Handleiding voor het beheer van historische tuinen en parken

Deze nieuwste publicatie in de reeks handleidingen van het agentschap Onroerend Erfgoed gaat dieper in op het hedendaags beheer van historische tuinen en parken in Vlaanderen. De methodologie richt zich in de eerste plaats tot specialisten die beroepshalve met dit type erfgoed bezig zijn: eigenaars en beheerders van beschermde tuinen en parken, tuin- en landschapsarchitecten, gemeentelijke groendiensten en erfgoedconsulenten; maar ook naar iedereen die geïnteresseerd is in het beheer van historische tuinen en parken.

Om historische tuinen en parken in stand te kunnen houden, moet men weten hoe ze in het verleden beheerd werden. Aangezien hierover slechts weinig gepubliceerd is, wordt in deze methodologie veel aandacht besteed aan de oude beheerstechnieken. De kennis van deze technieken is belangrijk voor een goed begrip van het historisch beheer en kan ook inspirerend werken voor het hedendaags beheer.


Historische tuinen en parken vormen een raakvlak tussen cultuur en natuur. Als compositie van dode materie en levende wezens zijn ze voortdurend in beweging, meer dan dit bij klassieke monumenten het geval is. Het in stand houden van dit type erfgoed is dan ook niet eenvoudig. Beheerders van historische tuinen en parken moeten soms moeilijke keuzes maken.

Met de publicatie van deze lijvige methodologie wil het agentschap beheerders en uitvoerders helpen gefundeerde keuzes te maken. De handleiding  biedt inzicht in het hoe en waarom van de historische beheersvormen, opgedeeld per thema met telkens een beknopt historisch overzicht en aanbevelingen voor een hedendaags beheer. Aansluitend worden enkele aanbevelingen aangereikt voor het opstellen van een beheersplan en het omgaan met actuele uitdagingen in historische tuinen en parken.

In de handleiding worden de volgende thema’s behandeld:
– de terreinvormen van historische tuinen en parken
– graslanden
– wegen: tracés en beplantingen
– wegverhardingen
– hagen, berceaus en vormsnoei
– bosquets en boomgroepen
– sterrenbossen en ganzenvoeten
– stinsenmilieus en stinsenplanten
– waterpartijen
– parterres en bloembedden
– fruit- en groentetuinen
– oranjerieën en serres
– paviljoenen, tempels, bruggen en soortgelijke constructies
– tuinornamenten
– uitdagingen voor beheerders
– aanbevelingen voor het opstellen van een beheersplan

U kunt deze publicatie hier gratis downloaden.