Jaarboek Landschapsarchitectuur en Stedenbouw

Het beste dat Nederlandse ontwerpers te bieden hebben: dat is te vinden in het nieuwe Jaarboek Landschapsarchitectuur en Stedenbouw 2014. In vijfentwintig projecten en vijf achtergrondverhalen schetst het Jaarboek Landschapsarchitectuur en Stedenbouw de stand van zaken in de Nederlandse landschapsarchitectuur en stedebouw. Dit houdt in een selectie van tijdelijke projecten, grootschalige herinrichtingen, diepgaande verkenningen, nieuwe stationsomgevingen en gewoon mooie plekken in stad en land. Verder bevat het boek een interview met Winy Maas van MVRDV en aandacht voor de eindfase van ‘Ruimte voor de rivier’ en voor 20 jaar jaarboek.

BKomslagpalles-2(1)


Nieuw daglicht
“We hebben ons echt afgevraagd wat in Nederland nog het aanzien is van landschapsarchitectuur en stedenbouw,” aldus de voorzitter van de selectiecommissie Guido Wallagh  “Ik doel dan niet op de opgaven waar ontwerpers, en dan met name landschapsarchitecten, van oudsher sterk in zijn: het inrichten van de buitenruimte, het ‘maken van mooie plekken in stad en land’. Wallagh vervolgde: “k heb het over de “grote vraagstukken” die de politieke en maatschappelijke agenda bepalen: mobiliteit, energietransitie, klimaatverandering, de vastgelopen woningmarkt, de concurrentiepositie van Nederlandse steden, de sociaaleconomische toestand van wijken en buurten – vraagstukken waar stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten steeds vaker verstek moeten laten gaan. Althans, als we afgaan op de inzendingen voor dit jaarboek.”  Wallagh stelde dat de commissie kritisch is op de vernieuwingskracht binnen het vakgebied: “In tijden van stilstand zou je meer innovatie verwachten.”
Stedenbouwkundige Anne Seghers, die op verzoek van Blauwe Kamer terugblikte op 20 jaar Jaarboek – dit is de elfde editie – benadrukte het belang van onderzoek, verdieping en agendering. Ze citeerde uit haar essay dat ze voor dit jaarboek schreef: “Het jaarboek kan een nieuwe richting aftasten: niet enkel reflecteren op wat geweest is, maar ook nieuwe opgaven signaleren en stimuleren. In deze editie is voor het eerst een aparte categorie opgezet voor agenderend onderzoek en experiment. Onderzoek is immers een antenne voor de actualiteit, terwijl gerealiseerde projecten per definitie de gebouwde vertaling van de ambities van jaren geleden zijn.”

Twee manieren

De commissie van dit jaarboek bepleit twee manieren waarmee ontwerpers zich kunnen profileren: door met zelfgeïnitieerde projecten urgente vraagstukken in een nieuw daglicht te zetten en het door (ontwerp)onderzoek verkennen en testen van innovatieve werkwijzen en revolutionaire ideeën.

Met de installatie Secret Operation 610 – een ‘reuzenspin’ die over het voormalige militaire vliegveld Soesterberg rijdt en gehuurd kan worden voor vergaderingen en onderzoek – verbinden de ontwerpers van Raaaf en kunstenaar Frank Havermans een kunstobject met een actuele opgave. De spin geeft het vliegveld en het omliggende natuurgebied weer betekenis en werpt nieuw licht op onderwerpen als leegstand en hergebruik, aldus Blauwe Kamerredacteur Mark Hendriks in het jaarboek.
“De jonge landschapsarchitecten van Lama uit Antwerpen zetten op spectaculaire wijze ook het denken in beweging. Met hun tijdelijke ontwerp voor de Europalaan in het Belgische Genk – de straat was voor één dag over een lengte van 10 meter bekleed met grasstroken, bloeiende vaste planten en een groene trambaan – lieten ze zien dat een groen wegprofiel kan bijdragen aan de afvoer van overtollig regenwater en het verbeteren van de luchtkwaliteit.

En broedplaats De Ceuvel in Amsterdam-Noord is een kraamkamer voor nieuwe stedenbouwkundige principes en alternatieve ontwikkelingsmodellen. Initiatiefnemer en landschapsarchitect Steven Delva past de lessen uit De Ceuvel toe in het eveneens geselecteerde project Cityplot Buiksloterham, waar onder leiding van corporatie De Alliantie – die Delva als ontwerper inhuurde – allerlei partijen meebouwen aan een nieuwe permanente stadswijk.”

Pytoremediatie-biomassa-zuiverend-park-energielandschap-park-delva-landscape-architects-amsterdam-noord-antwerpen-Ceuvel-broedplaats-noordwaards-woonboot-spaceandmatter-pieter-theuws-b

Het jaarboek is een uitgave van Stichting Lijn in Landschap in samenwerking met  uitgeverij Blauwdruk