Gevolgen van de opwarming van de aarde op de gezondheid van werknemers
Klimaatverandering kan veel directe en indirecte gevolgen hebben op de gezondheid van werknemers. We hebben dit artikel geschreven om de impact van klimaatveranderingen op een rijtje te zetten en de aandachtspunten te belichten waar de ondernemer op moet letten.
Sommige invloeden worden al bij werkzaamheden in de buitenlucht waargenomen en brengen aanzienlijke risico’s met zich mee. Dit is het geval met de ontwikkeling van huidkanker bij werknemers in parken en tuinen. Andere invloeden zijn nog niet waargenomen (in of in mindere mate), maar kunnen in de toekomst aanzienlijke gezondheids- of veiligheidsproblemen betekenen.
Directe gevolgen voor de gezondheid
Hittegolven veroorzaken van nature uitdroging, zonnebrand, zonnesteek en uitputting.
De zon zendt stralingen uit (UVA en UVB) die gunstig zijn omdat ze de synthese van vitamine D voor ons lichaam mogelijk maken (essentieel voor een goede opname van calcium). Hoewel het ons een gevoel van welzijn geeft is de straling ook gevaarlijk voor onze gezondheid.
De meest eenvoudige en snel te identificeren schadelijke gevolgen zijn zonnebrand, zonnesteek (combinatie van zonnestralen en de warmte) evenals hitteberoerte (te veel hitte of warmteontwikkeling). Na verloop van tijd en na regelmatig blootstelling aan de zon zonder geschikte bescherming, kunnen andere schadelijke effecten optreden, zoals huidveroudering, huidverdikking of huidkanker.
De fysieke en psychische uitputting als gevolg van de strijd tegen de zon en de warmte resulteert ook in een veel langere herstelperiode. De nachten zijn warmer, de slaap is minder kwalitatief en herstellen duurt langer. Naargelang de dagen verstrijken, treedt vermoeidheid op, wat weer resulteert in een afname van de waakzaamheid met het oog op de risico’s die zich voordoen bij het uitvoeren van werkzaamheden.
Hieronder een aantal zaken die u kunt ondernemen als de temperatuur te hoog is:
- Blootstelling aan de zon beperken.
- De werkkleding en apparatuur aan de warme weersomstandigheden aanpassen: lichte kleding die de huid bedekt (shirt met lange mouwen)
- Uw huid met zonnebrandcrème met een hoge zonbeschermingsfactor beschermen (moet na elke 2 uur opnieuw worden aangebracht). Parfumeer uw huid niet.
- Bedek uw hoofd (wanneer u geen helm draagt) met behulp van een pet of helm (let op!: de pet beschermt de oren niet tegen de zon).
- Luister naar symptomen van uw lichaam en collega´s met wie u samenwerkt om het werk te organiseren in functie van de weersomstandigheden.
- De werkzaamheden plannen door een werkplekrotatie in te stellen die intense fysieke inspanning beperkt tijdens de hete uren en door het aanpassen van het werktempo aan de hittetolerantie van de arbeiders.
- Rusttijden verlengen.
- Drink minstens 1,5 liter water per dag om uitdroging te voorkomen.
- Eet voldoende voedingsmiddelen die rijk zijn aan bètacaroteen of lycopeen met een antioxiderende werking die de huid beschermt, zoals wortels, tomaten, watermeloenen of abrikozen.
In de zomer en de winter, adviseren wij u kleding te dragen die geschikt is voor de weersomstandigheden, uw huid te hydrateren en te beschermen met behulp van een geschikte crème. Indien u een verandering in het uiterlijk van een moedervlek of huid waarneemt, aarzel dan niet om een specialist te raadplegen.
Gevolgen gerelateerd aan het zweten
Bij extreem heet weer is het onvermijdelijk dat u zult zweten. Het zweten zal het comfort van de werknemer verminderen en kan ongemakkelijke huidirritatie veroorzaken…
Als gevolg hiervan zullen werknemers geneigd zijn om lichter gekleed te werken (zonder T-shirt, korte broek dragen, gebrek aan beschermende uitrusting). We komen dan terecht in een « vicieuze » cirkel: direct contact van de zonnestralen op de huid, overmatig zweten, de huid wordt vochtig, wat het ontstaan van zonnebrand bevorderd…
Houd er rekening mee dat zonder geschikte beschermingsmiddelen te dragen (handschoenen, onderarmbeschermers) de kans op letsels toeneemt!
Indirecte gevolgen voor de gezondheid
Effecten die verband houden met insecten- en mijtsteken en -beten
We zien veel meer wespen-/horzelnesten op bouwplaatsen, en later in het jaar. Met de klimaatverandering wordt gevreesd dat dit fenomeen zal toenemen.
Deskundigen vrezen een toename van het aantal door ziekten overgedragen vectoren genoemd zoönose. Zoönosen zijn infectieziekten die door dieren op mensen worden overgedragen.
De veranderingen in de lengte van de seizoenen, neerslag, vochtigheid en de temperatuur bevordert de overleving en de beweging van geïnfecteerde dierpopulaties naar onze streken. Onder de ziektevectoren kunnen we de volgende noemen: teken, muggen en zandvliegen.
Hier zijn enkele voorbeelden voor reden van bezorgdheid:
- Teken die een bacterie kunnen overbrengen die de ziekte van Lyme veroorzaakt;
- Muggen die virussen kunnen overbrengen (bijvoorbeeld: knokkelkoorts (dengue)).
De ziekte van Lyme is al aanwezig in elke Belgische provincie. Hier zijn een aantal preventieve maatregelen met betrekking tot deze ziekte:
- Draag bedekkende en gesloten kleding, wassen op 60°C. Bedek het haar met een hoed;
- Gebruik insectenwerende middelen op de huid of kleding (de effectiviteit van deze producten bij mijten blijft echter beperkt);
- Thuis een volledig zelfonderzoek uitvoeren, omdat de tekenbeet pijnloos is en de teken bewegen onder de kleding (oksels, plooien, hoofdhuid…). U kunt een luizenkam gebruiken om ze los te maken;
- Verwijder de teek met een tekenpincet of een pincet met niet-afgeplatte uiteinden (om de teek te kunnen verwijderen zonder op de buik te drukken, moet u altijd de teek losdraaien om deze volledig te verwijderen).
Impact op allergische aandoeningen
De stijgende temperaturen leiden tot langere bestuivingstijden. In combinatie met verminderde neerslag op het moment van pollenverspreiding zijn de pollenconcentraties in de lucht hoger en bevorderen ze allergische huid- en ademhalingsstoornissen.
Toename van de ozonconcentratie in de zomer
Ozonpieken komen voor op erg warme en zonnige dagen. Onderzoekers zijn het erover eens dat klimaatverandering vaker en hogere ozonpieken zal veroorzaken.
De toename van de ozonconcentratie in de lucht waargenomen tijdens ozonpieken leidt tot een verminderde ademhalingscapaciteit, irritatie van de luchtwegen waardoor hoesten wordt veroorzaakt, pijn op de borst en de verergering van de symptomen voor mensen met ademhalingsproblemen (astma en chronische aandoeningen van de luchtwegen). Deze effecten worden duidelijk versterkt bij lichamelijke inspanning.
Toename van gevaarlijke locaties
Klimaatverandering veroorzaakt meer frequente en hevige stormen. Houthakkerslocaties waar deze stormen voorkomen, zijn bijzonder vatbaar voor ongelukken. Tegelijkertijd verhoogt dit de werkdruk en kan het leiden tot vertraging in de planning en stress.
Impact op mentale belasting
Hoewel de fysieke belasting gemakkelijk genoeg is om te definiëren en te meten, geldt dit niet voor de mentale belasting waarvoor meerdere factoren tussenkomen.
Het beheer van bouwplaatsen die worden beïnvloed door de gevolgen van de opwarming van de aarde, draagt bij aan deze mentale belasting.
Een aannemer vertelde ons over dit concreet voorbeeld van landschapsarchitectuur betreffende de bouw van een houten terras. Na de sterke temperatuurschommelingen die volgden na het opleveren van dit terras, constateerde de eigenaar vroegtijdige veroudering en vervorming van de gebruikte materialen. De klant mag dan een snelle en kosteloze reparatie of vervanging daarvan verwachten.
Plannen in een toch al drukke agenda zorgt dat de reparatie of vervanging van landschapsarchitectuur noodzakelijkerwijs vertraging in de planning veroorzaakt, wat weer tot ontevredenheid en mogelijke conflicten met andere klanten leidt…
Vertraging of overbelasting van de werkzaamheden, vermoeidheid door weersomstandigheden, wat resulteert in agressiviteit van klanten door stress, verhoogt de mentale belasting van werknemers en bedrijfsleiders.
Stress en angst kunnen dan de werksfeer veranderen en zorgen voor frustratie en gebrek aan vertrouwen in de kwaliteit van het geleverde werk. De mentale belasting kan fysieke gevolgen hebben (pijn, spijsverteringsstoornissen), psychologisch (angstaanval, depressie) en gedragsproblemen (agressie, drugs of alcoholconsumptie, enz.).
Al deze factoren kunnen resulteren in inconsistente besluitvorming, fouten bij uitvoering, of zelfs risicovol gedrag wat optreden van een ongeval bevordert.
Deze negatieve gevolgen kunnen worden verlaagd als het bedrijf zijn organisatie aanpast aan het werk door nieuwe technieken te leren, materialen en variëteiten van planten te gebruiken die het meest geschikt zijn voor klimaatverandering en de communicatie met zowel werknemers als klanten gaat bevorderen. Het volgen van omscholing en bijscholing is ook een pluspunt; dit zorgt ook voor een lagere stress bij gecompliceerde werksituaties.
Concluderend
De klimaatopwarming heeft niet alleen invloed op de weersomstandigheden die de planeet nu treffen, maar verstoort ook het dagelijkse leven van buitenwerkers. Als de toename van de frequentie en intensiteit van hittegolven die we al een paar jaar kennen blijft aanhouden, wordt gevreesd dat de in dit artikel geïdentificeerde schadelijke effecten zullen blijven toenemen.
Omdat wat we vandaag leren morgen in de praktijk kan worden gebracht, bevelen we u aan om uzelf te blijven opleiden en op de hoogte te blijven om de aanpassing van werkgewoonten aan de klimaatverandering en de gevolgen ervan aan te passen, en natuurlijk ook aan de behoeften van uw bedrijf.
