Nieuwe Zwin Natuur Park geopend [VIDEO]

Het nieuwe Zwin Natuur Park in Knokke-Heist is officieel geopend. Het Zwin Natuur Park moet dé nieuwe natuurgerichte topattractie aan de kust worden. De bezoeker krijgt er de gelegenheid om de typische en bijzondere Zwinnatuur op een attractieve en prikkelende manier te ontdekken en te beleven, interactief of via rechtstreeks contact met de natuur.

Het Zwin Natuur Park onderging een echte gedaanteverwisseling: de verouderde gebouwen en kooien, vijvers, wandelpaden en asfaltparking werden vervangen door een waterrijk natuurgebied, dat aantrekkelijk moet zijn voor de talrijke vogels die in het Zwin broeden en er voorbijtrekken. Het middengedeelte van het park werd opnieuw geprofileerd, waarbij natuurlijke waterplassen en duinen worden gevormd.

 

Het project is een gezamenlijk initiatief van de Provincie West-Vlaanderen en het Agentschap voor Natuur en Bos, dat de Zwinvlakte beheert. De coördinatie van het geheel werd gedaan door de Provincie West-Vlaanderen.
Het ontwerpteam dat na een wedstrijd werd geselecteeerd, stond onder leiding van Coussée & Goris architecten, en bestond verder uit: Grontmij Vlaanderen / Siem Steur / Madoc / Bundl / Koen R.M.-L. Van Synghel bvba / Atelier Veldwerk en Gafpa.

Bezoekerscentrum

Het nieuwe bezoekerscentrum, ontworpen door Cousée & Goris architecten, is gebaseerd op een Zeeuwse schuur, langs buiten volledig in hout. Ook het kijkcentrum is langs de binnenkant in hout opgetrokken. Opvallend is dat de zwarte gebouwen bijzonder sober ogen en dat ze als het ware verdwijnen in de omgeving.

Het nieuwe bezoekerscentrum bevat onder andere de permanente tentoonstelling over vogels en de vogeltrek, ‘Het Zwin, internationale luchthaven voor vogels’. De bezoeker ontdekt en beleeft de tentoonstelling zelf als één van de tien vogels die voorkomen in de tentoonstelling. Hij/zij krijgt aan de ingang van de tentoonstelling een ‘Zwin-paspoort’ en checkt in voor ‘een trektocht naar een verre bestemming’.

Er is ook plaats voor tijdelijke wisselende tentoonstellingen in de polyvalente zaal. Tot 8 januari 2017 loopt er de tentoonstelling ‘Zwin/Luchthaven op de grens’, natuurfotografie door de lens van Wouter Pattyn.

Daarnaast is er ook de Zwin Bistro die een zicht biedt op het omliggende Zwin- en polderlandschap en een Zwinshop.

 

 

 

 

 

Natuureducatiecentrum
In het gebouw naast het bezoekerscentrum, het natuureducatiecentrum, zullen vanaf september 2016 leer- en belevingsprogramma’s voor kleuters zoals het ‘vliegfeest’ of ‘lentekriebels’ aangeboden worden. Klassen van de lagere en middelbare school leren hoe ze een vogelkenner of natuurbeheerder worden en ontdekken in de laboklas hoe ecosystemen werken. Er staan vier klaslokalen ter beschikking: een vertelklas, een creaklas, een kookklas en een laboklas. Ook bedrijven en groepen kunnen er terecht.

 

Kijkcentrum in de dijk
Het kijkcentrum werd in de dijk tussen het park en de Zwinvlakte ingeplant en biedt bezoekers de mogelijkheid om bij alle weersomstandigheden de Zwinvlakte, het getij, de vogels en de planten te ervaren. Interactieve schermen geven aan welke vogels geland zijn in de Zwinvlakte. Je vindt er ook actuele informatie over hun trekroute. Ze helpen je ook de vogelsoorten te herkennen.

De ooievaars namen van zodra de eerste nestpalen werden aangebracht, hun intrek in het nieuwe Zwin Natuur Park. De eerste ooievaarsjongen kunnen nu reeds vanuit de ooievaarstoren bewonderd worden.

De zoutwaterlagune met vogeleilanden (zgn. “westelijke meertjes”) is grondig hersteld en wordt op peil gehouden met een nieuwe stuw. Hierdoor zijn de omstandigheden ideaal om de typische vogels van het Zwin opnieuw te verwelkomen. Op het vogeleiland zijn onder andere honderden visdieven, dwergsterns, zwartkopmeeuwen en kokmeeuwen aanwezig. Met camera’s kunnen bezoekers vanuit de kijkhut en het kijkcentrum tot bijna in hun nest kijken.

 

 

Themahutten

Het Zwin Natuur Park telt ook zeven themahutten: een voederhut, vertelhut, labohut, kijkhut, steigerhut, boshut en een luisterhut. Elke hut brengt een ander thema en biedt een verassende invulling, vaak op een interactieve manier.
De voederhut zal bv. niet alleen inspiratie leveren om zelf vogels te voederen en beloeren, maar in sommige seizoenen zullen de vogels in de hut, achter spiegelglas, vlakbij de bezoeker zitten. In de labohut kunnen bezoekers met de hulp van een gids zelf ontdekken welke waterdieren er in de vijvers van het Zwin voorkomen.

 

 

Verder is er ook nog een luisterduin, daarin zal de bezoeker de vogelgeluiden uit het Zwin kunnen beluisteren. Het geluid is van de hand van de klankman van de beroemde David Attenborough. Er is ook een ooievaarstoren, van waarop de bezoeker heel dicht bij de ooievaarsnesten komt, zonder ze hierbij te storen.

 

Zwin in verandering
Dit voorjaar startte de Vlaamse overheid de uitbreidingswerken in het Zwin: het grensoverschrijdend natuurgebied wordt tegen 2019 niet alleen 120 hectare groter, het wordt ook veiliger en waardevoller.

Vlakbij de monding van de Zwingeul heeft het Agentschap voor Natuur en Bos alle grote middelen ingezet. Met kranen en rupsdumpers werd over een oppervlakte van 10 ha de bovenste toplaag afgehaald tot op een diepte tussen 10 en 50 centimeter. Zo krijgt de zee weer meer greep op dit landschap en zorgt de dynamiek van periodisch overspoelen opnieuw voor slikken en schorren met hun typische fauna en flora. Bedoeling is om deze geul breder en dieper te maken. Hierdoor komt meer zeewater binnen in het gebied, bij elke vloed, en zal het terug trekkende water een grotere hoeveelheid zand terug meenemen in zee. Door deze grotere dynamiek zal de geul, en de gehele Zwinvlakte, minder snel verzanden, en kan u samen met de generaties na volop genieten van dit unieke stuk natuur aan de Belgische kust.
De uitbreiding wordt uitgevoerd door het Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust en het Agentschap voor Natuur en Bos van de Vlaamse Overheid, in samenwerking met de Provincie Zeeland.

 

Financieel
De totale kost van het nieuwe Zwin Natuur Park bedraagt circa 24 miljoen euro. Het overgrote deel daarvan, zo’n 19,2 miljoen euro werd door de Provincie West-Vlaanderen voorzien voor de inrichting van het natuurpark en het bezoekerscentrum met tentoonstellingsruimte. Het Agentschap voor Natuur en Bos voorzag 1.354.000 euro ter financiering van het kijkcentrum.

Het Zwin Natuur Park kon verder op de financiële steun rekenen van o.a. de Vlaamse Regering in het kader van het Kustactieplan III 2005-2009 (800.000 euro), van de Europese Unie in het kader van REECZ (1.605.000 euro), van Natura People (430.000 euro) en van de gemeente Knokke-Heist (500.000 euro).

De natuurherstelwerken en projecten aan de Zwinvlakte vertegenwoordigen een investering van ongeveer 20 miljoen euro.

 

Illustraties: COUSSÉE & GORIS architecten / Gafpa / Provincie West-Vlaanderen