DELVA | Verrassende oplossingen voor actuele vraagstukken
DELVA Landscape Architecture | Urbanism is een gevierd bureau voor landschapsarchitectuur met affiniteit voor stedenbouw. DELVA is opgericht in 2008 en uitgegroeid tot een toonaangevend bureau met een team van 25 enthousiaste professionals in hartje Amsterdam. Een team dat altijd bezig is om betekenis te geven aan de nieuwe functie van het landschap en de beleving hiervan te versterken.
DELVA Landscape Architecture | Urbanism wordt geleid door oprichter Steven Delva, samen met Sander van den Bosch, Jeroen Jacobs, David Sullivan en Emiel Swinnen. Vanuit Amsterdam werkt het team van landschaps architecten, stedenbouwkundigen, ontwerpers en culturtechnici aan grote actuele uitdagingen zoals duurzame verstedelijking, natuurontwikkeling en de veranderende betekenis van het publieke domein. Hierbij staat een multi disciplinaire aanpak centraal, die wordt gekenmerkt door co-creatie en samenwerking.
Steven Delva (Roeselare, 1978) studeerde tuin- en landschapsarchitectuur aan de Hogeschool Gent en behaalde zijn master aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam, waar hij vandaag zelf doceert. Op enkele jaren tijd heeft hij zich ontpopt tot een van de meest vernieuwende landschapsarchitecten van zijn generatie door telkens weer met verrassende oplossingen te komen voor actuele vraagstukken zoals biodiversiteit, klimaatrobuustheid, mobiliteit, circulariteit en leefkwaliteit in een verstedelijkte context.
De opdrachten van bureau DELVA omvatten zowel strategische visies en masterplannen voor grootschalige gebiedsontwikkelingen in en rond de stad, als concrete projecten op alle schaalniveaus, van klein tot zeer groot.
Visie
Wij gebruiken een specifieke werkwijze in ons ontwerp en onderzoek, zegt Steven Delva. “Onderzoek wordt gevolgd door duidelijke concepten die visueel vormgegeven worden om breed te kunnen communiceren. Ze vormen de basis van strategische interventies en krachtige ontwerpen. Het bureau benut de kracht van bestaande plannen of ontwikkelingen en processen om de huidige kwaliteiten te versterken en een nieuwe context en betekenis te geven. Ons doel is om betekenis te geven aan de nieuwe functie van het landschap en de beleving ervan te versterken.”
“Een belangrijk uitgangspunt en voeding voor onze ideeën en ontwerpen is de eigenheid van de plek. Wij geven onszelf daarom de taak om het landschap door en door te leren kennen en te beleven. Naast het programma van eisen levert deze gedegen landschapsanalyse ons het materiaal om het landschap te ordenen en in te richten voor gebruik en beleving en zo weer bekend te maken aan iedereen die verblijft, bezoekt of voorbijkomt. Bij onze projecten gaat verdichting altijd hand in hand met vergroening en duurzaamheid. Met bouw- of transformatieprojecten zetten we sterk in op vergroening, klimaatbestendigheid en woonkwaliteit. We zien het landschap als de ruggengraat van een plek en zijn altijd op zoek naar bijzondere synergieën tussen de open ruimte en de gebouwde omgeving.”
Steven Delva wil naar eigen zeggen actuele uitdagingen integreren en de verbinding maken tussen verschillende disciplines en tussen ecologie en economie. “Groen moet een onlosmakelijk onderdeel van elke businesscase zijn”, zegt hij hierover. Dus niet als een sausje bij ontwikkelingen maar als onderdeel van het economisch model van de plannen, onlosmakelijk verbonden met klimaatdoelen, waterkwaliteit, biodiversiteit, leefkwaliteit… “Wij proberen binnen de gestelde opgaven kosten te reduceren door af te wijken van traditionele uitgangspunten. Innovativiteit brengt ons tot betaalbare en mooiere alternatieven voor bijvoorbeeld lokale wateropvang of energiewinning die daadwerkelijk antwoord geven op de actuele opgaven zoals klimaatverandering.”
Delva maakte als jonge ontwerper in 2012 samen met andere (landschaps) architecten furore met het vooruitstrevende plan voor De Ceuvel, een circulaire broedplaats met een Zuiverend Park in Amsterdam-Noord. Op een oude, vervuilde scheepswerf ontstond daar een stedelijke vrijhaven van bouwers, kunstenaars en ondernemers. De principes van dat project liggen ook aan de basis van twee andere grootschalige stadsuitbreidingsprojecten ‘nieuwe stijl’ in Amsterdam: het voormalige havengebied Buiksloterham en het Strandeiland.
Raamwerk Buiksloterham
Het voormalige havengebied Buiksloterham aan de noordelijke IJ-oevers transformeert van een gebied voor zware productie en havengebonden bedrijvigheid naar een circulaire en productieve wijk van Amsterdam waar gewoond en gewerkt wordt.
Het Ruimtelijk Raamwerk dat opgesteld is door DELVA vertelt het verhaal van Buiksloterham en de visie op de toekomstige ontwikkeling. Deze visie is integraal, waardoor een breed scala aan onderwerpen is bekeken, elkaar raken en versterken. Er zijn negen leidende principes toegevoegd die de ambities van Buiksloterham benadrukken en de toekomstige ontwikkelingen sturen, zodat deze samen een leefbare, klimaatbestendige en productieve wijk zullen vormen. Metropolitaan groen wordt verbonden en de leesbaarheid van het gebied wordt vergroot door het aanwijzen van hoofdstructuren, zoals het oeverpark, de kanalen, straten en groene strips. “We creëren een bijzondere samenkomst tussen overheden, investeerders en grondeigenaren. Maar ooktussen groen, water, ecologie, huisvesting, mobiliteit, economie. Moeilijke aspecten worden omgebogen naar kostenreducerende, maatschappelijke en ecologisch interessante aspecten om te kunnen komen tot een financieel haalbaar plan. Het unieke van het raamwerk is dat het tot stand is gekomen in co-design met het grondbedrijf van de gemeente Amsterdam. Ontwerp en rekenen liep gelijk op. Dit met een ongekend resultaat dat er een plan uitgekomen is dat realistisch is, betaalbaar en nog eens alle doelstellingen haalt qua beleid.”
Binnen het Ruimtelijk Raamwerk wordt er gefocust op een aantal hoofddoelen:
- Bijdragen aan de grote en dringende behoefte aan woningen in Amsterdam, met meer dan 8.000 woningen. Dit samen met het toevoegen van werkgebouwen, locaties voor passende bedrijvigheid en ruimte voor experiment.
- Een voorbeeld zijn in hergebruik en duurzaamheid. Op allerlei manieren: energie, materiaalgebruik, sanitatie, natuur, water, verkeer en vervoer enzovoorts. Zo wordt er op gebiedsniveau gestreefd naar het zoveel mogelijk verwerken van de vrijkomende vervuilde grond in Buiksloterham en een slim mobiliteitssyteem. Op kavelniveau wordt er natuurinclusief en circulair ontwikkeld.
- Behoud en doorontwikkeling van een de productieve wijkeconomie; ruimte voor bestaande en nieuwe bedrijven en menging van functies. Hierbij verandert de ruimte voor productieve bedrijvigheid niet.
- Een ongedeelde wijk door het verbinden van Buiksloterham met de omliggende buurten. Hierbij gaat het naast verbinding ook om het bereikbaar maken van voorzieningen in Buiksloterham voor inwoners van de omliggende wijken.
Strandeiland en Het Oog
Strandeiland behoort met 8.000 woningen tot de grootste toekomstige stadswijken van Amsterdam. Gelegen aan de IJburgbaai moet dit kunstmatige eiland, met een 750 meter lang stadsstrand en aan de zuidzijde een ruige natuurrand aan het IJmeer, een nieuw stuk van Amsterdam worden. DELVA Landscape Architecture / Urbanism heeft het Stedenbouwkundig Plan en het schetsontwerp voor het binnenwater, Het Oog, opgemaakt.
Het 150 hectare grote Strandeiland bestaat uit twee eilanden die worden gescheiden door een centraal gelegen binnenwater. De twee eilanden verschillen van elkaar in karakter en kennen een verscheidenheid in architectuur en stedenbouw. De formele stedenbouw van de Pampusbuurt wordt aangevuld met stadsparken, bomenrijen, harde kades en een rechtlijnige vormentaal. De Pampusbuurt kenmerkt zich door robuuste buitenranden en een besloten groene bebouwing in de buurt zelf. Via de groene straten, parken en pleinen is het grote water altijd dichtbij en gemakkelijk te bereiken. De Muiderbuurt krijgt een drietal landschappelijke inprikkers die het landschap de wijk intrekken, geclusterde boomgroepen en een vrijere vormgeving. De Muiderbuurt opent zich op deze manier naar het landschap van de baaien.
Het binnenwater, Het Oog, vormt de centrale figuur binnen de stedenbouwkundige opzet van Strandeiland. Het reageert op beide identiteiten van de eilanden en brengt deze samen en vormt zo het blauwe hart van Standeiland: een plek van verblijven, ontmoeten en activiteit voor de bewoners met watergerelateerde recreatieplekken, maar ook voor ecologie en diverse stadsnatuur (het creëren van een robuuste, ecologische stapsteen voor fauna en flora) en waterkwaliteit (natuurlijke zuivering van het regenwater afkomstig van het eiland). De noordelijke zijde wordt uitgewerkt als een stedelijke kade waarlangs men naar hartenlust kan fietsen, wandelen en zitten aan het water. Op het niveau van waterecologie worden de kademuren ingericht met visstenen en onderwaterkabels verankerd aan de steigers. De zuidelijke zijde wordt uitgewerkt als een brede en gevarieerde natuurlijke oever waar maximaal ingezet wordt op waterkwaliteit, waterrecreatie en waterecologie. Door het inzetten van specifieke planten kan de kwaliteit van het water op natuurlijke wijze goed gehouden worden.
“Het (onder)waterlandschapspark moet inwoners van Strandeiland uitdagen om steeds iets nieuws te willen verkennen. Natuurlijke speelinstallaties(zoals half verzonken boomstammen, stapstenen, specifieke vlonders…), natuurpaden en verschillende waterdieptes laten jong en oud het park op spelenderwijze ontdekken. Op natuurlijke wijze wordt de bezoeker langsheen de belangrijkste plekken in het park geleid. Meer verscholen, afgelegen plekjes zijn er om te ontdekken via meer avontuurlijke natuurpaden, en zorgen ervoor dat bewoners van Strandeiland steeds weer nieuwe plekjes in het park kunnen ontdekken of om even helemaal te ontsnappen aan het bruisend stadsleven. Voor de padenstructuur wordt gekozen voor een eigen vormentaal, die een combinatie is tussen een meer romantische en traditionele benadering die teruggevonden wordt in de Engelse landschapsarchitectuur, en een strakke, moderne eigentijdse benadering van rechte lijnen en scherpe hoeken. Dit levert een speelse vormentaal op met korte, rechte stukken en afgeronde hoeken die de bezoeker steeds een nieuw beeld of perspectief biedt. De padenstructuur bestaat niet enkel uit paden, maar ook uit iconen, kleine natuurpaden en speelelementen. Elk bijzonder element zit dus verwerkt binnen dezelfde vormentaal zodat alles één coherent geheel vormt.”
Verder lezen?
Het volledige artikel lees je in de CG Annual 2021. Bestellen doe je makkelijk online, mét gratis verzending.
Meer info
DELVA Landscape Architecture/Urbanism
Hoogte Kadijk 71
1018 BE Amsterdam
Nederland
+31 (0)20 220 90 78
Uitbreidingstraat 390 bus 4
2600 Antwerpen
Belgie
+32 (0)3 808 43 88
