De Nieuwe Floraliën / Zestien creaties die u niet mag missen
Met hun verhuis van de expohallen naar de Gentse binnenstad hebben de Gentse Floraliën resoluut gekozen voor vernieuwing. Dat was een gedurfde maar noodzakelijk keuze voor een instituut dat al te lang teerde op zijn rijke verleden, maar zijn relevantie dreigde te verliezen. Zonder radicaal te breken met de traditie hebben de Floraliën met deze eerste stadseditie ramen en deuren opengegooid en hun festival zowel naar vorm als inhoud grondig vernieuwd. Natuurlijk is nog niet alles perfect. Dat kan ook moeilijk bij een eerste editie. Maar het potentieel is er om van deze Nieuwe Floraliën de komende jaren een sterk en actueel groen stadsfestival te maken, een eigentijds uithangbord voor de Belgische sierteelt- en groensector in de breedste zin van het woord. En een referentie voor wat groen en planten vandaag en in de toekomst kunnen betekenen voor een stad.
We presenteren hier een selectie van zestien creaties die u niet mag missen.
1. Floraal meesterschap
‘East Meets West’, de imposante installatie van Daniël & Nele Ost op de Bijlokesite, is wellicht hét beeld van deze Floraliën: een grote bol met 660 Vlaamse laurierbomen in een raamwerk van gespleten bamboe. Twee werelden die elkaar lijken te omhelzen. De bol is gevat in een dijk van gras en balanceert boven een vijver waarin duizenden kersenbloesems en hortensiabloemen drijven, met kanaaltjes van eendenkroos en bloeiende Vriesea die een Japans landschap oproepen.
2. Japanse Ikebana
Gastland Japan is prominent aanwezig op de Bijlokesite. Niet te missen is de creatie van Akane Teshigahara, ‘Iemoto’ of grootmeester van de Sogetsu Ikebana School: een reusachtige sculptuur van gespleten bamboe, met daarrond een aantal ikebana creaties die een ode brengen aan de lente.
3. Ode aan de bonsaï
Ook als u geen bonsaï-liefhebber bent, zult u geïmpressioneerd worden door de prachtexemplaren die te zien zijn op de stand van de Belgische bonsaï-verenigingen op de Bijlokesite. En door de bijna sacrale presentatie, met in het midden van de tent een wolk van porseleinen bloemblaadjes en witte orchideeën die zachtjes bewegen in de wind.
4. Rhododendron anders
Gentse azalea’s en rodododendrons zijn uiteraard prominent aanwezig op de Floraliën. Op de Bijlokesite zetten de Vlaamse Azaleatelers en een groep Gentse azaleatelers onder de verzamelnaam Azanova hun beste beentje voor, terwijl een aantal rhododendrontelers onder de naam Rhodo Hygge op een opvallende stand de creatieve kracht van de Rhododendron in de verf zetten. Blikvanger is zeker de stand van de nieuwe Rhododendron ‘Black Widow’: een bijna zwarte rododendron die donker rood verkleurt bij het opengaan.
5. Pop-up belevingsbos
De indrukwekkende binnenkoer van de Leopoldskazerne werd omgetoverd tot een sprookjes- en belevingsbos. Met Wase populieren die zijn omgevormd tot palmbomen, mythologische figuren, een Keltische bomenhoroscoop en een labyrint vol laurier, met mobiele tuinen, groene gevels en stadsserres van ACD. Maar ook met een mooie verzameling oude azalea’s en rododendrons, en camellia’s van Het Leen, en inspirerende bloemenborders ontworpen door tuinarchitect Chris Ghyselen voor Boomkwekerij Willy De Nolf en van Jan Spruyt. Een waar pop-up paradijs midden in de stad, dat ‘s avonds feëriek wordt verlicht.
6. Abdijtuin
De terugkeer van de Floraliën naar de stad is ook een buitenkans om een aantal verborgen plekjes in de stad te ontdekken. Zoals de prachtige abdijtuin van de Sint-Pietersabdij, een reconstructie van de historische tuin uit de achttiende eeuw, met een kruidtuin, een boomgaard en een wijngaard. Een intieme groene stadsoase. Ter gelegenheid van de Floraliën realiseerde kunstenaar Bob Verschueren hier het kunstwerk ‘Immigratie’. Het is geïnspireerd op de werken van Muybridge (bekend om zijn fotoserie van een galopperend paard). Bob Verschueren omschrijft zijn werk als volgt: “Uit een reeks potten waarin de bloemen zich hadden teruggetrokken, ontsnappen ze en spreiden ze zich op de grond uit. Wat is de oorzaak?”
7. De skyline van de Gentse haven
In de tent op het Sint-Pietersplein toont het Maatwerkbedrijf De Kromme Boom met bloemen en planten opvallende havenpanorama’s en productieprocessen. Zo vormen meer dan 1.300 planten een sinaasappel en brengen een ode aan Gent als grootste Europese sinaasappelsaphaven. Grote papieren rozen verwijzen naar de papierfabriek van Stora Enso Langerbrugge. Een in tweeën gesneden carrosserie van een Volvo is binnenin volledig met planten bekleed. Drie windmolens en de opvallende koeltoren van de biomassa-elektriciteitscentrale van Engie Electrabel krijgen vorm met groene planten. Bijna 500 orchideeën vormen de stoomwolk boven de toren. Een grote gietkroes laat zien hoe staal wordt gegoten.
8. Droom van een groene stad
Op het Sint-Pietersplein toont de stad Gent een toekomstbeeld: een maquette van het groene Gent, een droomstad waarin bloemen, planten en ander groen de straten en gebouwen dooraderen. Een samenwerking tussen de Gentse groendienst en het Gentse ontwerpbureau Madoc. Al het groen komt uit de Gentse parken.
9. Blingbling in de kerk
Florist Tomas De Bruyne creëerde samen met Hitomi Gilliam (Canada/USA) en Natalia Zhizko (Rusland) een kleurrijke luchter in de koepel van de barokke Sint-Pieterskerk. Het is door zijn omvang en glitter een spectaculaire blikvanger. Maar op een bloemenfestival had ik persoonlijk op zo’n uitgelezen plek iets minder blingbling en meer échte bloemen verwacht.
10. Bloemenschrijn
In de kapittelzaal van de Sint-Pietersabdij bouwde Daniël Ost een schrijn voor de Bicajoux Calathea van Denis-Plants. Hier gaat alle aandacht naar de subtiele schoonheid van deze bloeiende kamerplanten.
Neem ook even de tijd om de verzameling oude kruidenboeken, herbaria en planten in de vitrinekasten te bewonderen.
11. Flowerpower
Naar aanleiding van de Floraliën nodigde het Museum voor Schone Kunsten onder het motto ‘Flower Power’ enkele kunstenaars uit die in dialoog gaan met de kunstwerken en de architectuur van het museum.
In het forum van het MSK kan u bloemenstillevens bewonderen van de 17de tot de 20ste eeuw. Hier zorgde bloemenkunstenaar Frederiek van Pamel voor een van de krachtigste visuele beelden van deze Floraliën: een weelderig versierde pronktafel, met daarrond een uitbundig lentetafereel met bomen versierd met zijden bloesems en zingende vogeltjes.
In de centrale hemicyclus van het MSK laat het kunstenaarsduo Gerda Steiner en Jörg Lenzlinger een fascinerende installatie groeien met materiaal dat ze in Gent verzamelden (uit de plantentuin, parken, lokale producenten) en met materiaal uit hun eigen collectie (delen van planten, kunstmatige planten, curiositeiten). Het is een imaginair landschap, waarin de grenzen tussen droom en werkelijkheid worden afgetast. Een web van metalen draden en takken vergroeit tot een natuurlijke kristalstructuur, terwijl eigenaardige zwammen lijken op te groeien uit plassen vloeibare meststof. Slenter onder de installatie, vlei u neer op een van de bedden en verlies u in de details van deze uitbundige en tegelijk kwetsbare metafloristieke creatie.
12. De helende tuin
Voor de ingang van de Floraliënhal zijn zes inspiratietuintjes aangelegd die de helende kracht van bloemen en planten moeten verbeelden. Daaronder de ‘Healing Garden’ van UZ Gent. Een ‘helende tuin’ verlicht symptomen, vermindert stress, verbetert het algemeen welzijn en geeft hoop. Het UZ Gent beschikt momenteel al over enkele ‘helende tuinen’, zoals een tuin voor slechtzienden, een moestuin voor mensen met angst- en stemmingsstoornissen en een revalidatietuin.
13. Terug naar de bron
Na 30 jaar keren de Floraliën terug naar de imposante Floraliënhal. Hier toont de AVBS een indrukwekkend staaltje van de Vlaamse sierteelt- en boomkwekerijsector: 82 Vlaamse bedrijven tonen in totaal 250 verschillende bloemen en planten. Het architectenteam Inge De Bruycker en Denis Dujardin ontwierp een plan met 40 eilanden die zijn ingedeeld in zeven kamers. Alle kamers worden afgebakend door een bomenrij. Binnenin zijn de verschillende planten zoals kamerplanten, vaste planten, grassen, bomen en heesters op vorm en kleur samengebracht. De Gentse Azalea blijft een belangrijke rol toebedeeld, maar de focus ligt op de context waarin azalea’s kunnen gecombineerd worden. Deze benadering sluit aan op wat in de hedendaagse groenbeleving aan de orde is. Of hoe de traditie dank zij geïnspireerde ontwerpers een nieuwe toekomst krijgt.
Bij het verlaten van de Floraliënhal zorgde Geert Pattyn voor een betoverende bloementunnel met exploderende bloemenkleuren. Een overtuigend bewijs van de mogelijkheden en kracht van echte bloemen.
14. Het hortensiakabinet
Het hortensiakabinet van Danny De Conninck en hortensiakweker Guido Sonneville in de Floraliënhal is een krachtige ode aan de schoonheid van de hortensia. Geniaal in zijn eenvoud. Meer moet dat niet zijn.
15. De kracht van planten in donkere tijden
In de Pedro de Gantezaal in het ICC zorgden de landschapsarchitecten van Buro voor Vrije Ruimte en André Goemaere van Viridis voor een indrukwekkende evocatie van het landschap van de Groote Oorlog. Het eerste wat de bezoeker ziet zijn enkele waterpartijen met een grote foto van de ondergelopen IJzervlakte. Via een wandelparcours tussen zandzakjes in de schaars verlichte ruimte passeert men eerst een bostuin met berkenstammen met een ondergroei van varens en hyacinten, tegen een achtergrond van het kapot gebombardeerde landschap. Via de watertuin komt men dan in de derde ‘tuin van de vergeten groenten’. Die tuin, met tal van moestuinplanten en graangewassen, moet de rust achter het front verbeelden, waar de soldaten even op adem konden komen en hun eigen groenten verbouwden. Maar ook het verwoeste landschap na de oorlog en de eerste kiemen van het herstel.
16. Intimistisch tafereel
Bewonder, voor u via de Arteveldezaal van het ICC de Floraliën verlaat, ook nog even ‘Avena’, een intimistisch landschapje met graangewassen van bloembindster Ann Desmet van de Egelantier: een poëtische reflectie op het thema van de Groote Oorlog.
