Makers of Sustainable Spaces (MOSS): Als kiem geplant
Ondanks dat we als mens uit de natuur zijn ontstaan en geëvolueerd, is onze connectie met de natuur tijdens de afgelopen millennia steeds verder verstoord. Onze connectie met de natuur is een belangrijke bron van rust en comfort. Desondanks groeien we in onze hedendaagse, geïndustrialiseerde samenleving voornamelijk op tussen steen en beton. Binnenkort zal zelfs 80 % van de wereldwijde bevolking in een stedelijk gebied wonen, waardoor onze balans tussen mens, dier en natuur nog verder op de proef wordt gesteld.
Project The Wearhouse
Architect: : Studio MVG en FATT architecture, Groen / Landschapsarchitect: MOSS
Opdrachtgever: Cocon vastgoed
Groenaanleg door De Koninklijke Ginkelgroep
Vooruitkijkend naar de steden van de toekomst, is er in de laatste decennia een groeiende belangstelling gekomen om natuur weer significant onderdeel te maken van deze stedelijke ontwikkeling. En dat is een goed begin! Gebiedontwikkelaars, gemeentes en politici zien steeds meer de voordelen in van groen binnen de gebouwde omgeving en wat het kan doen met de weerbaarheid van een gebied. Ondanks dat er steeds meer belangstelling is voor groen, wordt er vaak nog te veel waarde gehecht aan de esthetische waarde van beplanting, maar wordt de kennis van de kracht van planten te vaak achterwege gelaten. De verdieping richting biodiversiteit, ecologie, de kracht van lokaal en de versterking van soorten zijn een aantal zaken die meer aandacht verdienen. Zowel Makers of Sustainable Spaces en Coöperatie De Bloeimeesters zijn bezig om hier verandering in te brengen met hun gedeelde begrip voor het belang van de natuur en hun expertise in zowel groene architectuur als plantenkennis.
Makers of Sustainable spaces, oftewel MOSS, is een groen architectuurbedrijf en specialist in gebouw-gebonden groen. MOSS is ontstaan vanuit de gezamenlijke visie die co-founders, Nina Sickenga en Tessa Duste, hadden op hoe de stad van de toekomst eruit zou moeten zien. Het oorspronkelijke idee was om met name de boven- en buitenkant van gebouwen te vergroenen en verduurzamen. Het is echter gebleken dat door de toenemende mentale en fysieke klachten die het wonen en werken in een stad met zich meebrengen, dat het gehele gebouw aandacht nodig had, zowel buiten als binnen.
MOSS voert haar projecten uit op basis van een aantal belangrijke punten die hun ethos weerspiegelen, namelijk:
- De plant is onze held
De kracht van de natuur is wonderbaarlijk. Onze eerste regel is dat de plant op de eerste plaats komt. Onze missie is om planten te eren en te optimaliseren in onze ontwerpen. - Geen plant staat alleen
In de natuur vind je planten nooit in monocultuur. Wanneer we in onze ontwerpen de natuur spiegelen als een verbonden ecosysteem, kunnen we betere groene omgevingen creëren! - Groen niet toevoegen maar integreren
Wanneer we planten van het begin af aan integreren in of op een gebouw, kunnen we slimmer en kwalitatiever omgaan met materiaal, kosten en licht. - Van sier naar eetbaar
Bedenk wat voor gezonde en stevige voedzame calorieën voor onze directe omgeving we zouden kunnen produceren als we maar een vierde van alle sierplanten zouden vervangen door eetbare varianten. - Respecteer de biodiversiteit
Er zijn meer dan 390.000 plantensoorten op aarde! Om de ecologische functie van de stedelijke ruimtes te maximaliseren, blijven we groen ontwerpen dat heterogeniteit ondersteunt. De deskundige kennis van De Bloeimeesters versterkt de waarde van MOSS door hun diepgaande begrip en passie voor planten. De Bloeimeesters zijn ontwerp- en plantspecialisten die hun werk verrichten op verschillende schalen van tuin tot stadsniveau. Net zoals MOSS, vinden zij het belangrijk om vanaf het begin onderdeel te zijn van het ontwerpproces zodat het ontwerpconcept samen met de natuur kan groeien.
Verder is het terugbrengen van de echte natuur van belang en staat dit in zowel het werk van MOSS als De Bloeimeesters centraal. Het gaat met name over de gezondheid van de stedelijke ruimte en gebouwen zoals kantoorruimtes, scholen en ziekenhuizen, als zowel het welzijn van de gebruikers van die ruimtes. De algemene visie is dat als je meerdere gebouwen groen maakt dat je over de lange termijn deel uitmaakt van het verduurzamen van de stad in zijn geheel. Samenwerking is daarom van belang tussen complementaire bedrijven zoals MOSS en De Bloeimeesters om zo meer impact te realiseren en elkaar in hun gedeelde visie te ondersteunen.
Deze visie bestaat uit groene oplossingen in de letterlijke zin. Maar ze zijn voornamelijk bezig met echte kennis over planten om zo ecosystemen te creëren van “ongerepte natuur” in een stedelijke omgeving. Het gaat dus veel verder dan alleen ruimtes inrichten met de gepaste plantensoorten. Het gaat om meer kwaliteit en kennis toe te voegen aan een groen concept, zowel buiten als binnen. Zodat de kwaliteit goed blijft, niet alleen bij oplevering, maar voor de komende tientallen jaren. Dit biedt ook de gelegenheid om natuur zijn gang te laten gaan en zo ontstaat er een nieuwe gedachtestroom die nadruk legt op het creëren van diverse, zelfvoorzienende ecosystemen, in tegenstelling tot de gekapte en strak gemaaide landschappen van voorheen.
Des te langer en des te meer mensen de waarde van groen zien, des te beter. Maar het zijn bedrijven zoals MOSS en De Bloeimeesters die ervoor zorgen dat natuur op een kwalitatieve manier terug in onze dagelijkse levens wordt gebracht. Als ontwerpers en plantspecialisten is het belangrijk om planten zo te integreren dat de aanwezigheid van de natuur wordt versterkt en dat er een symbiose ontstaat tussen plant, dier, mens en stad, net zoals je natuur in het wild zou tegenkomen. Vaak kijken we naar groen als één element, namelijk planten, maar het gaat veel verder dan dat. Wat kan worden gedefinieerd als een ecosysteem omvat zowel aandacht voor biodiversiteit, lokale plantsoorten, ecologie en de mensen die zich hierin bewegen. Hoe de natuur gedijt is vooral belangrijk en verandering in de natuur komt op de eerste plaats. Hoe de mens hiervan gebruikmaakt komt op de tweede plaats. Het samenkomen van natuur en mens waarborgt een hele nieuwe dynamiek binnen het vakgebied van Groene Architectuur.
Project Spotlight – The Wearhouse
Een project wat alle kenmerken hiervan waarborgt is The Wearhouse, ontworpen door MOSS in 2021. Dit project is het resultaat van de transformatie van een industrieel pand tot een bruisende kantoorruimte en is gelegen op het bedrijventerrein ‘de Omval’, waar de afgelopen jaren veel gebouwen zijn gerenoveerd en nieuwbouw heeft plaatsgevonden.
Bij de opdracht voor de renovatie van de Ellermanstraat 23 tot The Wearhouse, was MOSS als groenontwerper gecharmeerd door de mogelijkheid om de industriële ruimte op te splitsen met openingen naar natuur en licht. De groene interventie in het project the Wearhouse, biedt een zintuiglijke ervaring voor werknemers om even op adem te komen van de werkdag, terwijl tegelijkertijd een plek wordt gecreëerd voor lokale biodiversiteit en ecosysteemdiensten.
De verzonken binnentuinen voegen licht en levendigheid toe aan de ruimte en zijn toegankelijk voor de werknemers en bezoekers. Ze kunnen ook bekeken worden vanaf het dak, waar de tuinbedden worden gelezen als kleurrijke en getextureerde schilderijen. Looppaden overspannen de tuin zonder leuningen, waardoor de bezoeker een nauwere verbinding heeft met de planten die in de bedden groeien.
Door het hele kantoor zijn ‘jungle-tafels’ geplaatst, gastheren van tropische beplanting gegroepeerd in meubels waarvan de vormen een aanvulling zijn op de binnentuinen, en die ook tijdens de koudere wintermaanden aantrekkelijk zijn.
Een wintertuinkas nodigt bezoekers vanaf de begane grond uit naar het dakterras, waar deze winterharde mediterrane exemplaren het hele jaar door gedijen. De daktuin onthult zich stap voor stap, en wie hem verkent vindt een tuin met meerdere lagen. Door de vele groene elementen wordt The Wearhouse opgefrist met biofilie en ontstaat er zo een hernieuwde verbinding met de natuur.
Waarom groen vanaf het begin?
Het is belangrijk om groen vanaf de beginfase van een ontwerp van een stedelijke ruimte of een gebouw te integreren en daarbij te zorgen dat de meest uiteenlopende resultaten kunnen worden bereikt. Dit is namelijk bevorderlijk voor de kwaliteit van het ontwerp en het eindresultaat.
Met een project zoals The Wearhouse zien we dat er een toenemende bewustwording ontstaat voor het belang van natuur in en rondom een gebouw. In dit specifieke geval, kwam de natuur zelfs voor de huurder in het pand. Het was een belangrijke beweegreden van de eigenaar om ten eerste het pand aantrekkelijk te maken maar vooral om bij te dragen aan de vergroening van de stad. Natuur is bovendien belangrijk om kwalitatieve huurders aan te trekken. Je ziet in een voorbeeld zoals deze meteen wat groen doet aan een gebouw en dat groen een ‘niet onderscheidend’ gebouw naar een ‘onderscheidend’ gebouw kan transformeren.
