Tien topprojecten Nederlandse landschapsarchitectuur

Nederland heeft een sterke traditie in de landschapsarchitectuur waarin artistieke visie samengaat met functionaliteit. Carlos Cortés van het Landscape Architects Network heeft tien recente projecten geselecteerd die volgens hem een mooi beeld geven van de balans tussen esthetiek en duurzaamheid.

 

1. Het Van Gogh-Fietspad in Nuenen (Eindhoven)

Ontwerp: Studio Roosegaarde

Het fietspad is gerealiseerd door Heijmans naar een ontwerp van Daan Roosegaarde. Geïnspireerd op het werk ‘De Sterrennacht’ van Vincent van Gogh, wordt het fietspad met een innovatieve technologie verlicht wordt door duizenden fonkelende lichtjes. Het zijn stukjes kunsthars met een speciale coating die overdag licht opnemen en dat ‘s nachts weer afgeven.

 

 

2. Het Waterplein Benthemplein, Rotterdam

Ontwerp: De Urbanisten

Het Waterplein Benthemplein is een waterberging en stedelijke openbare ruimte in één. Het plein is voorzien van twee ondiepe bassins en een dieper gelegen sportveld. Regenwater vanaf de bestrating en de omliggende gebouwen worden via speciale ‘riviergoten’ naar de ondiepe bassins afgevoerd. Deze zijn anders dan het sportveld aangesloten op de stadsriolering. Het sportveld wordt pas bij extreme regenval onder water gezet en functioneert als extra bufferruimte voor het water uit de buurt.

 

 

3. De Golvende Brug, Beukenhorst Zuid – Hoofddorp

Ontwerp: Lodewijk Baljon Landschapsarchitecten

De Golvende Brug aan de Taurusavenue legt een directe verbinding tussen het station van Hoofddorp en Beukenhorst Zuid en Park 20/20. Komende vanaf het station maakt de brug twee routes mogelijk en heeft daardoor een uitwaaierende vorm. De Taurus Avenue is de drager van Beukenhorst: functioneel door de centrale positie in de ontsluiting en ruimtelijk door de lengte en de brede middenberm, voorzien van een dubbele rij essen. Langs de Avenue loopt een brede vaart, ook een sterk element van de polder. Doordat deze lange lijnen doorlopen, zijn ze onderdeel van het landschap. De bijzondere uitwerking van de kadewand maakt duidelijk dat de polder is getransformeerd naar de stedelijke sfeer. De damwand is van begroeiing voorzien: een aantrekkelijke afwisseling van roestbruine strepen met stroken planten. De groene uitwerking sluit aan bij het duurzaamheidstreven dat dit bedrijvengebied kenmerkt. Over de vaart liggen karakteristieke bruggen. In materialisering sluiten ze aan op de stoere kade, in detail hebben ze een elegante vorm die de beweging van de Avenue naar de kantoren soepel doet verlopen.

 

 

4. De Beek in Roombeek, Enschede

Ontwerp: Buro Sant en Co Landschapsarchitectuur

De Roomweg wordt als winkelstraat de stedelijke drager voor de wijk. Door het asymmetrische profiel is een flaneerstrook ontstaan waarin de beek een opvallend beeldmerk vormt. De beek heeft een opmerkelijk gestileerd beeld: kaarsrecht, onverwacht breed met een flinterdun watervlies en een bijzonder stenenpatroon. Door het microreliëf op de beekbodem ontstaat een kunstmatige vertraging waardoor meer water in de beek aanwezig is en het water continu te zien en te horen is. Het scherfvormige stapstenenpatroon is een verwijzing naar de natuur en naar de vuurwerkramp zelf.

 

 

5. Daktuin Europees Patentbureau, Rijswijk

Ontwerp: Copijn Bruine Beuk

Met de ontwikkeling van een nieuw entreegebouw wordt het terrein van E.P.O. heringericht, een daktuin van 2,5 ha. op twee verschillende niveaus. Het lagere niveau, op een parkeergarage, heeft een rustige, natuurlijke uitstraling waarin zich ecologische waarden kunnen ontwikkelen. Het hogere niveau heeft een stedelijke uitstraling. Het terrein biedt personeel en gasten diverse gebruiksmogelijkheden.

 

 

6. Dakpark Vierhavenstrip, Rotterdam

Ontwerp: Buro Sant en Co Landschapsarchitectuur

Het dakpark is een goed voorbeeld van intensief ruimtegebruik en dubbel grondgebruik. De specifieke opgave was om een écht groen park te maken in een hoogstedelijke omgeving. Het dakpark wordt gekenmerkt door een veelheid aan richtingen; een complex ruimtelijk beeld veroorzaakt door knikken, plooien, taluds en een stelsel van zigzaggende paden. Buro Sant en Co vervaardigde het (concept)Voorlopig Ontwerp en heeft daarmee o.a. het inrichtingsprincipe en parkbeeld gedefinieerd.

 

 

7. Cultuurpark Westergasfabriek, Amsterdam

Ontwerp: Gustafson Porter

Cultuurpark Westergasfabriek is een modern en avontuurlijk stadspark van 14 hectare dat alle zintuigen prikkelt. Je hoort het water stromen bij de moerasvijvers, je ziet de trein verdwijnen achter de talud. In het park liggen harde stoere betonplaten, maar er zijn ook zacht wuivende bloemenvelden. Op het grote veld voel je de wind en in de Gashoudervijvers vind je afgeschermde vlonders om te picknicken. Er is altijd kleur en geur in het park, want in elk jaargetijde bloeien andere bloemen en heesters. Het is een park dat zowel ruimte als intimiteit biedt, waar het tegelijkertijd druk kan zijn – het is ook een podium voor digitale kunst en cultuur – en enkele meters verder verstild. Het is een park vol verrassingen. Cultuurpark Westergasfabriek maakt deel uit van de zogenaamde Brettenzone, een langgerekt ecologisch gebied dat loopt van het Westerpark tot aan Spaarnwoude.

 

 

8. Dakpark en steigers Bolwerk Sint-Jan, ‘s Hertogenbosch

Ontwerp: Bureau Oslo, Ontwerp Stedelijke en Landelijke Omgeving

Het bolwerk Sint Jan aan de Stadsdommel was een van de belangrijke toegangen tot de historische stad. Eind 1800 is het bolwerk gesloopt om het water van de Dommel sneller af te kunnen voeren. In de ondergrond van het talud en de straat zijn nog restanten van de twee laatste poorten, de stadsmuur, een rondeel en middeleeuws straatwerk gevonden. De betekenis van de plek en de staat van de restanten zijn zo bijzonder dat hier overheen een informatiecentrum met horecavoorziening is ontworpen. Bovenop het dak, anderhalve meter boven het straatniveau, is een openbaar dakpark gerealiseerd. Het dakpark is 600 vierkante meter groot, met veel zitruimte. Je kunt er goed toeven in de middagzon, beschut onder het lover van de Gleditsia’s en met een fantastisch uitzicht over de Dommel.

 

 

9. Zonnehuisterrein, Amstelveen

Ontwerp: Hosper Landschapsarchitectuur en Stedebouw

HOSPER heeft voor het Zonnehuisterrein in Amstelveen een autovrije, groene en levendige buitenruimte ontworpen. Op een expressief vormgegeven pleinvloer smeden diverse groene oases met weelderige beplanting en (speel-)voorzienningen de verschillende gebouwen aaneen. Aan de westkant komen vier woongebouwen op een multifunctionele plint, naar ontwerp van Rijnboutt. In dit complex, De Ontmoeting, is een waterrijke patiotuin ontworpen.  Aan de oostkant is de nieuwbouw van het verzorgingscomplex Zonnehuis verrezen, ontworpen door Architectuurcentrale Thijs Asselbergs. De buitenruimte rondom het verzorgingscomplex bestaat uit tuinen met vaste planten en een kas voor activiteiten met bewoners. Op de pleinvloer is een terras- en speelgelegenheid en er is een vaste planten-tuin waarin voor loopoefeningen een hellingbaan en een trapje zijn opgenomen. Een tweetal tuinen is specifiek ingericht als dementievriendelijke tuin. Hiervoor is advies ingewonnen bij Anke Wijnja (Bureau Fonkel) en Annie Pollock van het Dementia Services Development Centre (Universiteit van Stirling, Schotland). Als verbinding tussen de twee gebouwdelen van het verzorgingscomplex is er een bijzondere pergola / droogloop gerealiseerd. Het ontwerp is een coproductie van Octatube, Architectuurcentrale Thijs Asselbergs en HOSPER. De meer dan 40 meter lange droogloop is een spectaculair ontwerp met een golvend dak van glas en staal. Het ‘zwevende blad’ sluit aan op de vormgeving van de tuin.  Bijzonder is, dat met uitzondering van de dementievriendelijke tuinen, het gehele terrein van het verzorgingstehuis vrij toegankelijk is voor de bewoners van de omliggende wijk. Daarnaast is de tuin, door de expressieve vormgeving, vanuit alle verdiepingen van de omringende gebouwen interessant om naar te kijken.

 

 

10. Herinrichting Groene Weg, Overijssel

Ontwerp: REDscape Landscape & Urbanism

Reconstructie van het 10 ha grote militaire werk aan de Groene weg. in een nieuw natuur- en recreatiegebied. Het biedt de unieke collectie van 36 bunkers en loopgraven een nieuwe toekomst als plek voor omwonende en toeristen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Een veerpontje verbindt de Groene weg met de forten Honswijk, Spoel en Everdingen. Het park biedt plaats aan de natuur, een prachtige oude boomgaard en de unieke militaire geschiedenis.

 

 

Het oorspronkelijke artikel kan u lezen op de website van het Landscape Architects Network.