Schaduw in de tuin: integreer de juiste planten in je plan
Dankzij schaduw in de tuin kan je planten integreren die je anders geen plek kunt geven in het beplantingsplan. En wat een prachtige planten zijn er wel niet die veel liever een plekje in de schaduw verkiezen boven de hele dag te moeten bakken in volle zon.
Hoe kies je schaduwplanten?
De juiste plantkeuze is afhankelijk van de precieze omstandigheden. Hoe nat of droog is de grond? Hoe groot zijn de schaduwzones? Heeft iemand veel of weinig tijd voor onderhoud?
Maar wat ook zwaar doortelt is dat de onderlinge samenhang belangrijker is dan de individuele plant. Kies dus planten met complementaire eigenschappen. Bloeit het ene plantje vroeg, dan moet de andere net iets later bloeien. Is de ene plant wintergroen, laat dan de volgende een mooie herfstkleur hebben. Vormt een boom een mooie klimsteun, dan heb je plaats voor een klimplant. Heeft het Kaukasische Vergeet-me-nietje een rond blad, dan komt het goed uit dat de tongvaren dat niet heeft.
Ook de bladkleur kan in de schaduwtuin heel belangrijk zijn. Voor de mensen die niet zo van de kleur geel houden, heeft de schaduwtuin een extra voordeel in petto. Veel planten met geel blad kleuren in de schaduw heel zacht groen. Denk dan bijvoorbeeld aan de Choisya ternata ‘Lich’ (Sundance) die op een zonnige standplaats knalgeel blad heeft. In een bostuin kleurt hij echter heerlijk lichtgroen op. Of de geweldige Carex oshimensis ‘Everillo’, een Japanse zegge, die wij in de schaduwtuin véél mooier vinden dan in de zon.
Een heel ander voorbeeld zijn de roodbladige purperklokjes (Heuchera). De cultivars met erg donkerrood blad vallen in de wintertuin nauwelijks op, zeker niet in de schaduw. Die plant je dan meer voor de zomermaanden.
Maar de soorten met lichter blad weten ook de wintertuin behoorlijk op te fleuren. Zelfs bontbladige planten kunnen in de schaduwtuin onverwacht leuk zijn. In Le Jardin de l’Etang de l’Aunay (Va- rengeville-sur-mer, Normandië) vond ik de bontbladige wintergroene kardinaalsmuts Euonymus fortunei ‘Variegata’ zowaar plotseling leuk. En die had ik daarvoor eigenlijk nooit een blik waardig gegund.
Plantenkennis als basis
De belangrijkste factor voor het welslagen van een beplanting is plantenkennis. Welke plant groeit waar? Hoe hangen plantengemeenschappen samen? Wat is de natuurlijke opeenvolging van de planten die je wilt gaan gebruiken? De natuur geeft je altijd het antwoord op deze vragen.
Over de hele wereld komen plantengemeenschappen voor die onder de meest uiteenlopende omstandigheden goed functioneren. Dus hoe dichter je als ontwerper bij dit natuurlijke beeld blijft, hoe eenvoudiger het is om een succesvolle beplanting te realiseren.
Meer weten over schaduw in de tuin?
Lees het volledige artikel in het vakmagazine voor de tuin- en groensector: CG Concept editie 02/2023.
Tekst: Cor van Gelderen
Foto’s: Coöperatie De Bloeimeesters, www.debloeimeesters.nl
