Brussel zoekt plaats om bomen te planten

De Stad Brussel schakelt een versnelling hoger om de stad grondig en duurzaam te vergroenen. Een studiebureau zal de ondergrond in kaart brengen en alle geschikte plekken in kaart brengen om bomen te planten en te laten groeien.  Het pilootproject gaat van start in twee wijken. Indien het een succes wordt, zal het uitgebreid worden naar het hele grondgebied.

 

Nieuwe bomen planten in Brussel is geen eenvoudige opdracht. Op het eerste zicht lijken er veel plekken in aanmerking te komen. Toch duiken in de praktijk vaak obstakels op. Om een boom de mogelijkheid te geven om te groeien, moet er namelijk voldoende ruimte zijn in de ondergrond voor zijn wortels. En daar loopt het vaak mis. Onder de Brusselse grond krioelt het van nutsleidingen: gas, telecom, waterleidingen vind je overal. Om sommige plekken komt daar nog eens een metrolijn (Brouckère – Beurs), treintunnel (Clovislaan), hoogspanningsstation (Muntplein) enz. bij. Dat leidt vaak tot onbegrip bij bewoners die terecht meer groen eisen, hoewel het in de praktijk gewoon niet mogelijk is. Bomen in bakken zijn geen oplossing. Omdat de wortels niet kunnen groeien, kunnen de bomen zelf ook niet groot worden. En de bakken worden al te vaak gebruikt als vuilnisbak.

“We moeten dus op zoek gaan naar plekken waar bomenwortels vrij en vrolijk kunnen gedijen,” zegt Ans Persoons, (Change.Brussels) schepen bevoegd voor Stedenbouw en Openbare ruimte. “De coronacrisis heeft nog maar eens het belang van nabijheid aangetoond. Al onze bewoners moet op enkele minuten wandelen van hun huis groen, bankjes, speeltuigen en rust kunnen vinden. Brussel heeft veel extra bomen nodig, niet enkel in de parken, maar overal, in elke straat, op elk plein. Vlakbij alle Brusselaars. We moeten nu een versnelling hoger te schakelen.”

Nieuwe werkwijze

Bij het ontwerpen van de openbare ruimte, wordt er een plan uitgetekend dat rekening houdt met een heleboel behoeftes (mobiliteit, esthetiek, ontspanning). Achteraf worden er bomen aan toegevoegd, maar blijkt de ondergrond daar op heel wat plekken niet voor geschikt. “Wij willen deze logica omdraaien. We vertrekken vanuit de ondergrond. We kijken waar er voldoende wortelruimte is voor grote bomen, en vervolgens tekenen we een plan op basis van waar de bomen komen. De regel wordt: overal waar het zinvol is, planten we een boom.”

Pilootproject in twee wijken

De Stad Brussel wil deze nieuwe werkwijze uittesten in twee wijken: de Europese wijk en Laag Laken, twee totaal verschillende buurten die beide een hoge nood hebben aan extra groen. Als de resultaten positief zijn, wil de Stad dit project uitbreiden naar alle wijken op haar grondgebied.

• Laag Laken: zeer dichtbevolkte wijk, weinig kwalitatieve publieke ruimte en dichtbebouwde binnenhuisblokken.
• Europese wijk of Leopoldswijk: monofunctionele wijk bestaande uit strikt administratieve zones met enkele groene squares en parken tussenin, maar weinig bomen in de straten.

Door meer groen in het straatbeeld te brengen, willen we de wijk ook aantrekkelijker maken om er te wonen (nu overaanbod aan bureaus).

 

Begin dit jaar werd een studiebureau aangesteld (Evolta) dat in beide wijken op gedetailleerde wijze de ondergrond in kaart zal brengen.

• Dit gaat over het opvragen van alle mogelijke plannen bij de verschillende nutsbedrijven en archieven, als het identificeren van eventuele ondergrondse infrastructuur en andere obstakels. Het bureau zal op verschillende plekken proefsleuven graven, om tot een zo waarheidsgetrouw mogelijk globaal overzicht te komen. Alle info wordt omgezet in een synthesekaart van alle plekken waar we een boom kunnen planten die gedurende de volgende decennia kan uitgroeien tot een serieus exemplaar.
• Om snel tot actie te kunnen overgaan, zal het studiebureau per wijk ook een coherent vergroeningsproject uitwerken, met een stedenbouwkundige visie en concrete voorstellen voor beplanting (plantensoorten en gebruikte materialen).
• In overleg met de bewoners zullen we hieruit meteen enkele zones selecteren die prioritair aangepakt moeten worden, en waarvoor het studiebureau een voorontwerp en vergunningsdossier zal opmaken.

Eind vorig jaar kondigde de stad al een Bomenplan aan om voor het einde van de legislatuur tot 2.000 bomen planten. Daarnaast komt er ook een boommeester die het plan in goede banen moet leiden. Een andere stap is een reglement voor aannemers die straten aanleggen. “Dat is vroeger dikwijls slecht gebeurd”, zegt schepen van groene ruimten Zoubida Jellab (Ecolo). “Met bomen die in een betonnen bak werden geplant en daardoor niet gezond konden groeien. Dan moet je kappen en opnieuw beginnen.” Ten slotte zal de stad burgers ook aanmoedigen om bomen in de tuin te planten.