De impact van het klimaat op de tuin
Het belangt menig van ons aan. BFG-FBEP ging op onderzoek bij haar deelverenigingen. Samen bewust van de problematiek, samen bewust van de nood, samen bewust van de ommezwaai.
Het ultieme doel van BFG en haar deelverenigingen was en is nog altijd om tuinaannemers te verenigen en de sector te professionaliseren. Professionalisering van binnen- en van buitenuit.
“Dit door onze leden te informeren, bij te leren maar ook soms door kritische vraagstukken voor te leggen. Zoals bijvoorbeeld wat kunnen wij doen aan de impact van het klimaat. Hoe kunnen wij vanuit onze knowhow dit ingrijpen in onze leefwereld verminderen of verbeteren? Wat met de biodiversiteit? Hoe omgaan met fyto? Pro’s en contra’s van beregening. Hoe de focus leggen op groei? Hoe kunnen wij op een slimme en sexy manier de wensen, behoeften en beslissingen van onze klanten beïnvloeden?”, aldus BFG Antwerpen.
Ontharden
Vooraleer deze wereldproblematiek te linken met het professioneel aandeel in de tuinsector, dienen we even stil te staan bij de burgerzin. De gemiddelde Vlaamse tuineigenaar ziet zijn droomtuin als een functionele leefruimte, met het nodige comfort en de bijhorende ruimte (lees: vrijheid). De toegestane 80 m² in de zij- en achtertuinen aan niet-overdekte constructies botst regelmatig met de realiteit en voelt als een beperking aan. In de wetenschap dat ook elke vorm van waterspiegel hierin opgenomen wordt.
Kennis van vrijstellingen en aanvragen van vergunningen dringen zich op. In theorie een goeie zaak om zo te waken over de verhouding tussen groen en verharding. Echter in de praktijk een administratieve molen, waarbij goed geargumenteerde afwijkingen het doel – al dan niet terecht – wel dan niet bereiken. Een stadstuin kan gemakkelijk volledig verhard worden, een landelijke tuin komt al snel over de toegestane grens.
In voortuinen geldt de strikt noodzakelijke toegang tot de woning en/of garage, waarbij geen plaats is voor parkeerplaatsen. Maar meerdere straatbeelden getuigen van het tegendeel. Hier is nog werk weggelegd voor ontwerpers en uitvoerders. Kennis van zaken en overtuigingskracht zijn geen overbodige luxe. Want op de vraag of koning auto pas bij wet zal geweerd worden, getuigt het Gents Ruimtelijk Rendement eind Oktober 2020, dat pleit voor groenere voortuinen.
Als professioneel is het onze taak de verharding te beperken waar mogelijk en deel te nemen aan de vergroening van de omgeving om zo een meerwaarde te creëren. Een private tuin is van essentiële waarde in het kleine en bredere plaatje (zie Green deals). In de huidige problematiek dringen creatieve oplossingen zich echt op! Heel wat tuinaannemers zijn zich hiervan bewust en reeds vertrouwd met open en gesloten verharding, met waterdoorlatende opbouw. In de praktijk wijkt ecologie echter nog te vaak voor esthetiek en het onbekende. In dit laatste schuilt evengoed het niet kunnen visualiseren door de tuineigenaar, uit schrik om als tuinaannemer te moeten opboksen tegen het begrip ‘garantie’….en last but not least: al te vaak kennen duurzame alternatieven een hoger prijskaartje.
Huidige oplossingen kunnen een preventieve maatregel zijn enkel en alleen mits deskundige realisatie. Om een project niet te verliezen wordt vaak naar materialen gegrepen, die op termijn alsnog nefast zijn voor milieu en portemonnee.
Het ontharden dient een win-win EN win-situatie te zijn.
Grondverzet
Een kwalitatieve leefomgeving start met een goed ontwerp, met de nodige aandacht voor de Blue en Green Deals. Maar alles staat of valt met een gezond bodemleven, waar de hoeveelheid aan organische meststoffen het bodemleven en de huishouding bepaalt, een reservoir en bron vormt van voedingselementen. Een gezonde bodem is een natuurlijke buffer voor droogte, wateroverlast, maar ook voor ziekten en plagen. Deze aandacht pakt bij deze ook het gebruik van pesticiden deels aan. Opnieuw win-win.
Afhankelijk van de startpositie zetten we zo veel mogelijk in om een gezonde bodemstructuur te behouden. Daar waar bodem verdicht is en/of beschadigd, zijn preventieve maatregelen aangewezen om een nieuw bodemprofiel op te bouwen. Herwaarderen van de gronden gebeurt door aanbrengen van compost en bodemverbeteraars. Sommigen wagen zich voorzichtig op de markt van het circulaire en denken mee om de biologische kringloop te sluiten. Echter in de praktijk komen we als groenondernemer pas aan het eind van een bouwproject in the picture en zijn de budgetten er vaak niet (meer) om ook deze belangrijke voorbereiding tot een goed einde te brengen.
De klimaatproblematiek zoomt in op het belang van een gezonde bodem, wijst op het belang van kwalitatieve teelaarde en haar ecosysteemdiensten. Een nieuwe trend, een nieuwe opportuniteit, een nieuwe markt biedt zich aan als er ook prijsgunstige oplossingen volgen…..en als we ons kunnen loskoppelen van tijdsdruk. Bij voorkeur verzetten we liever geen grond bij nat weer, betreden we net bewerkte gronden liever niet maar laten we deze even graag ‘rusten’. In de praktijk lukt dit echter vaak niet..
In het verleden zijn kansen blijven liggen. Gelukkig laat hedendaagse aandacht voor de Blue en Green Deals het bewustzijn ook binnen de tuinprojecten groeien. Bij aanvang van de werken zijn bemonstering en notie van de aard en hoeveelheid grondverzet een vereiste. Vergunning aanvragen indien grondafvoer meer dan 30 m² omvat, een code en bestemming kunnen voorleggen bij grondafvoer maken deel uit van een deskundige aanpak.
Verder lezen?
Wil je meer weten over hergebruik en infiltratie van regenwater? Over streekeigen versus droogteresistente planten? Groendaken en -gevels? Lees dan het volledige artikel in de CG Annual 2021!
» Bestel hier CG Annual 2021 zonder verzendkosten!
Tekst: Lisbeth Creemers
Foto’s: Kris Dimitriadis – Studio PSG
