Tentoonstelling / Van Barokpark tot Zollverein Park
De Duitse stad Essen is dit jaar Groene Hoofdstad van Europa 2017. Naar aanleiding daarvan vindt er een grote tentoonstelling plaats ‘Grün in der Stadt Essen. Mehr als Parks und Gärten’.
Essen, vroeger een belangrijk centrum van de kolen- en staalindustrie, heeft de voorbije decennia een ware metamorfose ondergaan, waardoor het vandaag een van de groenste steden van Duitsland is. Voormalige industrieterreinen werden bijvoorbeeld omgevormd tot hedendaagse stadsparken.
In het zuiden van de stad bevinden zich enkele grote recreatiegebieden. Zoals 70 ha grote Grügapark is een van de mooiste openbare parken in Duitsland. Het werd in 1927 aangelegd, en in 1965 voor de Bundesgartenschau opnieuw ingericht.
Krupp-Park
De zogenaamde Krupp-gordel in het noord-westen van de stad, waar ooit de geschiedenis van het Krupp-concern begon, is een gebied van 230 ha dat sinds de Tweede Wereldoorlog grotendeels braak lag. In 2001 besloot het fusieconcern ThyssenKrupp om alle tot dusver verspreid liggende kantoorgebouwen hier samen te brengen en een nieuwe campus uit te bouwen. Dat was het begin van een van de grootste stadsontwikkelingsprojecten van Duitsland.
Het eerste deel van het nieuwe Krupp-park, dat werd ontworpen door het internationaal bekende bureau Kiparlandschaftsarchitekten van Andreas Kipar uit Duisburg, is intussen geopend. Een tweede deel wordt in de komende jaren aangelegd.
Om van het in een diep dal gelegen terrein een park te maken, waren gigantische grondwerken nodig. In totaal werd meer dan 400.000 m³ grond aangevoerd en verplaatst. Het eindresultaat is een aantrekkelijk golvend landschap dat zich van noord naar zuid als een vallei tussen vijf hoge heuvels ontrolt, met helemaal in het noorden een 9 ha groot kunstmatig meer. Dat vangt niet alleen het overtollige water uit het park op, maar ook alle regenwater van de ThyssenKrupp-campus. Een amfitheater aan de rand van het meer biedt ruimte voor allerlei spektakels, terwijl verspreid over het park enkele speelterreinen en fitnessruimtes voor groot en klein zijn voorzien.
De beplanting oogt heel natuurlijk, met vooral bloemenrijke graslanden, en grote heester- en bomenmassieven. In totaal werden er meer dan 30.000 bomen en heesters aangeplant, hoofdzakelijk inheemse soorten zoals Zomereik, Es, Berk, Lijsterbes, Esdoorn… Lange rijen Moerascypressen (Taxodium distichum) markeren de wandelpaden.
Industrieel verleden
Essen koestert tegelijk ook zijn industrieel verleden. Met als absolute speerpunt het vroegere mijncomplex Zollverein XII dat enkele jaren geleden zelfs werd uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed als representatief voorbeeld van de zware industrie in Europa. Met de 55 meter hoge schachttoren als blikvanger, is Zollverein het bekendste industriële erfgoed van het Ruhrgebied. De bakstenen gebouwen werden in het begin van de 20iconen van de 20ste eeuw ontworpen door de modernistische architecten Fritz Schupp en Martin Kremmer, en gelden als iconen van industriële architectuur.
Zollverein is ook het symbool van de “Strukturwandel” van het Ruhrgebied. Nadat de mijn in 1986 werd stilgelegd, kreeg ze een tweede leven als centrum voor de creatieve industrie, toeristische attractie en evenementenlocatie.
Rem Koolhaas van Oma ontwikkelde het masterplan voor de site. Tot de interessantste bouwwerken behoren het oude ketelhuis – door Norman Foster omgebouwd tot het Red Dot designmuseum – de kolenwasserij waarin nu het Ruhrmuseum is gevestigd, en de designacademie in een mysterieus nieuw gebouw van het Japanse SANAA.
Het landschapontwerp is van Henri Bava van het Frans-Duitse Agence-Ter. Het doel van het plan was om de sfeer van industriële ruïne door te trekken en om successietuinen toe te voegen. De voormalige spoorrails naar de cokesfabriek zijn bewaard gebleven en fungeren nu als voet- en fietspaden. Op een afgeplatte terril tussen schacht XII en de cokesfabriek legde kunstenaar Ulrich Rückriem een beeldenpark aan met imposante stenen sculpturen.
De tentoonstelling ‘Grün in der Stadt Essen. Mehr als Parks und Gärten’ loopt van 21 mei tot 27 augustus 2017 in Hall 5 van Zollverein.
