Antwerpen / Voorontwerp New Yorkkaai Zuid goedgekeurd

Het schepencollege van Antwerpen heeft het voorontwerp voor de New Yorkkaai Zuid goedgekeurd. De openbare ruimte langs het Kattendijkdok wordt aangelegd als een aangename, groene, autovrije wandel- en verblijfsruimte met zich op het water.

Het ontwerpteam PTArchitecten en Sweco werkte, in regie met de stad, het district Antwerpen en AG VESPA, het voorontwerp verder uit na een inspraaktraject met de bewoners waarbij iedereen input kon geven over de heraanleg van de kade aan de hand van verschillende thema’s. Maximaal groen, het behoud van het ‘ruwe’ havenkarakter en aandacht voor de verschillende stromen van weggebruikers op de kade bleken de voornaamste conclusies uit de bevraging. Een definitief ontwerp komt er na een nieuwe inspraakronde met de buurt. De werken zouden in 2021 moeten starten.

Ontwikkeling Cadixwijk

De Cadixwijk op het Eilandje is in volle ontwikkeling. Nieuwe woningen, scholen, kinderdagverblijven, winkels, een tram en de heraanleg van het openbaar domein met een groen wijkplein in het centrum van de wijk zorgen voor een grondige vernieuwing van de buurt. De stad wil van de Cadixwijk een duurzame woonwijk maken. Momenteel wonen er zo’n 1500 mensen, dat zullen er over enkele jaren ongeveer 4000 zijn. Daarom worden de braakliggende gronden in verschillende fases verkocht aan voorwaarden zodat een gemengde ontwikkeling met wonen, werken, winkelen er voor iedereen mogelijk is. Ook de heraanleg van het openbaar domein verloopt gefaseerd en volgt op de nieuwe ontwikkelingen. Nu het nieuwe woonproject op de hoek van de Londenstraat in een eindfase zit en het bouwperceel ernaast te koop is, kan ook de aanleg van het openbaar domein langs het dok opstarten.

Een groene verblijfruimte met zicht op het water

De New Yorkkaai wordt voornamelijk een autovrije, groene en aangename verblijfsruimte voor de bewoners en (maritieme) bezoekers van de wijk. Het voorontwerp is opgedeeld in 3 zones:

• een wandelzone in blauwe hardsteen en kasseien langs de dokrand die ook de toegangszone is voor de verschillende ligplaatsen van riviercruises en rondvaartboten en voor de hulpdiensten. Deze zone is voornamelijk voorzien voor voetgangers en maritieme bezoekers;
• een centrale groenzone als verblijfsruimte om er zich te ontspannen, te spelen, te sporten, te picknicken, uit te rusten op beweegbaar zitmeubilair op de oude sporen en met plaats voor evenementen of pop-ups. De verschillende groenvakken zorgen niet enkel voor overvloedig groen maar ook voor schaduw en beschutting tegen de wind en dienen als regentuinen voor waterberging en vertragen zo de infiltratie.
• een autovrije circulatie-en ontsluitingszone langs de gebouwen met ruimte voor terrassen. Deze zone, in gezaagde kassei, is ook toegankelijk voor het laden en lossen tijdens venstertijden. De toegang tot deze zone wordt beperkt door onder meer verdwijnpalen. Ze kan ook als fietscomfortzone functioneren als alternatief voor het wandelpad in blauwe hardsteen en de fietsas op de Kattendijkdok-Oostkaai.
Het aanwezige maritieme erfgoed zoals de meerpalen, stoomperskranen en sporen worden maximaal behouden en geïntegreerd in het nieuwe openbaar domein. Ook de huidige loods wordt grotendeels bewaard en voorzien als shelter op het Schengenplein.

Woonstraten/erven

De verbindingen tussen de New Yorkkaai en de Kattendijkdok-Oostkaai worden ingericht als woonstraten en/of woonerven.  De nieuwe Talinnstraat wordt een doodlopende straat en wordt ingericht als woonerf met toegang tot de ondergrondse parkings van de gebouwen en de laad-en loszone op de kade. De straat wordt voorzien van een gelijkgrondse aanleg in platines met boomvakken en een sorteerstraat.

Schengenplein

PTArchitecten ontwierp eerder ook het centraal gelegen Schengenplein (het vroegere Cadixplein) dat reeds gedeeltelijk is afgewerkt. Het groene plein ligt op de voormalige parking van het oude douanegebouw en is autovrij. Het ligt langs weerszijden van de Kattendijkdok-Oostkaai waar ook een tram rijdt.

Groene lobben en kronkelende verharde wandelpaden domineren het ontwerp van het Schengenplein. Sporadisch duiken een gebogen zitbank of speeltuig op. Die eenvoud was nodig om een evolutie in de toekomst mogelijk te maken. Wat nu een groen lob is, kan later naargelang de noden van het moment en de wensen van de bewoners immers een totaal andere invulling krijgen.

Het evolutieve karakter van het Schengenplein was maar deels een bewuste keuze. Op het moment dat PTArchitecten aan het ontwerpen sloeg, was de Cadixwijk nog in volle aanbouw. In plaats van het ontwerp meteen vast te leggen, bekeek het bureau aan de hand van een schema wat toekomstige bewoners uit verschillende leeftijdsgroepen in de vier seizoenen van een buitenruimte verwachten. Hoewel het ‘uiteindelijke’ ontwerp hierop gebaseerd is, voorziet het toch voldoende ruimte voor verandering in latere jaren.

Het bureau behield een aantal bomen die er reeds vóór de totstandkoming van het Schengenplein stonden. Tijdens de werken verhuisden ze naar een ‘bomenparking’ waar ze later werden opgehaald om te worden teruggeplaatst. Op die manier was er vanaf de eerste dag groen in het park. Tot slot voorzag het Brusselse bureau looplijnen langs het plein zodat de verlichting in het centrale gedeelte van het park ’s nachts gedoofd kan worden. Minder verlichting bespaart niet alleen energie, maar is ook beter voor de dieren en planten. Zo krijgt de biodiversiteit een flinke boost.