Effecten van groen op fysieke en mentale gezondheid

Ruisende bomen, uitnodigende parken of speelse natuurspeelplaatsen: groen in de omgeving draagt bij aan een betere gezondheid – mentaal en fysiek. Maar groen in de omgeving kan de gezondheid ook verminderen. Denk aan de eikenprocessierups die huidirritatie veroorzaakt of hooikoorts door pollen. Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM bracht de beschikbare kennis bij elkaar in de kennisbundeling ‘Groen en Gezondheid’. 

Groen heeft raakvlakken met actuele maatschappelijke vraagstukken. Denk hierbij aan biodiversiteit en het beperken van effecten van klimaatverandering, zoals hittestress en wateroverlast. Bij het ontwerp en beheer van de openbare ruimte is het belangrijk dat gemeenten rekening houden met de manier waarop groen de gezondheid bevordert, of gezondheidsschade vermindert of veroorzaakt. Zo kunnen zij bijvoorbeeld eisen stellen aan de omvang van de groene ruimte bij de bouw van nieuwe woningen.


Groen draagt bij aan een betere mentale gezondheid. Omdat een groene omgeving uitnodigt om te bewegen en ontspannen, speelt groen een rol bij de vermindering van overgewicht, diabetes type 2, hart- en vaatziekten. Ook zien de onderzoekers een gunstig effect tussen groen en hoe lang mensen leven, hoe zwaar baby’s bij hun geboorte zijn en de werking van het immuunsysteem. Groen lijkt te zorgen voor een verbeterde nachtrust. Concentratie, geheugen en leerprestaties verbeteren bij contact met groen, met name bij kinderen.

Aan de hand van een model hebben de onderzoekers aangegeven op welke vier manieren groen invloed heeft op fysieke en mentale gezondheid:

1. Schade verminderen
Het rapport zoemt in op hoe groen schade kan verminderen. Zo kan groen de gezondheidsschade verminderen van luchtverontreiniging, hitte en geluid.
2. Bevordert herstel
Groen bevordert herstel door vermindering van stress en verlaging van aandachtsmoeheid.
3. Bevordert gezond gedrag
Mensen zijn vaak fysiek actiever in een groene omgeving en sociaal contact lijkt hierin beter te gaan.

4. Schade veroorzaken
Groen vergroot anderzijds het risico op aandoeningen door blootstelling aan pollen of andere ziekteverwekkers door bijvoorbeeld muggen, ratten en muizen. Of overlast door bijvoorbeeld berenklauw en brandnetels.

U kan de kennisbundel ‘Groen en gezondheid’ hier downloaden.