedgebied voor steltlopers zoals de Visdief en, het icoon van dit gebied, de Grote Stern. Het ei van de grote stern, die jaar na jaar broedt op naastgelegen eilanden, diende als inspiratie voor het ontwerp. Het staat symbool voor de vruchtbaarheid van de delta, gezonde vogelpopulaties en genieten van de natuur. Het kunstwerk oogt als een reusachtig houten ei en bestaat uit twee verdiepingen. Vanuit het ei is er een panoramisch uitzicht over de broedvogeleilanden van Vogelreservaat Scheelhoek en het Haringvliet.

Het observatorium werd ontworpen door Ro&Ad Architecten uit Bergen op Zoom en RAU Architects uit Amsterdam. BREED Integrated Design is betrokken als constructeur. Het is een volledig remontabel, met lokaal riet afgedekte, houten constructie, die in Finland computergestuurd gezaagd werd, in ca. 400 onderdelen met de boot aangeleverd en op locatie gemonteerd is. Het is parametrisch ontworpen om een goede verhouding te krijgen met vorm, constructie, afmeting en kijkgaten. De constructie bestaat uit een Zollinger constructie, waarmee in hout grote overspanningen gemaakt kunnen worden, met relatief kleine onderdelen. Het onderste deel, dat onder water kan komen te staan bij hoog water, is gemaakt van Accoya, het bovenste deel van grenen. De rieten bedekking is lokaal riet, dat aan de binnenkant van de dijk is geoogst. De rietbedekking stopt ook vlak boven de hoogst mogelijke hoogwaterlijn. Via een hybride hout-betonvloer wordt de binnenkant ontsloten van waaruit je een prachtig uitzicht hebt op de broedeilanden, de Haringvlietdam en de directe omgeving. Middels een opening in het dak komt licht naar binnen. Het ei ligt in een watergeul, waardoor de getijdenwerking letterlijk wordt beleefd. De ene keer moeten de laarzen aan, de andere keer is de bezoeker met droge voeten boven.

 

Landschapsplan

Het plan bevat niet alleen het observatorium, maar ook een landschapsplan van HNS Landschapsarchitecten. Onderweg zijn verschillende biotopen voor vogels (oeverzwaluw, steltlopers, visdieven enzovoort) aangelegd en dus ook te zien. Bezoekers bereiken het ei door een tunnel. Zo worden de vogels en andere dieren niet verstoord. De tunnel wordt opgebouwd uit houten palen met gerecyclede steenschotten, en grasplaggen, naar voorbeeld van zogenaamde (Texelse) Tuunwoallen. In de tunnel komen lichtopeningen en een ‘luisteroor’ waardoor alle geluiden uit de omgeving hoorbaar zullen zijn. Tevens wordt er een oeverzwaluwwand gerealiseerd aan de buitenkant van de tunnel met kijkplek in de tunnel van waaruit je de oeverzwaluwen van dichtbij kunt zien in- en uitvliegen.

 

 

Foto’s: Katja Effting