Een betere buitenruimte realiseren is geen geijkt proces

Al meer dan zestig jaar is Dolmans Landscaping Group werkzaam in de buitenruimte. Ooit begonnen vanuit Bunde in Zuid-Limburg, nu uitgegroeid tot een organisatie bestaande uit ongeveer duizend medewerkers met dertien vestigingen in Nederland en België. We zijn actief in ontwerp, aanleg en beheer voor de diverse buitenruimtes van laag tot hoog. Daarnaast kun je bij ons terecht voor onderzoek en advies, boomverzorging en civieltechnische projecten. Zo zijn wij dé full-service partner met aandacht voor groen en voor elkaar.

Het jaar van verandering

In de ruim zestig jaar waarin Dolmans actief is hebben wij veel veranderingen voorbij zien komen op het gebied van contractvorming. Waar in het begin veel werken gegund werden op basis van relatie en goed werk, verschoof dit langzaam naar meer concurrentie. Opdrachtgevers gingen aanbiedingen vergelijken, meerdere partijen uitvragen en uiteindelijk kreeg het aanbestedingsbeleid vorm. Er kwamen openbare aanbestedingen waar iedereen aan kon deelnemen. Dit leidde hoofdzakelijk tot meer efficiëntie, lagere marges en minder service om daar waar mogelijk de prijs te drukken. De opdrachtgevers zagen meer en meer in dat dit niet leidde tot het gewenste resultaat. Er was namelijk een groot verloop in partners waarmee gewerkt werd, het kwam de kwaliteit van de buitenruimte zelden ten goede en de rol van de toezichthouder verschoof van (groen)specialist naar contractmanager. Deze ontwikkeling leidde tot de vraag: “Hoe kunnen we meer kwaliteit garanderen met minder regels en meer ruimte?”

Om de kwaliteit te borgen in zowel de buitenruimte als de samenwerking, introduceerden de eerste opdrachtgevers plannen van aanpak bij aanbestedingen en uitvragen. De aannemende partijen werden hierdoor uitgedaagd om terug te keren naar de kern van ons vakgebied: de specialist van de buitenruimte. Wij gingen meer en meer nadenken hoe we van toegevoegde waarde konden zijn en waar ons onderscheidend vermogen lag. Een van deze zaken was het zijn van de verbinder tussen vakgebieden en opdrachtgevers. Dolmans werkt vaak voor verschillende opdrachtgevers in de buitenruimte zoals woningcorporaties, zorginstellingen, overheden en waterschappen. Deze hebben allen aangrenzende gebieden die zelden integraal worden ingericht. Bij toeval kwamen deze samen omdat wij ze aan elkaar verbonden. Dat wij vanuit onze rol gezamenlijk aan tafel gingen om projecten integraal uit te voeren, heeft geleid tot meer kwaliteit in de buitenruimte.

Dat wij vanuit onze rol gezamenlijk aan tafel gingen om projecten integraal uit te voeren, heeft geleid tot meer kwaliteit in de buitenruimte.

Durf te vragen!

Met alle uitdagingen van klimaatadaptatie, een overspannen arbeidsmarkt en een steeds kleiner wordend areaal voor de buitenruimte in het vizier, is het nagenoeg onmogelijk om alles op te lossen middels één aanpak. Maar wat wij in die zestig jaar hebben gezien is dat ons vak zich continu evolueert in de steeds sneller veranderende markt en omstandigheden. In een mechanisme van vraag en aanbod, waarbij Dolmans veelal het aanbod ofwel het antwoord op de vraag was, zien wij nu het tij keren. We dragen steeds vaker bij aan het stellen van de vraag en zijn betrokken bij samenwerkingen waarbij er bij aanvang geen gekaderd antwoord kan worden gegeven op de gestelde vraag. Deze nieuwe manier van samenwerken in bijvoorbeeld bouwteams of op basis van relaties en beschikbare kennis, leidt tot veel duurzamere oplossingen. Dit alleen omdat de opdrachtgever durft te vragen of zelfs aangeeft niet te weten welke vraag er gesteld moet worden.

High Tech Campus Eindhoven

Dolmans Landscaping Group pleit dan ook continu voor deze nieuwe manier van samenwerken. Durf te vertrouwen en ga voor openheid en dynamiek. Een van onze voorbeelden is de High Tech Campus in Eindhoven. Een samenwerking die is ontstaan uit een traditioneel onderhoudsbestek dat met een nieuwe ambitie heeft geleid tot de meest duurzame bedrijfscampus van Europa. Onze opdrachtgever wist wat hij wilde, maar niet hoe hij dat kon bereiken. Samen hebben wij een pad bepaald waarvan we bij aanvang nog niet exact wisten hoe het er uit ging zien. Het succes zit er bij dit project dan ook in dat we met de opdrachtgever ruimte hebben gehouden in het antwoord. Dat wil zeggen dat er budget en capaciteit beschikbaar zijn die dynamisch worden ingezet. Dus niet in januari bepalen wat je in oktober moet doen, maar in augustus schouwen om te overleggen wat er in september nog meer kan worden gedaan om de ambities waar te maken.

Een van de belangrijkste succesfactoren in dit project is dat zowel de High Tech Campus als Dolmans een eigen ecoloog hebben aangesteld binnen de projectgroep. Zij waren beiden verantwoordelijk voor de vormgeving van de projectaanpak en de uitvoering hiervan. Dus niet de projectleider of contractmanager. Zij hebben wel kaders en input gegeven zoals een taakstellend budget, maar waren spreekwoordelijk passagiers in een voertuig dat werd bestuurd door de beide ecologen. Op deze manier is Dolmans medeverantwoordelijk gemaakt voor het waarmaken van de gestelde doelen en ambities.

Omdat de ambities dermate hoog waren en er geen kant-en-klaar antwoord was op de gestelde vraag, hebben wij voorgesteld het anders aan te pakken. In plaats van een in beton gegoten planning van werkzaamheden hebben we de gewenste ambitie omgezet in doelen. Deze doelen zijn gekoppeld aan een tijdspad in combinatie met een jaarlijks taakstellend budget, benodigde omvormingen en periodieke inspecties op de voortgang. Vanzelfsprekend zijn er reguliere werkzaamheden die door onze groenmedewerkers uitgevoerd worden. Maar deze zijn continue ondergeschikt aan de ambitie van het bereiken van een verhoogde biodiversiteit. Doordat we structureel ruimte in het budget en de werkzaamheden hielden, konden we snel en ad hoc bijsturen gedurende het jaar. Dit gebeurt door de ecologen continu te laten inspecteren en schouwen. Daar waar zij kansen herkennen in hun schouw, kan er gelijk op worden ingehaakt door er een passend beheer of gewenste omvorming op toe te passen.

Een van deze kansen ontstond gedurende de droge zomers van de afgelopen jaren. Zo besloten we gedurende deze droge zomers minder te maaien. Dit zorgde voor meer groene gazons en een betere wateropname bij regenval na droogte. Een bijkomend voordeel was dat er sneller een hoger aantal wilde bloemen doorkwam en er minder gras terugkwam in het gebied waar we middels omvormingsbeheer bloemenweides en schrale graslanden als doel hadden.

Durf uit te spreken waar je ambities en behoeften liggen, maar stippel het pad om er te komen sámen uit.

Dankzij de durf van de High Tech Campus om te vragen en het hebben van vertrouwen in Dolmans Landscaping Group zijn we samen in staat om deze duurzame omvorming te realiseren. We dagen onze opdrachtgevers dan ook uit om deze ontwikkeling door te zetten. Durf uit te spreken waar je ambities en behoeften liggen, maar stippel het pad om er te komen sámen uit. Waarom zelf alles willen bedenken en bepalen als je niet weet hoe je meest efficiënt en duurzaam bij je gestelde doelen kunt uitkomen? 

Sta open voor dynamiek, maatwerk en groei in plaats van contracten, regels en bestekken.

Wij vragen dan ook om die extra verantwoordelijkheid, maak ons mede-eigenaar van de uitdaging. Want na meer dan zestig jaar weten we dat het nemen, en nog belangrijker, het krijgen van verantwoordelijkheid leidt tot successen. Sta open voor dynamiek, maatwerk en groei in plaats van contracten, regels en bestekken. Pak het samen aan in plaats van individueel. Wij vinden dan ook dat onze opdrachtgevers er niet alleen voor staan. Samen krijg je namelijk veel meer voor elkaar. Vandaar dat wij ook geloven in: ‘Samen beter voor buiten!’.

Tekst: Buddy Wijnands
Beeldmateriaal: Dolmans Landscaping Group