De groenste Belgische buurtinitiatieven van 2021

Tijdens de 5e editie van de Matexi Award bekroonde de vakjury Parktuin De HOF’kens en Weide & Boomgaard Desonay tot groenste buurtinitiatieven. Het publiek deelde een Matexi Award uit aan de Tuin van Adem en Eten (Zwevegem) en Buurtpluktuin Petit Paris (Veurne).

Publieksprijs groenste particuliere buurtinitiatief: Buurtpluktuin Petit Paris in Veurne

Een eentonig grasveld… meer was er niet nodig om in Veurne een nieuwe, groene ontmoetingsplaats te creëren. Samen met zo’n honderd buurtbewoners werden twintig fruitbomen, tientallen bessenstruiken en duizenden bloembollen geplant. Al snel werd het effect zichtbaar, want vogels, bijen en vlinders vinden er wat ze zoeken. Ook de inwoners, want de bloesems zien er fantastisch uit; het fruit dat erop volgt ook. En dat is er voor iedereen die er zin in heeft. Het brengt natuur en mens samen. De stad sprong bij, gaf het grasveld voor zes jaar in bruikleen en deed praktische werken, zoals het boren van de plantgaten. Regionaal Landschap Westhoek hielp financieel; bijdragen van vrijwilligers en omwonenden waarborgden een prachtige afwerking. De omwonenden zorgen voor een duurzame opvolging. Pluk de dag, letterlijk.


 

Publieksprijs groenste buurtinitiatief van een lokaal bestuur: De tuin van Adem en Eten in Zwevegem

De buurt St. Denijs in Zwevegem kan zich gelukkig prijzen: er is een bos. Maar bewoners, natuurverenigingen, de school en uiteenlopende lokale voorzieningen & bedrijven wilden meer. Waarom zouden ze er geen voedselbos van maken? Dat betekent letterlijk: een eetbaar bos dat zichzelf reguleert. Zo’n keuze geeft plots heel wat onvermoede kansen, want dat bos – zo dichtbij – krijgt nieuwe en uitdagende mogelijkheden, zoals proef- en plukdagen, educatieve wandelingen, kooklessen… Bij dit alles ligt de focus op het leren kennen van buren en buurtvoorzieningen (jongerenzorg, restaurants, scholen…). Het gemeentebestuur nam de regie op zich en het bos kreeg een culinaire make over. Meteen kon er geoogst en gesmuld worden, maar de toekomst biedt nog veel meer. Zeker op langere termijn. Daarmee biedt dit project een prima inspiratie voor soortgelijke plekken.

Juryprijs groenste buurtinitiatief van een lokaal bestuur: Parktuin De HOF’kens, Hamont-Achel

Parktuin De HOF’kens is een oase van rust en groen in een dichtbevolkte buurt. Stad Hamont-Achel stimuleert er een complex van 36 volkstuintjes met veel plaats voor ontmoeting en ecologische instrumenten (compost, bijenkorven, vlindertuin, demotuin, aquarium met vlinderpoppen…). Ontmoeting staat er heel centraal. De nabijheid van een divers bevolkte buurt biedt veel mogelijkheden. Niet in het minst het gezamenlijk proeven van al het lekkers dat groeit en bloeit in de tuintjes. Bij deze ontwikkeling waakt het stadsbestuur over een variatie aan deelnemers – intergenerationeel, intercultureel – en teelten. De praktijk bewees het succes, ook al remde Covid één en ander af. Niet getreurd, een stevige vrijwilligerswerking blijkt even duurzaam als de aanpak van de tuinen. Zo groeit een HOFkens-gemeenschap, waar plezier en ecologie natuurlijk samen gaan.

 

Juryprijs groenste particuliere buurtinitiatief; Pré et verger Desonay, Clermont-sur-Berwinne

Clermont-sur-Berwinne, met 750 inwoners een deelgemeente van Thimister-Clermont, is een van de mooiste gemeenten van Wallonië. Maar hoe ontdoet het zich van de indruk ‘slapende gemeente’?! Een vrijgekomen terrein van 6 hectare activeerde de bewoners om de vzw Desonay op de richten. Met tonnen energie en creativiteit groeiden er snel concrete plannen. Zo werden de grondvesten van een oud kasteel vrijgemaakt. Die kregen een ereplaats in een natuur- en wandelgebied. Een eiland in de vijver werd snel een broedplaats voor eenden. Didactische borden vertellen de wandelaars een verhaal van groeiende biodiversiteit, waar ook spelende kinderen én bloeiende weilanden hun plaats kregen. Bijna 200 typische fruitbomen van het Herveland zijn een duurzame leverancier van het lekkerste fruit. Dit alles wordt geleid door vrijwilligers, die tradities en erfgoed koppelen aan een levendige belevenis van dit domein. Weide en boomgaard werden een kruispunt van ecologie en gezelligheid!

Meer info: matexi-award.be