Operatie Steenbreek / Stop de tegelterreur
Steenbreek is de naam van een subtiel plantje dat letterlijk door stenen kan breken. Het is ook de naam van een landelijke actie in Nederland om de verstening van particuliere tuintjes tegen te gaan.
Stenen domineren de tuin van nu. In heel Nederland worden gazons en bloemperken sinds een jaar of tien massaal ingeruild voor steen. De trend is ingezet door tuinbladen en tuinprogramma’s op tv die de ‘onderhoudsvrije tuin’ propageren. Met ernstige gevolgen voor natuur en milieu. Die ‘verharding van de particuliere tuin’ heeft volgens wetenschappers drie vervelende consequenties. Warmte blijft boven oppervlakten met veel steen langer hangen. Op tropische dagen ontstaan daardoor ‘stedelijke hitte-eilanden’ die de gezondheid van kwetsbare groepen als bejaarden en zieken bedreigen. ‘Hittestress’, in jargon. Door de verstening neemt ook de biodiversiteit af: vogels, vlinders en andere dieren vertrekken uit de achtertuin. En omdat de grond door alle tegels minder water kan absorberen, dreigt bij elke regenbui het riool te overstromen.
Operatie Steenbreek
Om die reden is het Kenniscentrum Burgers & Biodiversiteit (KBB) samen met onder meer de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Maastricht, Alterra Wageningen UR, de landelijke vereniging voor veldbiologie (KNNV), Vlinderstichting en anderen, Operatie Steenbreek gestart. Operatie Steenbreek is een landelijke samenwerkingsverband tussen groene kennisinstellingen, bedrijfsleven, overheid en burgers, met als doel de toenemende betegeling van particuliere tuinen tegen te gaan en zodoende het stedelijke leefklimaat te verbeteren.
In de eerste plaats wordt hierbij in kaart gebracht hoe groot de problematiek is. Vervolgens wordt een start gemaakt met het informeren en adviseren van bewoners om hun tuinen weer te ‘vergroenen’.
In het kader van Operatie Steenbreek zijn in eerste instantie 5 Iccoonsteden gekozen, waar Operatie Steenbreek vanaf 2015 van start gaat. De 5 icoonsteden zijn Leeuwarden, Groningen, Den Haag, Amersfoort en Eindhoven. In iedere stad wordt een netwerk opgericht van overheden, maatschappelijke organisaties, burgers, kennisinstellingen en bedrijven. Het project zal na de opstartfase in meer gemeenten worden opgezet, waarbij de kennis opgedaan uit de icoonsteden wordt vertaald naar andere steden. Uniek is dat daarvoor gezocht wordt naar een synergie tussen lokale overheden, bedrijfsleven, inwoners, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen gestreefd.
