Rotterdam / De toekomst in de Maak

DELVA Landscape Architecture / Urbanism  presenteert samen met het Havenbedrijf en de gemeente Rotterdam ‘DE TOEKOMST IN DE MAAK – het ruimtelijk raamwerk Merwe-Vierhavens te Rotterdam’.

 

Dit havengebied, zo groot als de binnenstad van Rotterdam, wordt ontwikkeld tot de kraamkamer van de innovatieve maakindustrie, samen met het creëren van een nieuw stuk stad. Het wordt een plek waar haven en stad samen de toekomst schijven. Naast innovatieve maakbedrijven biedt M4H plaats voor kennis- en onderwijsinstellingen, creatieve makers en ondersteundende dienstverlening, woningen, culturele voorzieningen, horeca en winkels.

Richtlijnen

Het gebied wordt samen met ontwikkelaars en andere ‘stadsmakers’, herontwikkeld. Dat willen de partijen doen volgens een andere dan de traditionele benadering ‘haven eruit, stad erin’. Het Ruimtelijk Raamwerk dat nu is vastgesteld biedt de eerste richtlijnen voor de invulling van het gebied.

Met het raamwerk weten ontwikkelaars, bedrijven en andere geïnteresseerden in het gebied welke kansen er liggen, welk kwaliteitsniveau wordt gevraagd en wat er van hun wordt verwacht. Het Ruimtelijk Raamwerk vormt de basis voor een nieuw bestemmingsplan en de onderbouwing voor toekomstige investeringen.

 

Wonen, werken, innoveren

Samen met RDM Rotterdam – de oude Rotterdamse Droogdokmaatschappij aan de zuidzijde van de Maas en tegenwoordig een florerende innovatiehub – vormt M4H het Rotterdam Makers District. Hier is ruimte gecreëerd voor (jonge) ondernemers en kennisinstellingen uit de nieuwe economie.

De innovatieve maakindustrie die hier groeit, kan verder opbloeien in een stadsdeel als “een bruisende stedelijke omgeving met woningen, horeca, onderwijs en cultuur”. Het gebied is tegelijk de kraamkamer, proeftuin én etalage voor de circulaire economie van de toekomst voor de hele regio. Collectiviteit vormt hierbij de basis voor circulariteit: kennis, ruimte en stromen worden in fysieke en digitale netwerken gedeeld.

Het ruimtelijk raamwerk benoemt een aantal deelgebieden met elk hun eigen profiel. Het Galileipark in het hart van het gebied heeft de ruimte om de grotere maakbedrijven te accommoderen. Hier is geen plek voor wonen, maar wel voor onderwijs, sport, cultuur en horeca. Daaromheen bevinden zich verschillende woonwerkmilieus. De hoogste dichtheden in het Marconikwartier. Keilekwartier en Gustoweg vormen de overgang naar werkgebieden. Hier passen creatieve en ambachtelijke maakbedrijven, op de plekken waar mogelijk gecombineerd met wonen. In de Merwehaven ligt het accent op wonen, maar ook hier is ruimte voor kleine en lichte bedrijven, bijvoorbeeld in woon-werkcombinaties en in de plinten.

 

Door de combinatie werken en wonen, levert M4H een substantiële bijdrage aan de binnenstedelijke bouwopgave van 50.000 woningen in de regio Rotterdam. Tot 2035 gaat het in M4H om ongeveer 3500 tot 5000 woningen.

De huidige variatie in bebouwing – hoog en laag, breed en smal, solitaire en geschakeld – vormt de basis voor de nieuwe volumes. De variatie in bouwvolumes past bij de programmatische mix. De uitstraling van het gebied mag het idee geven van een organisch gegroeid beeld, met verschillende korrelgroottes in bebouwing en met duidelijke contrasten.

Het basisweefsel van de bebouwing bestaat uit blokken van verschillende maat en schaal met een maximale hoogte van 40 meter, er wordt enkel een uitzondering gemaakt als er sprake is van een uitzonderlijke meerwaarde voor M4H. Om de makers te kunnen huisvesten, zijn de plinten van de gebouwen flexibel en hebben plinten in gebieden met een groot werkprogramma een minimale vrije hoogte van 6 meter.

 

 

Duurzame mobiliteit

De opgave voor het ruimtelijk raamwerk bestaat niet alleen uit het realiseren van goede verbindingen, maar ook uit het bereiken van een andere verhouding tussen individueel autoverkeer en andere vormen van vervoer. De veranderende samenstelling van het verkeer in het gebied, biedt kansen om deze mobiliteitstransitie vorm te geven. Dit betekent een heldere ordening van het auto- en vrachtverkeer ten opzichte van het langzaam verkeer, een fijnmazig netwerk voor fietser en wandelaar, collectieve vervoerssystemen en parkeeroplossingen in HUBs inplaats van de auto op straat.

Veerkrachtig klimaatadaptief systeem

M4H verkleurt van een stenige vlakte aan het water naar een groen dooraderd gebied. Groen dat leefkwaliteit genereert, hittestress reduceert en biodiversiteit introduceert. Gebouw, straten, pleinen en parken vormen samen met het water een onlosmakelijk geheel om te komen tot een interessant ecosysteem. Elke ingreep, transformatie of doorontwikkeling levert op zijn eigen wijze en mogelijkheden een bijdrage om te komen tot een klimaatadaptief en natuurinclusief M4H. Groene, al dan niet collectieve, openbare ruimte faciliteert sport en spel, testopstellingen voor bedrijven of wateropvang. Ook de bekkens doen op bepaalde plekken mee door het introduceren van getijdenparken. Samen leveren ze, op schaal van M4H, maar ook op schaal van het stedelijk weefsel, een positieve bijdrage aan de biotopen van stad en haven.

 

 

Beeld: DELVA Landscape Architecture / Urbanism en A2 Studio