Kortrijk / Industriële site wordt nieuwe stadswijk

De voormalige Van Marcke site aan de Weggevoerdenlaan in Kortrijk wordt in de komende jaren in samenwerking met de stad omgevormd tot een nieuwe, toekomstbestendige stadswijk.

 


Er werd een beroep gedaan op het Team Vlaams Bouwmeester om het meest geschikte architectenbureau te selecteren die de visie van Van Marcke en de stad Kortrijk kon neerzetten.  Het collectief UAU (Hasselt) en Omgeving (Antwerpen), kwamen als winnaars uit de bus.

Geen klassiek nieuwbouwproject

De 68 inzendingen voorzagen bijna allemaal in de totale afbraak van de bestaande site en de bouw van nieuwe appartementen en woningen, nieuwe KMO’s-zones en kantoren of scholen. De jury heeft er voor gekozen niet het klassieke tabula rasa scenario te volgen maar wel om de inzending te belonen die de historische kracht van de bestaande site wist te behouden, te verbouwen, te hervormen en te herdenken in zijn functionele nood van vandaag én morgen. De bestaande gebouwen zullen herkenbaar blijven in het nieuwe masterplan.

Een strategische site als deze moet volgens het ontwerpteam OMGEVING – UAU collectiv mee evolueren met de maatschappelijke transitie en op een gepaste manier kunnen inspelen op nieuwe opportuniteiten, kansen en inzichten. Een maatschappelijke transitie is immers geen eenmalige aangelegenheid, maar een continu verbeterproces. Het ontwerpvoorstel is dan ook geen traditioneel masterplan maar een experimentele, generatiebestendige ontwikkelingsstrategie. De kwaliteiten, het karakter van de bestaande structuren alsook de specifieke topografie creëren de perfecte condities om te vertrekken vanuit de bestaande toestand en in te zetten op duurzame principes van circulariteit, hergebruik en identiteit.

De unieke positie van (grotendeels) één grondeigenaar biedt de mogelijkheid om het projectgebied als één geheel te (blijven) benaderen, weliswaar met veel stakeholders en gebruikers. Een coöperatie stuurt de ontwikkeling en is zowel een operationele stuurpost, een investeringsfonds als een managementgroep. Om deze waar te maken, wordt een curator aangesteld die de eenheid en kwaliteit van de ontwikkeling bewaakt en stuurt.

Ruimtelijk raamwerk

Om de flexibiliteit en rechtszekerheid in de toekomst te maximaliseren, is een helder, eenvoudig en flexibel ruimtelijk raamwerk uitgewerkt dat de kapstok vormt voor alle toekomstige ontwikkelingen binnen de Van Marcke site. Het ruimtelijk raamwerk is volgens de ontwerpers vormgegeven vanuit het concept van stedelijke kamers en publieke voegen. De stedelijke kamers zijn de ontwikkelingsvelden, vertrekkend vanuit de bestaande bebouwing en transformerend in de tijd door wijzigend gebruik en evoluerende architectuur. De publieke voegen vormen de publieke ruimte tussen de verschillende stedelijke kamers. De voegen verbinden de verschillende stedelijke kamers met elkaar en verankeren de Van Marcke site met het omliggende stedelijke weefsel van Kortrijk.

Elk gebouw heeft zijn eigen identiteit van inplanting, oriëntatie, verschijningsvorm en structuur die toelaat een nieuwe functie te herbergen van tijdelijke of definitieve aard. Om dit proces in de tijd enigszins te stroomlijnen, krijgt elk gebouw een paspoort, zodat het mogelijk is vergelijkingen te maken en te kijken welke invulling het best past bij welk type van gebouw. Daarnaast geven de gebouwenpaspoorten aan welke elementen van een gebouw waardevol zijn en moeten bewaard blijven. Na een eerste clean-up van de site ontstaat een mooi, waardevolgeheel dat meteen dienst kan doen voor tijdelijk gebruik zoals lasershooting, expositieruimte, showroom enz. of de basis vormt voor een definitief gebruik zoals wonen, KMO, school, markthal enzovoort.

“Wij wensen in Kortrijk een statement te maken hoe wij morgen op een duurzame manier kunnen samen leven, samen leren, samen denken en samen doen”, stelt de CEO van Van Marcke, Caroline Van Marcke. “Met de herontwikkeling van deze site wensen we Kortrijk een symbool te geven dat Kortrijk op de kaart zet inzake duurzaamheid in een samenlevingsvorm van het volgende decennium, zodat Kortrijk ook voor de volgende generaties een aantrekkelijke stad blijft.”

“Dit is een van de belangrijkste stadsvernieuwingsprojecten voor de komende 10 jaar,” aldus schepen van Stadsvernieuwingsprojecten Wout Maddens. “We tekenen een nieuw stadsdeel uit van 16ha op 800 meter van het vernieuwde station. Dat dit tot stand komt in samenwerking met de Vlaamse Bouwmeester en Van Marcke, een van de vlaggenschepen van de Kortrijkse economie, garandeert dat dit een modelsite wordt waar gewoond, gewerkt en geleerd, kortom geleefd wordt.”