Lama Landscape Architects / Breekbaar Land
‘Breekbaar Land’ van het Antwerpse bureau LAMA landscape architects i.s.m. Gijs Van Vaerenbergh architects, is het ontwerp voorstel voor de onthaalinfrastructuur van de Duitse Militaire begraafplaats van de Eerste Wereldoorlog in Hooglede. Als één van de slechts vier Duitse militaire begraafplaatsen en gelegen op de Rug van Hooglede is het een bijzondere en beladen plek in België. In het kader van de herdenking van 100 jaar Grootte Oorlog in België werd de ontwerpwedstrijd voor de inrichting van de onthaalsite door de gemeente Hooglede in samenwerking met Winvorm georganiseerd. ‘Breekbaar Land’ van LAMA Landscape Architects is hierin laureaat geworden.
De Groote Oorlog ruïneerde het landschap op een ingrijpende manier. De dorpen en gehuchten verwoest de bomen verbrand. Duizenden littekens van loopgraven en bomkraters. De ondergrond bovengehaald. De natuur probeerde opnieuw het landschap te helen. In verwoede pogingen de kale bodem weer te bedekken met beplanting floreerde de klaproos op het slagveld als pionier. Dit hoopvolle helende landschap vormt een inspiratiebron bij het ontwerpen van de onthaalsite. Een landschap dat op een poëtische manier symbool staat voor een nieuwe en positievere toekomst, maar ook herinneringen en verhalen met zich meedraagt over een verschrikkelijk verborgen verleden. Het spanningsveld tussen een verwoest landschap en de veerkracht van de natuur om dit te herstellen. Tussen Natuur en cultuur.
Het vertrekpunt van de site is een nieuwe vloer, waarop de gevraagde functies hun plaats kunnen vinden, maar die ook een verblijfskwaliteit heeft. In de eerste plaats wordt de rand van de vloer teruggetrokken van de site en zo ontworpen dat er rondom de vloer een groenzone ontstaat die de aangrenzende stukken groen in zich opneemt. Hierdoor vervaagt de harde en artificiële grens van de kavel en onttrekt de onthaalsite aan een klassieke kavellogica. In een tweede beweging wordt gezocht naar een evenwichtige verdeling van verharding en groen op de site. Zij functioneren als twee complementaire ruimtes met elk hun eigen kwaliteiten en beleving. Het concept van de vloer is zo bedacht dat er op een vrije manier een verhouding kan bepaald worden tussen verhard en groen.
De vloer is niet opgevat als parkeervak, maar als een ruimtelijke installatie waar ook comfortabel op geparkeerd kan worden. Door zijn materialiteit en sfeer definieert de vloer, een bijzondere ruimte die de zintuigen van de bezoeker aanscherp voordat de begraafplaats wordt bezocht. In die zin kunnen we spreken over een belevingsvloer. Inspiratie voor deze vloer werd gevonden in het gebroken en omgewoelde landschap na de ravage van WOI. Zonder letterlijk het beeld van verwoesting op te roepen, wil de vloer met de metafoor van een gebroken en fragiel landschap op een subtiele manier de link met het leed van WOI leggen.
Verschillende details spelen met de logica van de vloer en versterken deze op die manier: de markering van de parkeerplaatsen gebeurt door middel van insnijdingen, de banken spelen met de grens van vloer en beplanting, de informatie over de site en omgeving zijn vormgegeven als een bijzondere tegel van de vloer.
