Rotterdam / Tentoonstelling ‘Dissident Gardens’

Met Dissident Gardens richt Het Nieuwe Instituut de blik op de meest actuele uitingsvormen van de klassieke strijd tussen natuur en cultuur. Het programma omvat vijf tentoonstellingen, een serie lezingen en debatten en een educatieprogramma.

 


Dissident Gardens neemt de tuin als uitgangspunt, als de plek bij uitstek waar het verlangen van de mens om zijn omgeving te beheersen botst met zijn fascinatie voor de wilde, ongerepte krachten van de natuur. Tegelijkertijd zijn tuinen, in de huidige tijd van digitalisering en globalisering, plekken geworden om zich terug te trekken, om tot rust te komen, te ontspannen en te reflecteren. Tuinen bieden de stille, toegewijde tuinier een thuis, maar worden in de hedendaagse, volautomatische glastuinbouw ook bevolkt door niet-menselijke werkkrachten. De tuin als een ruimte waar globale verhalen en vormen van arbeid, migratie en experimenten worden betwist en opnieuw gedefinieerd.

Technologie en ecologie worden in Dissident Gardens benaderd als systemen met niet alleen een onderling spanningsveld, maar ook een wederzijdse afhankelijkheid. Het Nieuwe Instituut ambieert zichtbaar te maken hoe beide systemen met elkaar verweven zijn geraakt, wat tot een radicaal nieuwe opvatting van de verhouding tussen cultuur en natuur heeft geleid. Het programma toont hoe de ontwerper onderdeel is van deze nieuwe relatie, en tot welke overwegingen, keuzes en misschien wel dissidentie deze positie kan leiden.

Het Nieuwe Instituut onderzoekt in Dissident Gardens onze huidige verhouding tot de natuur, de invloed van technologie en de rol van de ontwerper en architect als onderzoeker, game developer of activist. Hierbij worden hedendaagse vraagstukken zoals duurzaamheid, materialeninnovatie, de transitie van de ontwerper en het domein van de ontwerpende disciplines, evenals de impact van technologie op ons leven en onze leefomgeving aan de orde gesteld.

Pleasure Parks

A Grand Mountain Scene is een aan het programma Dissident Gardens gerelateerde pop-in expo, gecureerd door Joost Emmerik, waarin de rotstuin van Bèr Slangen centraal staat.

 

De tentoonstelling Smart Farming toont op basis van een 1:1 model de jongste idylle van een boerenlandschap, dat volledig is beheerst door drones, laptops en robots en een mogelijke (onmenselijke) toekomst van de stad voorspelt

 

Gardening Mars toont met een VR-installatie aan hoe een mogelijk leven op Mars eruit zou kunnen zien.

Onder de titel Pleasure Parks is een paviljoen ingericht met materiaal uit de archieven van Het Nieuwe Instituut. Er worden ontwerpen getoond van vakantieparken en -huizen, van o.a. Van den Broek en Bakema, Hendrik Wijdeveld, Gerrit Rietveld en Auke Komter. Ze laten de ambivalente houding ten opzichte van de natuur zien: van opgaan in en onderwerping van het landschap, tot het streven naar duurzaamheid en optimalisatie.

Nederland is al driekwart eeuw wereldwijd voorloper in agrarische vernieuwing. In ons land begint de voedselproductie zich steeds meer af te spelen in containers, tuinflatgebouwen en megakassen. Totaal beheerste omgevingen met rijen ontworpen voedselgewassen vormen het toekomstig ideaal en leidt tot een architectuur waarin de mens geen plaats meer heeft. In dit “anti-platteland”, aangestuurd door drones, robots en laptops verliezen de begrippen natuur en cultuur hun verschillende betekenis. Welke nieuwe – wellicht vervreemdende – plekken gaan er ontstaan? Wat zijn de effecten van de verregaande automatisering op het ‘vak’ van boer?

Dissident Gardens is te zien van 4 maart tot 23 september 2018 in Het Nieuwe Instituut, Museumpark in Rotterdam.