Samen voor meer klimaatgroen
Klimaat is het nieuwe groene thema. Overal worden bomen geplant om schaduw te creëren en koelte te genereren. Er wordt daarbij echter al te vaak voorbijgegaan aan het garanderen van een mooie toekomst voor de bomen.
Om effectief te scoren moeten bomen groot worden. Logisch. Waar het op aankomt is de kruinmassa en meer specifiek hun bladoppervlakte. Hoe groter hoe liever dus. Het impliceert het kiezen van de juiste boom(soort) voor die plek, het geven en garanderen van voldoende ruimte en kansen voor zowel kruin als wortels en vanzelfsprekend een vakkundig sturen lees snoeien en verzorgen vanaf het moment dat de bomen geplant worden.
Straatboom wordt klimaatboom
Groendiensten en parkbeheerders weten gelukkig hoe het moet. Ze zetten stevig in op boombeheersplannen. Die zijn echter maar zo sterk als de bevolking en de door hen verkozen beleidsvoerders ze accepteren. Wat laan- en straatbomen betreft, heerst nog al te vaak het NIMBY-syndroom. Vertaal voor een keer ‘not in my backyard’ in ‘niet voor mijn deur’. Nochtans is ondertussen zo goed als iedereen overtuigd dat we met zijn allen weerwerk moeten bieden aan de klimaatwijziging of noemen we het ondertussen klimaatcrisis, kwestie van op de urgentie van aanpak te wijzen. Woordgebruik wordt hoe langer hoe belangrijker. Plant niet zomaar een boom. Benoem de kwaliteiten ervan. Hanteer zonder scrupules de slogan dat een volwassen boom een koelend vermogen heeft van 10 airco’s. Vul verder aan met andere kwaliteiten die bijdragen tot een gezonde leefomgeving, van vertraagde waterafvoer richting riolering, over filteren en vastleggen van fijn stof tot luchtzuivering en bijsturen van relatieve luchtvochtigheid. Voeg er eventueel nog stressvermindering en esthetische meerwaarde aan toe, met zelfs gevolgen op latere verhuur- en verkoopprijzen. Veel kans dat u daarmee de nu nog boze buur overtuigd krijgt de zogeheten overlast van onder andere herfstblad in een juiste context te plaatsen.
Trouwens, bomen staan niet alleen in het bijsturend effect van klimaat. Van gazon tot vasteplantenborder, heesterboord en wilde natuur maar ook vijvers en waterpartijen dragen hun steentje bij. Hoe en wat bewijzen ondertussen tal van projecten in binnen- en buitenland en een veelheid aan studies die u voorzien van cijfer- en achtergrondmateriaal. Zie onder andere be.thegreencity.eu.
Over tuingrenzen heen
Privétuinen krijgen in dit alles nog te vaak minder, zelfs erg weinig aandacht. Ze evolueren bovendien steeds meer naar overwegend verharding. De redenen liggen voor de hand: steeds kleinere bouwpercelen, eigenaars met minder tijd of zin voor tuinonderhoud en ontgoochelingen door hitte en droogte.
Aangelegd volgens de principes van een klimaattuin kunnen ze echter onder zowat alle omstandigheden tuinplezier en tuingenieten mogelijk maken. Van lekker niets doen, eigen groenten, fruit en kruiden kweken, kinderen laten ravotten én zorgen voor koelte terwijl het in de woning te warm is. Eigenaars moeten weten dat het kan en dat tuinarchitecten en tuinaannemers beslagen zijn om deze omslag waar te maken. Tijd dus om als ontwerper en uitvoerder uit te pakken met deze deskundigheid die gaat voor een gedegen en welgekozen beplanting, warmtewerende zelfs waterdoorlatende terrassen en tuinverharding, koelende groengevels en waterelementen.
Samen voor een beter klimaat!
Helemaal optimaal wordt het als steden en gemeenten deze nieuwe tuinaanpak helpen uit te dragen. Het kan als informatie in hun inwonerskrant of -magazine, stadstelevisie en websites, maar ook gerichte acties van hun milieu- en groendiensten en/of bijsturing van de (vroegere) bloemen- of tuinenwedstrijden. Iedereen wint erbij. In eerste instantie de tuineigenaar die een mooie, veelzijdige en ’s zomers koele tuin geniet, maar ook straat en buurt. De klimaatbijsturende effecten gaan moeiteloos over tuinmuren en -grenzen heen. Helemaal ideaal is het als zowat alle tuinen meestappen in het groene verhaal. Versterkt met de projecten op het openbaar domein, van straat- en laanbomen, speelterreinen, buurt en stadsparken tot stadsbos toe, ontstaat zo een groen netwerk dat zich over de hele bebouwde omgeving uitrolt en gaat voor heuse impact. Tenminste als het groen kansen krijgt om groot te worden. Hoog tijd dus om ermee van start te gaan of voor wie al bezig is, nog een versnelling hoger te schakelen.
Boomsoorten voor ons klimaat:
- Koelreuteria paniculata, lampionboom, middelgrote boom, houdt niet van te natte grond in de winter.
- Liriodendron tulipifera, tulpenboom, grote boom, verkiest licht vochtige grond.
- Pterocarya fraxinifolia, vleugelnoot, grote, brede boom. Altijd met kluit planten.
- Taxodium distichum, moerascypres, grote boom. Naalden vallen af. Aangepast aan hoge grondwaterstand.
- Zelkova serrata, Japanse schijniep, middelgrote boom, goed bestand tegen hitte en tijdelijke droogte.
Meer boomsoorten: www.groenvanbijons.be
Auteur: Marc Verachtert
Zakboek voor de Klimaattuin
De klimaattuin is de tuin heruitgevonden in functie van het nieuwe klimaat, zonder dat je daarbij zelf minder kan genieten, ook tijdens extreme zomerdagen. Tegelijk rekent de klimaattuin zelf af met hitte, droogte, extreme wind en stortbuien.
Over het hoe en wat in zowel kleine als grotere tuinen, schreven Marc Verachtert en Bart Verelst, beiden freelance groenjournalisten én medewerkers aan Rekad-magazines, dit zakboek. Het boek zet aan tot het bijsturen van de tuin, zelf of met hulp van groenprofessionals. Veel kans dat dit boek, een standaardwerk wordt voor de tuin van de toekomst!
Bestel hier Zakboek voor de Klimaattuin!
