Leefbare openbare ruimte, de verantwoordelijkheid van ons allemaal
Een leefbare, groene en natuurvriendelijke openbare ruimte, wiens verantwoordelijkheid is dit? Van wie is de openbare ruimte en wie betaalt voor de ontwikkeling en het behoud ervan? Als we er allemaal gebruik van maken, moeten we ons dan ook niet gemeenschappelijk inzetten als bedrijven en niet alleen kijken naar de gemeente? Een 6-tal bedrijven in Amsterdam besloten een stichting op te richten, The Green Mile, en de handen ineen te slaan met de gemeente Amsterdam om samen leefbaarheid in de openbare ruimte te creëren.
De openbare ruimte is een plek waar iedereen gebruik van maakt en die nogal een wisselende reputatie heeft. Ze wordt geliefd, gehaat, omarmd, elke dag benut en iedereen heeft er een mening over. Van oudsher is de openbare ruimte in principe de verantwoordelijkheid van de gemeente, maar is dat vandaag de dag nog wel zo logisch? Moeten wij ons er niet allemaal wat meer verantwoordelijk voor voelen als bedrijven? Er zijn tig bewonersinitiatieven in steden, maar hoe zit het met de bedrijven? Verenigen zij zich ook om de omgeving te vergroenen? Vaak is geld “en wie betaalt de rekening” voor de openbare ruimte het probleem. Maar wie is daar vervolgens de dupe van als er niets gebeurt? Juist, de natuur.
Als bedrijven zijn we ook bewoners van de stad en hebben we allemaal baat bij een mooie, leefbare en groene openbare ruimte. Immers een mooie leefbare plek, draagt bij aan de gezondheid van de medewerkers, bewoners, natuur, levert een gevoel van welzijn en geluk op en bevordert de biodiversiteit. Stichting The Green Mile, een initiatief van UNStudio, Heineken, Blendingbricks, Rijksmuseum, Hogeschool van Amsterdam en DNB, besloot tot actie over te gaan. Samen zetten zij zich in om van de meeste vervuilde straat van Amsterdam, namelijk de Stadhouderskade, een leefbare plek te maken voor alles wat leeft.
Juist door elkaar op te zoeken, kan je echt duurzame impact maken vind ik. Die privaat-publieke samenwerking verkennen en vernieuwen is hoognodig. Als we allemaal naar elkaar blijven kijken dan wel wijzen, gebeurt er niets. Dat zie je ook met al het zwerfafval in de steden “het is niet van mij, dus ik ruim het niet op”. En vervolgens is er maar één die hier het onderspit voor moet delven. De natuur kan en mag hier niet langer de dupe van zijn. Als mede-initiatiefnemer en oprichter van The Green Mile en eigenaar van Blendingbricks, geloof ik in anders denken, juist die nieuwe stap te durven zetten, onbekende combinaties te vormen en echt zelf in actie te komen.
Hoe creëer je dan leefbaarheid in de openbare ruimte en hoe verdeel je de taken? Waar heb je als bedrijf impact op en waar niet? Hoe voorkom je dat je op de stoel van de gemeente gaat zitten en hoe vul je elkaar aan? Wij hebben er als stichting specifiek voor gekozen een ambitie te vormen en geen beeldbepalend plan te maken. We zijn niet gaan schetsen en hebben geen masterplan aan de gemeente gepresenteerd. We baseerden ons puur op onze dromen, onze ambities, onze wensen voor een leefbare Stadhouderskade in Amsterdam, een plek voor elke bewoner, dus ook de dieren, planten en al het andere wat leeft.
Door een paar workshops met elkaar als bedrijven te organiseren, naar elkaars waarden te luisteren, deze op te schrijven, creëer je eigenaarschap en de behoefte met elkaar aan de slag te gaan. En dat is wat nodig is: eigenaarschap en een verantwoordelijkheidsgevoel, want alleen op die manier omarm je een ruimte en de drang tot het realiseren van verandering. Toen wij onze ambitie met de gemeente Amsterdam deelden, werden wij warm onthaald, immers, dit is wat ons bindt en dit is ook wat de bewoners bindt. We willen allemaal een duurzame en leefbare openbare ruimte.
Inmiddels kijken we op drie vlakken hoe we invulling kunnen geven aan onze ambitie: middels fysieke ingrepen, programmering (events) en in de politieke lijn. En dit altijd op het gebied van versterking van:
- de natuur & biodiversiteit
- monitoring & bewustwording
- community & kennisdeling
Zo doen we als stichting onder andere in april 2023 mee aan het Tulpfestival. Honderd bakken verspreid over de gehele Stadhouderskade (van het Rijksmuseum tot aan de Hogeschool van Amsterdam), gevuld met de zogenaamde Green Mile tulp (ja die bestaat echt en weten wij dankzij het KAVB), kleuren de straat en zo creëren we bewustwording over wat de rol van de natuur is en kan zijn, verbinden we de buurt & maken we een statement. Met de buurt kijken we onder andere of we collectief gevels en/of daken kunnen vergroenen en proberen we de samenwerking met partijen die hierbij passen op te zoeken, zoals bijvoorbeeld De Bloeimeesters.
Maar ook kijken we bijvoorbeeld naar het leven op en onder het water in de gracht. Wat kunnen we voor het water als stakeholder doen en voor de planten, dieren en insecten die daar leven? Kunnen we middels watertuinen en het creëren van een biotoop onder die watertuinen, de kwaliteit verbeteren? We proberen met onze ideeën die tot (tijdelijke) projecten leiden, een living field lab te realiseren en te onderzoeken wat de uitkomsten zijn. Werkt het, dan kijken we met de gemeente of we er iets blijvends van kunnen maken en wellicht ook elders toepasbaar is.
Samen staan we sterker en dat merken we, want bedrijven (en bewoners) melden zich bij ons om zich in te zetten. En dat zijn niet allemaal bedrijven die hier gevestigd zijn, maar ook bedrijven die zich geroepen voelen bij te dragen aan de ambitie.
En wie betaalt dat dan allemaal is dan vaak de gestelde vraag? Nou dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. Zowel wij als bedrijven dragen bij, als wel de gemeente in de vorm van subsidies die wij kunnen aanvragen. Zo zetten we ons gezamenlijk in voor de openbare ruimte, voor de natuur & voor een leefbare stad en is deze publiek-private samenwerking sterk verankerd.
Ben je hierdoor geïnspireerd geraakt en wil je net als andere bedrijven impact hebben op de openbare ruimte en heb je superleuke ideeën? Neem dan gerust contact met mij op of start een gelijkaardig initiatief vanuit je bedrijf in je eigen stad of dorp. Des te meer Green Miles des te beter!
Ruth van Dijken – Mede-oprichter en directeur Stichting The Green Mile en oprichter Blendingbricks
