Gijs Van Vaerenbergh ontwerpt monument voor Nieuwe Hollandse Waterlinie [VIDEO]

Het Belgische architectenduo ontwerp van Gijs Van Vaerenbergh ontwierp een landschapsmonument voor de waterbouw van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het kunstwerk verbeeldt een sluis.

 

De Nieuwe Hollandse Waterlinie is 85 kilometer lang en strekt zich uit van Muiden tot aan de Biesbosch. De verdedigingslinie is 3 tot 5 kilometer breed. De eerste schetsen voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie dateren van eind 18e eeuw. In 1815 is de uitvoering van de plannen gestart. De linie is in gebruik gebleven tot 1945.

De Nieuwe Hollandse Waterlinie bestaat uit een stelsel van sluizen, dijken, kanalen, gemalen, forten, kazematten en andere werken, dat Nederland moest beschermen tegen vijanden, in de eerste plaats door stukken land onder water te zetten. Een dergelijk uitgebreid systeem aan waterwerken, dat bovendien goed bewaard is gebleven, bestaat nergens anders ter wereld. Het is dit jaar op de lijst van het Unesco Wereldwerfgoed geplaatst. Dat was voor de provincie Utrecht aanleiding om een wedstrijd uit te schrijven voor een kunstwerk ter ere van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het Belgische architecten- en kunstenaarsduo Pieterjan Gijs en Arnout Van Vaerenbergh won de competitie.

Cruciale sluis

Gijs Van Vaerenbergh koos ervoor om de vorm van een sluis, als belangrijk onderdeel van het in het landschap verborgen verdedigingssysteem, te verbeelden. Gijs Van Vaerenbergh presenteert de sluis in zijn essentiële vorm, met drie boogvormige openingen dwars op de kijkrichting. Door deze vorm op het talud naast de snelweg te plaatsen, krijgt het een prominente plaats in het landschap.
Daardoor, in combinatie met de grootte, ontstaat ook de associatie met een (toegangspoort). Doordat de sculptuur bovendien op een talud is geplaatst, doet het beeld tevens denken aan een triomfboog. Het spelen met de herkenbaarheid van deze verschillende gedaantes geeft het werk een meerduidige betekenis, legt Gijs Van Vaerenbergh uit aan architectenweb.

Veranderlijk

Het kunstwerk bestaat uit een stapeling van honderden stalen buizen met verschillende lengtes. Van veraf overheerst het beeld van de sluis, van dichtbij domineren het ritme en de compositie van de buizen.
De stapeling van buizen is haaks op het talud, het wandelpad en de snelweg geplaatst. Daardoor oogt het beeld over het algemeen massief, behalve wanneer we het Waterlinie Monument passeren. Dan kijken we door de bogen van de open bogen, maar ook de open buizen.
“Het beeld lost even op, het kunstwerk is gedeeltelijk transparant”, legt Gijs Van Vaerenbergh uit. “Dat levert een bijzonder moment van verwondering op en een nieuwe beleving van ruimtelijkheid.”
Het Waterlinie Monument laat ons niet alleen verborgen elementen in het landschap zien, maar ook het landschap zelf.