Boek / John Bergmans, plantenkenner en tuinarchitect
John Bergmans (1892-1980) was een belangrijk tuinarchitect voor de Noord-Brabantse en Zuid-Limburgse industriëlen tussen 1925 en 1975. Als architect ontwierp hij ruim drieduizend tuinen, parken en recreatieparken in België, Luxemburg, Frankrijk en Duitsland.
John Bergmans werd in 1892 geboren in Antwerpen. Hij genoot onderwijs bij professor Henri van Heurk van de Antwerpse plantentuin en studeerde plantenkunde in Gent. Hij was tijdens de Eerste Wereldoorlog in dienst van het Belgische leger, maar vertrok naar het neutrale Nederland, waar hij tot zijn dood in 1980 bleef wonen. Zijn eerste praktijkervaring in het groene vak deed hij op in dienst van bij verschillende kwekerijen in de buurt van Haarlem. Later werkte hij voor J.H. Faasen – Hekkens boomkwekerijen in Tegelen. Bij deze firma werd hij hoofd van de afdeling tuinarchitectuur.
In Noord-Brabant en Limburg voorzag hij de industriële en burgerlijke elite, bedrijven en gemeenten van tuinen, parken en plantsoenen. Naast de overheid waren kerkbesturen, notabelen en industriëlen belangrijke opdrachtgevers, zoals de Limburgse Staatsmijnen, Philips in Eindhoven en de diamantairs De Belder in België. Enkele bekende Nederlandse tuin/parkenprojecten zijn Steinerbos, Schutterspark, Brunssum, Openluchttheaters in Brunssum, Oisterwijk en Tegelen, Botanische tuin in Kerkrade, dierenpark Tilburg en de arboreta te Kalmthout en Essen.
Als tuinontwerper hield Bergmans vast aan de architectonische en landschappelijke tuinstijlen. De tuinen van Bergmans laten zich typeren door het gebruik van een uitgebreid assortiment aan vaste planten, heesters en rotsplanten, waarvoor hij uitgebreide en gedetailleerd uitgewerkte beplantingsplannen opstelde. Hij was een meester in het samenstellen van plantencomposities die door bloei, bladvorm en kleur in elk jaargetijde een ander aanzien hadden. In die zin was John Bergmans een echte “plantenman” die zijn platte gronden ondergeschikt maakte aan het assortiment. Zijn ontwerpen, in dit boek voor het eerst samengebracht, overspannen het interbellum en de wederopbouw.
Tegelijk besefte hij dat de groeiende belangstelling voor tuinen en tuinkunst om kennis en hulp vroeg. In talloze publicaties voorzag hij tuinliefhebbers en vakgenoten daarom van informatie over ‘het verkwikkelijke tuinvak’. Bergmans schreef tien boeken waaronder het standaardwerk ‘Vaste planten en rotsheesters’ (1924). Daarnaast publiceerde hij negen andere boeken over planten en tuinen en schreef hij in verschillende tijdschriften. Hij ontving in 1973 The Veith Memorial Medal van de Royal Horticultural Society.
Marianne van Lidth de Jeude en Johanna Karssen-Schüürmann, John Bergmans (1892-1980). Plantenkenner en tuinarchitect, Uitgeverij Verloren, Hilversum 2018, ISBN 978-90-8704-750-4
