De verbinding van mens, architectuur en natuur

Er was hier wel wat creatief denkwerk nodig om de woning met haar omgeving te verbinden. Verschillende oudere bomen zoals een esdoorn, berk en kastanje hadden hun eigen vertrouwde plek en stonden op verschillende niveaus. Los geplaatste bomen stonden in het gazon en wekten de indruk op van een arboretum. De bomen kregen in het ontwerp een nieuwe rol toegediend op hun vaste standplaats door middel van originele toevoegingen. Voor tuinontwerper Luc Engelhard een uitdaging.

In dit project gaf de architect van de woning aan dat er wel degelijk een as in het huis aanwezig was. Voor Luc Engelhard was het minder zichtbaar. Er was even een spraakverwarring omdat aan beide zijden van de as het gebouw een heel ander kaliber had. De as is hier een lijn door het huis. In de ruime woonkamer is zowel de noord- als de zuidkant van de tuin zichtbaar. Aan de oostkant van de as is het huis extra uitgebouwd naar het noorden en aan de westkant van het huis is een veranda achter de gevel.

Luc legde zich het volgende op: verbind de oude omgeving met de nieuwe woning en gebruik de twee aanwezige gegevens, de oude bomen en de as door de woning. Het niet krachtig ervaren van de as in de woning betekent ook een gelijkwaardige vertaling naar de tuin. Vanuit de woning is het geen imposant gebaar, maar meer een ontdekking.

De as kán ook niet aansluiten op de woning. Immers aan de buitenkant ervaren we geen as in de gevel van de woning.

Als je in de tuin staat, zijn de verschillende krachten aan beide zijden van de as(lees pui) van de woning de aanleiding om zeker niet naar een symmetrie te zoeken. De zoektocht is naar een balans. Waar de woning zwaarder is door de uitbouw, kunnen geen bedachte objecten in de tuin gebruikt worden. Dit deel vraagt om ruimtelijk groen. De andere zijde is de veranda, ingehouden dus, daar mag een krachtig gebaar in het veld komen. Een gebaar in combinatie met de as, die de bomen een eigen plek geeft en daarin de hoogten van de voeten van de bomen en het hoogteverschil in de tuin gebruikt.

Aan de zuidkant van de woning is onder de begane grond de fitness- en saunaruimte. De architect had een muur gepland om het hoogteverschil van de verdieping op te vangen, een patio van 6 x 8 meter met de aanwezige berk. Hij stond open voor het tuinidee net als de opdrachtgever.

Door één krachtige wand te maken en de oost- en westzijde in een beplant talud uit te voeren, wordt een hek overbodig en is de wand vanaf zowel de noord- als de zuidkant boeiend. De ‘doorgestippelde’ wand in het talud en daar herhalend waar de wand de grondkeerfunctie niet heeft, vraagt om een specifieke beplanting; gras als vitrage, karakteristieke heestertakken en diverse typen bodembedekkers. De vergrijsde tint van het hout schikt zich gemakkelijk naar de donkere stenen van de woning en de rieten kap. Uiteindelijk was de architect ook veel gelukkiger met deze oplossing.

Het huis krijgt z’n eigen plek in de buitenruimte en wordt versterkt, ook in z’n eigenheid. De tuin behoudt zijn bescheiden rol en heeft een vanzelfsprekende verbinding met huis en omgeving tot stand gebracht. Tijdens de verschillende seizoenen hebben de monumentale lijnen steeds hun wisselend beeld op het veranderend groen. Ook het voortschrijden van de tijd, de veroudering, zal een fraai doorleefd karakter brengen.

Denkbeeld van de tuinontwerper

De kracht in het ontwerpen van tuinen en landschappen is de bestaande waarden laten, en iets toevoegen waar een meerwaarde mogelijk is. De ontmoeting met de opdrachtgever, de impact van de gebouwen, de omgeving, de opborrelende associaties, de schijnbare beperkingen, de kansen die nog verborgen liggen. Het is de bibliotheek aan gegevens voor het keer op keer bedenken en weer wissen van nieuwe ideeën, steeds weer zoeken naar de unieke balans.

Paspoort tuinproject

• Oppervlakte: 2.500 m2
• Ontwerp: Luc Engelhard
• Aangelegd in periode: zomer 2007
• Grondsoort: zand
• Ligging perceel: zuid is achterkant woning (palenwand)
• Omgeving: villawijk Laren (Nederland)
• Wensen opdrachtgever: de woning zijn plek geven
• Kenmerken tuin: hoogteverschillen in woning en perceel, grote open ruimten die omarmd zijn
• Keuze beplanting: divers
• Gebruik & omschrijving materialen: eiken houten palenwand kops 30×30 cm gebogen muur, harde bruingrijze klinker 5x10x25 cm terrassen leisteen maat 15×15 cm en 40×40 cm, as: platen zandkleurig/zeegroene lei