Beveren Waas ontvangt jury Entente Florale Europe 2018

Op donderdag 5 juli 2018 was de internationale jury van Entente Florale Europe te gast bij het Gemeentebestuur van Beveren. De jury was onder de indruk van de geïntegreerde aanpak van het publiek domein in Beveren.

Beveren werd vorig jaar geselecteerd door VVOG als Groenvriendelijkste gemeente van Vlaanderen en neemt nu deel aan de Europese intergemeentelijke competitie Entente florale Europe. Voor Wallonië is de uitdaging voor Nijvel die op 6 juli gekeurd werd door de Europese jury.

Entente florale Europe wordt sedert 1975 georganiseerd door de Association Européenne pour le Fleurissement et le Paysage (A.E.F.P.). Momenteel zijn 9 landen in competitie die telkens een jurylid afvaardigen voor het assessment (België, Nederland, Ierland, Duitsland, Oostenrijk, Italië, Hongarije, Slovenië en Tsjechië). Ieder land mag per jaar maximum 2 gemeenten afvaardigen voor deze Europese wedstrijd. Entente Florale Europe uitgegroeid tot een breed georiënteerde milieu- en natuuraudit voor steden en gemeenten die in hun eigen land zich hebben laten opmerken in een nationale competitie. Dan pas kunnen ze deelnemen in de Europese competitieronde. Een brede waaier aan criteria wordt beoordeeld zoals toerisme, erfgoed, urbanisatie, groenbeheer, milieu, natuur- en landschapsbeheer en natuureducatie, … Ook de participatie van de burgers wordt hoog ingeschat.

Beveren Verbindt

Met een totale oppervlakte van circa 150 km² is de gemeente na Antwerpen en Gent, de derde grootste gemeente in Vlaanderen qua oppervlakte. Beveren telt sedert 1977 een 8 tal deelgemeenten of eigen entiteiten met in totaal een 48.000 inwoners. De gemeente ligt in het historische Land van Waas. In het noorden grenst Beveren aan Nederland en het Verdronken land van Saeftinghe. In het oosten vormt de rivier de Schelde een belangrijke grens maar is ook de poort tot de Waaslandhaven op het grondgebied van Beveren.

Schepen Kegels ontving de internationale jury in het historische kader van  kasteel Cortewalle in het centrum van Beveren. De basislijn van Beveren is ‘Beveren verbindt’. Beveren verbindt sport en cultuur, ecologie en recreatie, historische context in relatie met een eigentijdse stadsplanning, wonen en natuur, oud en jong, alles wordt op een geïntegreerde wijze benaderd.  Dit werd de rode draad doorheen het assessmentgebeuren van Entente Florale.

Wanneer we het bestemmingsplan of gewestplan van Beveren bekijken, zien we langs de Schelde een enorme purperen vlek. Op de linker oever van de Schelde heeft zich een gigantische haveninfrastructuur ontwikkeld. Kenmerkend zijn de chemische industrie, de kernplant van Doel, de distributie en de opslag van goederen, voornamelijk in containers. Deze havenzone zorgt voor grote tewerkstelling en welvaart in de gemeente.

De jury kreeg de nodige uitleg omtrent de ruimtelijke ontwikkelingen in het havengebied. Daarbij is de evenwichtsoefening tussen industrie en natuur niet evident. De aanslag op natuur en landbouw door de uitbreiding van de haven in het noorden dient gecompenseerd door bos en natuur. Zo werd het Grenspark Groot Saeftinghe uitgewerkt tussen Nederland en Vlaanderen. Ook het Natuurreservaat de Grote Geule en een eco-golf vormen natuurlijke buffers tussen industrie en landschap. De juryleden werden direct geconfronteerd met de grote diversiteit aan natuur, flora en fauna, in het uitgestrekte havengebied. Ook de vlotte mobiliteit in de havenzone, via autowegen maar vooral ook via trage wandel- en fietspaden, educatieve routes en een watertaxi, zorgen voor een goede bereikbaarheid van de verschillende zones, zowel voor de recreant maar vooral ook voor diegenen die dagelijks in de haven werkzaam zijn. In de haven wordt afval ook omgezet in energie en zien we alom het gebruik van windmolens.

Erfgoed

Op vlak van erfgoed heeft Beveren enkele botanische en bouwkundige kroonjuwelen zoals het Park Cortewalle, Hof ter Saksen, Hof Ter Welle, Bejaardencentrum Briels, de Forten Liefkenshoek en Haasdonk. In Hof ter Saksen, met een parkoppervlakte van circa 14 ha, is de Groendienst gevestigd en zien we ook een arboretum, een hoogstamboomgaard, een natuurtuin, een speelbos en leerpaden. In het centrum van Beveren biedt Park Cortewalle met zijn 10 ha een ideaal kader voor socio-culturele outdoor events. Het Fort Liefkenshoek, gelegen langs de Schelde, dateert uit de tijd van Napoleon (1811). De jury kreeg er een toelichting omtrent het toerisme in Beveren. In de historische gebouwen van deze vesting is een gemeentelijk belevingscentrum uitgewerkt waar de strijd tussen de mens en het water eigentijds en interactief gevisualiseerd wordt.

 

Typisch zijn ook de vele dreven doorheen de gemeente die maximaal geïntegreerd worden in de hedendaagse urbanisatie. Behoud van bestaande dreven en realisatie van nieuwe dreven, meestal op basis van historisch kaartmateriaal, is een succesvol aandachtspunt. Ook begraafplaatsen en het sportcentrum werden als groene en bijenvriendelijke habitats ingericht.

 

Bebloeming zien we vooral in de centra. Een 480 hanging baskets en een 20 tal bloemtoren sieren de openbare gebouwen, straten en pleinen. De groendienst met circa 55 personeelsleden staat in voor 20 % van het beheer van het groenareaal. De resterende 80 % wordt uitbesteed aan tuinaannemers.

Urbanistieke visie

Opvallend was ook de hedendaagse visie van Beveren op de stedenbouwkundige ontwikkeling. Er is veel ruimte in Beveren, doch in hoofdzaak woont de bevolking in de deelgemeenten Beveren en Melsele. De overige deelgemeenten blijven dun bevolkt. In het noorden van Beveren zien we nog natuur, landbouw en havenindustrie, terwijl het zuiden van de gemeente voornamelijk gekenmerkt is door wonen en recreatie voor jong en oud.

De gemeente verzet zich tegen grond verslindende suburbanisatie volgens de aloude principes van de Broadacre city of urban spawl en is permanent op zoek naar de ideale of leefbare verdichtingsnorm. Oude verkavelingen worden herwerkt, nieuwe verkavelingen worden succesvol gepland met aandacht voor sociale integratie en groeninbreiding. Snippergroen wordt gebundeld tot bruikbare ruimten waarbij water en groen samensmelten tot één aantrekkelijk en bruikbaar geheel. Voorbeelden van dergelijke projecten zijn de woonwijken van Grote Heide en Molenbeek met het Molenbeekpark (5.2 ha).