Nederland wil 100.000 hectare bos langs snelwegen

In Nederland heeft Rijkswaterstaat – vergelijkbaar met ons Agentschap Wegen en Verkeer – een plan gelanceerd om de komende 20 jaar langs de snelwegen en rond tankstations 100.000 hectaren bos te planten. De bossen moeten bijdragen aan het halen van de klimaatdoelen.

Het plan is onderdeel van het Actieplan Bos en Hout dat in 2016 werd ondertekend door de toenmalige staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Milieu met 18 partijen. Het Actieplan Bos en Hout is gericht op een toename van de Nederlandse houtproductie door uitbreiding van het bosareaal en een productiever bosbeheer. Daarnaast moet het hout op een slimme manier duurzaam gebruikt worden in hoogwaardige toepassingen. In het actieplan worden suggesties gedaan waar de bossen geplant kunnen worden: braakliggende terreinen, grasland en gebieden die minder geschikt zijn voor landbouw en veeteelt, verspreid over Nederland.

5 miljard

Bureau CE in Delft maakte in opdracht van Rijkswaterstaat een rapport over de mogelijkheden van een kwart meer bos langs snelwegen of rondom tankstations. Nederland heeft nu zo’n 365.000 hectare bos. Volgens het rapport blijkt het wel degelijk mogelijk om 100.000 hectare bos aan te leggen rond de 300 parkeerplaatsen en 3000 km snelwegen in Nederland.

Afhankelijk van het preciese scenario zou de operatie tussen de drie en vijf miljard euro kosten, vooral door de aankoop van landbouwgrond en de kosten van aanleg en onderhoud. Deze kosten zullen naar verwachting hoger zijn bij habitatstroken of habitatbossen zoals Rijkswaterstaat die voorziet, omdat de grondwaarde van de opgeofferde landbouwgrond hoger is.

Positieve effecten

Tegenover deze kosten staan positieve welvaartseffecten. Het gaat om CO2-opslag, recreatie en toerisme, een verbeterd uitzicht voor omwonenden, waterzuivering, minder geluidshinder en mogelijke positieve effecten op biodiversiteit.

Daardoor zal de investering op termijn wel terugverdiend worden omdat andere compensatiemaatregelen voor het behalen van de klimaatdoelstellingen, achterwege kunnen blijven. Verder dragen ze bij aan natuur en recreatie en door de afname van geluidsoverlast en visuele hinder, waardoor ze waardedaling van woningen in de buurt van snelwegen grotendeels teniet doen. Ook zouden de extra bossen het uitzicht van automobilisten verbeteren.

De impact op omwonenden is naar verwachting het grootst bij de habitatstroken van 300 m breed langs de snelwegen, omdat bij dit alternatief de overlast van de snelweg wordt verminderd. Het voordeel komt vooral ten goede aan omwonenden, die bij de aanplant van volgroeide bomen een waardestijging van gemiddeld ruim tienduizend euro per woning tegemoet zouden kunnen zien.

De effecten op recreatie en toerisme zullen het grootste zijn de habitatbossen rond tankstations en parkeerplaatsen, omdat het bij deze varianten gaat om grotere aaneengesloten gebieden die zich het best lenen voor recreatie. De gebieden, die nu vaak vol staan met vrachtwagens, zouden ongeveer zes vierkante kilometer groot kunnen worden.

Ook ecologische winst
Daarnaast kan er ecologische winst worden gerealiseerd. Met name als de bossen worden aangelegd aan de randen van natuurgebieden en als de bossen zorgen voor verhoging van het waterpeil, zijn de positieve ecologische impacts groot. Daar staat tegenover dat voor weidevogels de impact negatief kan zijn als agrarisch cultuurlandschap afneemt. De impact is daarom afhankelijk van de uitwerking. Dit geldt ook voor het uitzicht voor automobilisten. Alhoewel deze het uitzicht op bos hoog waarderen, geldt dit ook voor open cultuurlandschappen. Ook hier is het effect afhankelijk van de uitwerking.

Rijkswaterstaat benadrukt dat het om voorlopige plannen gaat die nog verder moeten uitgewerkt worden en waarover nog niets beslist is.

Het rapport Mini MKBA 100.000 hectare extra bos in Nederland is te raadplegen via de website van CE Delft.