BODEM & GRAS: interview met Ecoflora over bloemenweidemengsels

Hoogwaardige zaden vormen de basis voor een gezonde en duurzame tuin. Steeds vaker maken tuinaannemers niet alleen gebruik van graszaad, maar ook van bloemenweidemengsels vanwege hun ecologische voordelen. In dit interview deelt producent Ecoflora zijn visie op de juiste zaadkeuze en geeft hij praktische tips & tricks voor een optimaal resultaat.

Wat onderscheidt uw bloemenweidemengsels van die van andere leveranciers?

 Een eenjarig bloemenmengsel met knalkleuren en uitheemse soorten? Daar hebben onze insecten weinig of niets aan. Als je bloemen wil zaaien om onze lokale biodiversiteit te ondersteunen, kies je best voor inheemse soorten. Dat zijn soorten die van nature in onze regio voorkomen. Onze insecten hebben deze planten écht nodig, niet alleen voor voedsel, maar ook om zich voort te planten. En sommige insecten zijn zo specifiek dat ze afhankelijk zijn van één bepaalde inheemse plant om te kunnen overleven. Daarom zijn de bloemenweidemengsels van Ecoflora samengesteld met inheemse soorten. Ecoflora gaat zelfs nog een stap verder en werkt enkel samen met leveranciers die de zaden zo regionaal mogelijk in de natuur verzamelen en opkweken. De zaden in de Ecoflora-mengsels komen dus niet van verder dan van onze buurlanden. Dat is belangrijk omdat sommige planten zich snel aanpassen aan de plek waar ze groeien. Als je een inheemse soort dus opkweekt in een ander klimaat kan bijvoorbeeld de bloeiperiode veranderen, waardoor de plant niet meer bloeit op het moment waarop onze insecten deze nodig hebben.

Welke factoren moeten tuinaannemers overwegen bij het kiezen van bloemenmengsels voor verschillende tuinen?

Bij Ecoflora gaan we uit van het principe ‘de juiste plant op de juiste plaats’. Daarom bieden we bloemenweidemengsels aan voor verschillende bodemtypes. Een bloemenweide vraagt een zonnige plek met minstens 6 zonuren per dag in het bloeiseizoen. We hebben in het assortiment ook mengsels voor iets schaduwrijkere omstandigheden, maar die zijn beperkt. Als tuinaannemer is het ook belangrijk om de juiste verwachtingen te creëren bij de klant en de keuze voor inheemse planten toe te lichten. Sommige mengsels bevatten bijvoorbeeld een gedeelte eenjarige akkerbloemen die sneller kleur en bloei geven dan de vaste planten, die de basis van het mengsel uitmaken. Zo’n mengsel kleurt dus het eerste bloeiseizoen feller door de eenjarigen. De volgende jaren bloeien de meerjarige planten met zachtere pasteltinten. Als mensen weten dat ze dit kunnen verwachten en dat inheemse vaste planten onze wilde bijen en vlinders het meest ondersteunen, zullen ze hier sneller voor kiezen.

Zijn er specifieke trends of innovaties in de zadensector die relevant zijn voor tuinaannemers?

De vraag naar bloemenweides zit al even in de lift, zowel bij particulieren als bij openbare besturen of voor bedrijventerreinen. De laatste jaren merken we ook meer interesse in mengsels om een klassieke groene grasmat bloemrijker en dus interessanter voor de biodiversiteit te maken. Daarom biedt Ecoflora zowel gazonmengsels aan met een gedeelte inheemse bloemen om nieuwe gazons in te zaaien, als pure bloemenmengsels die je kan inzaaien om een bestaand gazon bloemrijker te maken. Doordat het gebruik van herbiciden aan banden gelegd wordt en er meer aandacht is voor ontharding, zoeken mensen naar alternatieven om bijvoorbeeld de voegen van hun oprit te vergroenen met planten die ze mooi vinden. Het voegenmengsel van Ecoflora bevat tijmsoorten die mooi bloeien en ook aromatisch geuren als je erover loopt.

Welke graszaadmengsels raden jullie aan voor intensief gebruikte gazons, zoals in speeltuinen of openbare parken?

Het biodivers gazonmengsel E1 van Ecoflora bevat 95% grassen en 5% inheemse bloemen en wordt regelmatig ingezaaid als speelweide. De intensiteit van het gebruik en de oppervlakte zijn natuurlijk ook bepalend voor het langetermijnresultaat.

Hoe dragen jullie graszaadmengsels bij aan klimaatadaptatie, zoals droogtebestendigheid en waterretentie?

Ecoflora biedt bloemenweidemengsels voor drogere bodems en omstandigheden aan. Tegenwoordig worden er veel wadi’s aangelegd om regenwater langzaam te laten infiltreren in de bodem. Het Ecoflora wadimengsel D4 is zeer geschikt om een wadi in te zaaien. De grassen zorgen voor een snelle grondbedekking en de meerjarige planten zijn bestand tegen tijdelijk onder water staan.

Hoe kiest een tuinaannemer het juiste bloemenweidemengsel voor een specifieke tuin of project?

Rekening houden met bodemtype, standplaats (voldoende zon of schaduwmengsel kiezen), oppervlakte (middelhoog mengsel voor kleinere oppervlaktes), doelstelling (betreedbaarheid bij toepassing in gazon, eetbaar bloemenmengsel…) Zie ook antwoord 2. van de algemene vragen.

Welke voordelen bieden bloemenweidemengsels op het gebied van biodiversiteit en ecologische waarde?

Bloemenweidemengsels met inheemse soorten bieden de grootste meerwaarde voor de biodiversiteit. Zogenaamde ‘carnavalsmengsels’ met uitheemse soorten geven dan wel felle kleuren en bevatten soms ook wel planten waar honingbijen hun voedsel halen, maar veel wilde bijen en vlinders hebben daar bitter weinig aan. Integendeel: ze worden gelokt door de felle kleuren, maar vinden er geen voedsel of kunnen het voedsel niet bereiken. Daarom zijn deze exotische mengsels vaak eerder een ecologische val dan een ecologische oplossing.

Zijn er nieuwe of bijzondere bloemenweidemengsels in uw assortiment, en wat maakt deze uniek?

De meest recente toevoeging aan ons assortiment is meteen een buitenbeentje: het Flowerpower-mengsel is niet samengesteld voor een specifiek bodemtype, maar voor meerdere bodemtypes. De bodem zal dus bepalen welke soorten uit het mengsel tot ontwikkeling komen. Dit mengsel werd samengesteld voor het burgerwetenschapsproject Flowerpower de tuin. Onderzoekers van HOGENT kwamen tot de conclusie dat inzaaien met een inheems mengsel het meeste kans geeft op een geslaagd bloemrijk grasland. Weet je niet welk bodemtype je hebt of zoek je een mengsel met middelhoge soorten voor een kleinere stadstuin? Dan is dit mengsel een goede keuze.

Hoe ondersteunen jullie tuinaannemers bij het ontwerpen, aanleggen en onderhouden van bloemenweiden, en welke voordelen bieden jullie zaadmengsels specifiek voor de biodiversiteit en droogtebestendigheid?

We merken dat tuinaannemers toch wel nog met vragen zitten rond de aanleg en het beheer van bloemenweides. Daarom kunnen ze bij ons terecht voor advies via mail of telefoon. Dat is uiteraard beperkt. Voor meer uitgebreide adviesvragen kunnen tuinaannemers of ontwerpers onze biodiversiteitsadviseur inschakelen voor een plaatsbezoek. Daarnaast geven we jaarlijks ook cursussen voor professionals rond de aanleg en het beheer van bloemenweides. Dit jaar breiden we de inleidende cursus uit met een verdiepingssessie rond beheer in samenwerking met Kevin Lambeets van Zeis en Bijl. Er zijn nog enkele plaatsen vrij voor de opleidingsdag op donderdag 13 maart op onze kwekerij in Halle.

Wanneer kiezen voor een mengsel met eenjarigen en wanneer voor een mengsel voor vaste bloemenweiden?

Wil je een stukje tijdelijke natuur inzaaien? Kies dan voor een eenjarig inheems akkerbloemenmengsel. Wil je niet elk jaar opnieuw inzaaien of de bodem verstoren? Kies dan voor een mengsel met meerjarige soorten, een vaste bloemenweide dus. Met het juiste maaibeheer en de juiste omstandigheden geniet je zo jaar na jaar van de bloei van de vaste planten. Meerjarige mengsels met vaste planten zijn ook een grotere meerwaarde voor de biodiversiteit. Wil je toch elk jaar nog wat kleurenpracht van klaprozen of korenbloemen in de tuin? Zaai dan eens een molshoop in met een restje zaden.

Hoe ondersteunen uw producten duurzaam en milieuvriendelijk tuinieren?

Als je kiest voor inheemse soorten en de plantenkeuze aanpast aan de bodem en omstandigheden, groeien de planten als vanzelf, zonder extra watergift of voedingsstoffen. Tuinieren wordt zoveel aangenamer wanneer we met de natuur meewerken in plaats van haar voortdurend (vruchteloos) te willen tegenwerken. 

Zijn er specifieke samenstellingen of innovaties die bijdragen aan een hogere biodiversiteit in stedelijke gebieden?

Met onze middelhoge bloemenweidemengsels creëer je groene stapstenen in een stedelijke omgeving. Denk aan boomspiegels inzaaien of natuurhoekjes in kleinere stadstuinen. Ook om groendaken in te zaaien kan je bij Ecoflora terecht voor een inheems mengsel met soorten die het goed doen op groendaken. Gelukkig is er vandaag ook steeds meer aandacht voor natuurinclusief bouwen. Want goed geïsoleerde huizen hebben geen kieren en spleten meer. Dus moeten we deze inbouwen in nieuwbouw of ophangen bij renovaties zodat we bijen, vlinders, vogels en vleermuizen niet alleen voedsel, maar ook onderdak bieden.

 Wil je meer weten over duurzaam bodem- en grasbeheer? Lees het volledige dossier ‘Bodem & Gras’ in het magazine!