Proeftuinen ontharding / Tien miljoen euro voor onthardingsprojecten
Met de projectoproep ‘Proeftuinen ontharding’ wil Joke Schauvliege, Vlaams Minister van Omgeving, Natuur en Landbouw, initiatieven en inspanningen rond ontharding stimuleren en ondersteunen. Overheden, verenigingen, organisaties, bedrijven en scholen kunnen een beroep doen op inhoudelijke expertise, communicatie en subsidies.
Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege maakt de komende twee jaar telkens vijf miljoen euro vrij voor onthardingsprojecten. Dat zijn projecten waarbij de bodem bijvoorbeeld wordt vrijgemaakt van beton of asfalt. Op die manier wil Vlaanderen niet alleen iets doen aan het systematisch verdwijnen van open ruimte, maar ook aan het probleem van de groeiende verharding van de bodem. Door die verharding kan het regenwater moeilijker insijpelen en neemt het risico op wateroverlast en overstromingen toe.
Tot en met 9 november 2018 kunnen overheden, (burger)verenigingen, organisaties, bedrijven en scholen onthardingsprojecten indienen bij het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid om een subsidie te ontvangen. Die dekt tot 75 procent van de onkosten en bedraagt maximaal 250.000 euro. Elke aanvrager kan niet meer dan drie projecten indienen. In een eerste fase is er een budget van vijf miljoen euro voorzien en voor 2019 wordt eenzelfde budget voorbehouden voor onthardingsprojecten, maar daarvoor wordt een nieuwe projectoproep gelanceerd.
De proeftuinen vertrekken vanuit een realisatiegerichte benadering: doel is om impact te hebben op het terrein. Gebruikers en beheerders van de ruimte nemen zelf het initiatief. De Vlaamse overheid ondersteunt met subsidiemiddelen, begeleiding en communicatie. Zo gaan kennisopbouw en -deling hand in hand met concrete ontharding op het terrein. Onthardingsinitiatieven die onder een reguliere marktwerking niet zouden gebeuren, of niet optimaal, kunnen gerealiseerd worden met een maximum aan kwaliteit. De opgedane ervaring en inzichten worden meegenomen voor volgende initiatiefnemers en projecten.
Drie types van onthardingsprojecten
Type 1: Onthardingsprojecten met quick-win.
Je hebt een concrete ontharding voor ogen en wil die binnen de drie jaar uitvoeren
Voorbeelden:
• een school of bedrijf wil een parkeerterrein of speelplaats ontharden
• een gemeente wil een weg of plein ontharden
• een grondeigenaar wil een gebouw van zijn perceel verwijderen zodat deze plek weer doorlaatbaar wordt
• herbestemmen van bouwgrond / uitbreidingsgebied naar een openruimtebestemming
• een gemeente die een eigen subsidieregelement organiseert rond kleinere quick-win-onthardingsprojecten
…
Type 2: Coalitievormende onthardingsprojecten
Je wil samen met anderen een concreet gebied ontharden en hiervoor een concreet pilootproject opzetten voor realisatie op middellange termijn
Voorbeelden:
• bewoners willen samen het binnengebied van hun bouwblok of straat ontharden
• gemeenten willen samen de groenblauwe structuren over de gemeentegrenzen heen versterken
• een school wil samen met de ruime buurt een groenere schoolomgeving realiseren
• een Regionaal Landschap wil samen met de grondeigenaars een cultuurlandschap ontharden
• bewoners willen zich organiseren om te ontharden over de perceelsgrenzen heen.
• bewoners van een bouwblok willen samen het binnengebied ontharden en collectief maken
…
Type 3: Systemische onthardingsprojecten
Je wil op grote schaal ontharden en voor de realisatie ervan een visie uitwerken
Voorbeelden:
• een gemeente of provincie wil een onderzoek voeren naar het schrappen van wegen en infrastructuur
• een intercommunale wil een visie ontwikkelen op het herstructureren van verkavelingen, zodat ontharding ontstaat
• een bedrijf wil een circulaire benadering uitwerken die hergebruik van ontharde materiaal omvat
• een gemeente wil een onderzoek voeren naar het efficiënter wegnemen van zonevreemde bebouwing
• een bedrijvengroep wil uitwerken hoe ze structureel tot ontharding kan overgaan op haar verschillende terreinen
