Tentoonstelling / Over Bruegel en het Pajottenland

Datum/Uur - zo 07 apr 2019 - do 31 okt 2019 (Volledige dag)
Categorie - festival

In 2019 is het 450 jaar geleden dat Pieter Bruegel de Oude stierf. De wereldberoemde schilder woonde in Brussel en kwam naar het Pajottenland om te schilderen en inspiratie op te doen. Dat viert Dilbeek met een openluchttentoonstelling met interventies van internationaal gerenommeerde kunstenaars en ontwerpers. Een kunstenproject over en door het landschap, van 7 april tot 31 oktober 2019.

De openluchttentoonstelling katapulteert Bruegel naar de 21ste eeuw. Je volgt de blik van de schilder toen hij zijn imposante landschapsschilderijen maakte. De kapel van Sint-Anna-Pede en de watermolen van Sint-Gertrudis-Pede, twee monumenten die door Bruegel zijn geschilderd, vormen het vertrek- en rustpunt voor een wandeling van ongeveer 7 km langs 15 installaties. De wandeling start aan de kerk van Sint-Anna-Pede.
Tentoonstelling / Over Bruegel en het Pajottenland

Over Bruegel zelf weten we eigenlijk niet zo heel veel, behalve dat hij in 1569 in Brussel overleed. Het jaar daarvoor schilderde hij de twee schilderijen waarop gebouwen te zien zijn die zich in Dilbeek bevinden. De kapel van Sint-Anna-Pede is goed herkenbaar op De parabel van de blinden. Op wandelafstand van de Sint-Annakapel ligt de gerestaureerde watermolen van Sint-Gertrudis-Pede. De 16de-eeuwse versie van deze molen komt volgens bronnen voor op De ekster op de galg.

Het perspectief dat Bruegel hanteerde in zijn schilderijen is bijzonder, uit de hoogte uitkijkend op een artificieel samengesteld landschap met een dramatisch scenografisch effect. Bruegel introduceerde een unieke manier van kijken op het Brabantse landschap. Hij schilderde bovendien niet ‘naar het leven’, maar componeerde en vervormde zijn landschappen als een photoshopper avant la lettre. We gaan ervan uit dat hij tijdens zijn reizen naar Italië schetsen maakte van de Alpen en deze verwerkte in zijn schilderijen, net zoals we veronderstellen dat hij al wandelend vanuit Brussel naar het Pajottenland kwam om er de ontbrekende puzzelstukjes van zijn beroemde landschapsschilderijen op te tekenen.

Vijftien projecten

Vijftien kunstenaars, designers, architecten en landschapsarchitecten trekken een spoor door het landschap dat Bruegel heeft geïnspireerd. Ze maken paviljoenen, bouwsels, aanplantingen, landschappelijke figuren, een verhaal, een installatie… Ze doen iets met de plek, spelen met de waarneming van de ruimte, werken desoriënterend of helpen je aandacht juist te richten. Vaak scheppen ze nieuwe, onverwachte omgevingen. Ze creëren een kader dat je blik op het landschap stuurt en begeleidt.

Rotor – Bezoekerspaviljoen
Het bezoekerspaviljoen voor De Blik van Bruegel is onopvallend geïntegreerd in de omgeving. Rotor gebruikt een massief stuk Thuyahaag van 25m lang, 3m breed en 4mr hoog als een façade, en brengt daarin een doorboring aan: de toegang tot het paviljoen. De serre is grotendeels opgebouwd uit materialen afkomstig van renovaties. Het paviljoen is vrij eenvoudig, maar toch ook verrassend. Lopen daar nu mensen boven op de struik?

 

Erik Dhont – (Re)-constructie
Op een afgebakend stukje land doet Erik Dhont enkele ingrepen die de fauna en flora die hier vroeger aanwezig waren terug aantrekt. Vanuit een duurzame visie streeft Erik Dhont naar een maximaal resultaat met een minimale ingreep. De bestaande beekloop wordt verbreed waardoor het water zijn plaats terugkrijgt. Het vernatten van de omliggende zones heeft als doel de botanische wereld te verhogen. Een opeenvolging van open en gesloten zones verhoogt de dynamiek en zorgt voor oriëntatie-, zicht- en rustpunten tijdens de wandeling.

Op 18 februari begon landschapskunstenaar Erik Dhont aan zijn project voor De Blik van Bruegel. Op een afgebakend stukje land naast de 17 bruggen zal hij enkele ingrepen doen die de fauna en flora die er vroeger aanwezig waren terug zal aantrekken. Zijn eerste actie bestaat uit het kappen van bomen, met goedkeuring van Natuur en Bos (ANB), die hem de kapmachtiging verleenden. Er worden populieren gekapt, een ingreep in het landschap die al meteen zeer zichtbaar zal zijn.

Koen van den Broek – Exit
Koen van den Broek vertrekt vanuit zijn schilderij Exit om een drie-dimensionele ingreep te plaatsen onder één van de 17 bruggen van het spoorwegviaduct. Doorheen een deur heb je als toeschouwer zicht op een fictief landschap dat zowel stedelijke als natuurlijke elementen bevat.

 

OFFICE KGDVS & Bas Princen – Dilbeek Curtain Pavillion
De interventie bestaat uit een lichte cirkelvormige structuur uitgevoerd in aluminium in een dichte bosomgeving. Door het naast elkaar plaatsen van een stilleven – foto’s van een aantal Bruegelschilderijen – en de stille natuur, komt de bezoeker terecht in een tussenruimte waar foto en realiteit bijna naadloos in elkaar overlopen.

 

Bas Smets – ‘Des craeyen ende raven aes’
Pieter Bruegel de Oude stelde zijn schilderijen samen als een collage van landschappelijke elementen die hij op zijn reizen gezien had. In het schilderij ‘De triomf van de dood’ verbeeldt hij een apocalyptisch landschap, waarin de bomen vervangen zijn door folterwielen.

Bas Smets bouwt een fragment van dit schilderij na in de realiteit, op een plek waar Bruegel dit had kunnen zien. De folterwielen, die destijds omschreven werden als ‘aas voor de kraaien en de raven’, zullen dienst doen als rust- en zangplaatsen voor vogels. Hiermee maakt Smets de cirkel rond tussen perceptie, verbeelding en constructie.

Filip Dujardin – Artefact 1 & 2
Een gigantische rots duikt op een onverwachte plaats op na een bocht in de weg. Fotograaf Filip Dujardin neemt typische elementen uit de schilderijen van Bruegel en plaatst ze uitvergroot in het landschap.

 

Filip Dujardin – TOPOgrafie
Fotograaf Filip Dujardin stelt in de Sint-Annakerk een panorama tentoon, dat bestaat uit foto’s van het Pajotse landschap. Filip Dujardin creëert zo een fictief landschap, net zoals Bruegel dat deed door elementen uit verschillende landschappen samen te brengen op één schilderij.

 

Lois Weinberger – Garten
De Oostenrijkse kunstenaar Lois Weinberger bakent op het domein van de Pedemolen een stukje land af. Hij doet dit met horizontaal geplaatste deuren en laat binnen het vierkant de natuur zijn gang gaan. Dit stukje land wordt door spontane groei van de aanwezige vegetatie deel van het ‘natuurlijke’ landschap.

In de complexe beeldspraak van de 16de eeuw was bijna elk object ook een drager van betekenis. Deuren stonden symbool voor de toegang tot hemel en hel en verbeeldden de overgang van de ene toestand naar de andere. Bij Bruegel worden deuren gebruikt voor het dragen van voedsel of als vogelknip.

 

Lois Weinberger – Kuh
Weinberger inspireerde zich voor Kuh (Duits voor koe) op het rode ras, een West-Vlaams runderras. De realistisch koe in beschilderd aluminium staat aan de rand van een kleine verkaveling met zicht op een wei met echte zwart-wit gevlekte koeien. De geboetseerde koe is dus een vreemde eend in de bijt. Ze staat daarenboven niet in de wei, maar in de bebouwde kom, een knipoog naar de subtiel kritische blik die Bruegel vaak in zijn schilderijen integreerde.

Landinzicht – Kinderspelen
De Kinderspelen van Pieter Bruegel inspireerden Landinzicht, een landschapsarchitectenbureau uit Brussel, tot het ontwerpen van een speeltuin in de geboorteboomgaard. De speeltuin bestaat uit objecten uit het landschap: autobanden, strobalen, badkuipen en containers, en ook de schapen zijn van de partij. Een ode aan het buiten spelen op een symbolische locatie. De geboorteboomgaard staat immers symbool voor de wens dat elk kind moet kunnen opgroeien in een gezonde, groene en kindvriendelijke gemeente.

 

Guillaume Bijl – Bruegelfeest in de Ponderosa
Guillaume Bijl creëert een decor van een volksfeest waar vermaak en overvloedig eten en drinken de hoofdtoon voeren. Hij bevraagt de authenticiteit van deze feestende ervaring, die de dag van vandaag nog steeds vele dorpsfeesten in Vlaanderen kenmerkt.

 

Gijs Van Vaerenbergh – Study for a Windmill
Het architectenduo Gijs Van Vaerenbergh ontwierp een windmolen uit gewapend staal, geïnspireerd op de lijntekeningen van Bruegel. In enkele schilderijen en gravures van Pieter Bruegel speelt de molen een belangrijke rol, zoals op de Kruisdraging uit 1568. De lichte constructie verbeeldt de vroegere relatie tussen het productieve landschap en het dorpse karakter dat reeds lang verdwenen is. Het werk staat in een open landschap en is van ver zichtbaar.

 

Futurefarmers – A Harvest Festival for a New Peasant Movement
Future Farmers bezaait samen met boer Tijs en Li Mester een veld met verschillende variaties van oude(re) en/of zeldzame(re) graansoorten, die ten tijde van Bruegel in het Pajottenland werden gekweekt. Samen komen ze tot een oogstfestival dat inzet op het verkorten van de keten tussen de boer en de koper van lokale producten als brood. De drijvende kracht achter dit Amerikaans kunstenaarscollectief is Amy Franceschini.

 

Georges Rousse – Sint-Anna-Pede 2019
De interventie bestaat uit een half transparante constructie van houten latten. Dit ‘huis’ is gedeeltelijk beschilderd, ogenschijnlijk zonder enige vorm of bedoeling. Het is een vorm van gezichtsbedrog die net zo lang duurt tot dat ene point of view is gevonden waarin het beeld zich voltrekt. Alle geschilderde fragmenten vormen samen één grote cirkel, die slechts vanuit één hoek te zien is.

Josse De Pauw – Verhalen over het land van Bruegel
Auteur en acteur Josse De Pauw richt zich op vijf plaatsen op het parcours tot de bezoeker met een korte tekst, te beluisteren in het Nederlands en in het Frans.

Alle informatie vindt u hier.

Google Map - , ()
Kaart niet beschikbaar