Chinese kruidentuin in Hortus botanicus Leiden

Ter gelegenheid van het 425-jarig bestaan van de Hortus botanicus in Leiden is door Copijn Tuin- en Landschapsarchitecten een nieuw onderdeel voor de historische tuin ontworpen: een Chinese kruidentuin. Geen replica van een Chinese tuin maar een tuin met een expositievloer voor een te vertellen verhaal over kruiden uit de Chinese cultuur.

De ambitie van de Hortus ging uit naar een tuin als tentoonstellingsruimte met een eigentijds ontwerp. Een specifieke plek waar bijzondere planten kunnen worden gepresenteerd en het verhaal kan worden verteld van de ontwikkeling en de betekenis van medicinale planten in de Aziatische cultuur, traditie, plantensystematiek, naamgeving, manier van verzamelen en verwerken, het gebruik, de chemische componenten, de traditionele beschrijving en de botanische beschrijving.

Het basisidee is om een vloer te maken als een expositieruimte voor planten. Het gewenste beeld voor de vloer refereert naar een stuwmeer: een egaal laaggelegen vlakte die zich voegt naar de omgeving, omgeven door reliëf. De vorm van de tuin heeft zich gevoegd naar de vorm van bestaande hoogteverschillen en de aanwezige waardevolle beplanting. De randen met taluds zijn beplant met een permanente basisbeplanting met een medicinale achtergrond. De contour van de tuin is extra bijzonder door schermen van dikke bamboestokken. Ze benadrukken het specifieke karakter van de tuin en zorgen voor nog meer beslotenheid.

Geneeskrachtige planten

Er is een keuze gemaakt uit een lijst van veelgebruikte planten in de Chinese traditionele geneeskunde. Maar we kennen uit China niet alleen geneeskrachtige planten, ook veel tuinplanten zijn uit dit enorme land afkomstig. Soms werden deze al duizenden jaren in Chinese tuinen gekweekt, zoals chrysanten, rozen, bamboe, orchideeën en allerlei mooi bloeiende fruitbomen zoals Prunus. Andere tuinplanten zijn in de loop van de 19e en de 20e eeuw tijdens verzamelexpedities door zogenaamde ’plant hunters’ naar Europa of Amerika gebracht. Veel van deze soorten zijn nog niet zo bekend bij een breed publiek, maar er zijn heel wat Nederlandse kwekerijen die ze inmiddels in het sortiment hebben. We streven ernaar om in de bedden voornamelijk medicinale planten te laten zien, en in de randen rondom de tuin allerlei tuinplanten, zoals winterharde palmen, boompioenen, Epimedium, en Liriope.

De Hortus botanicus Leiden is de oudste botanische tuin van Nederland, gevestigd in de historische binnenstad van Leiden. Achter het Academiegebouw aan het Rapenburg ligt een groene oase van bijna 3 hectare met een grote collectie planten uit Zuidoost en Oost-Azië, Zuid-Europa en Zuid-Afrika, verzameld vanaf 1594. In de loop van de eeuwen is de Hortus voortdurend uitgebreid, en heeft de indeling van de tuin regelmatig veranderingen ondergaan.