Antwerpen / Kunstenaarscollectief Recetas Urbanas realiseert groensculptuur [VIDEO]

Samen met de Groendienst van de stad Antwerpen nodigde het Middelheimmuseum het Spaanse kunstenaarscollectief Recetas Urbanas uit om deze zomer een groensculptuur te realiseren op het De Coninckplein in Antwerpen. Voor dit participatief project gaan de kunstenaars/architecten de dialoog aan met de buurtbewoners.

In het kader van ‘Antwerpen Barok 2018. Rubens inspireert’ vroeg het Middelheimmuseum internationaal gernommeerde kunstenaars uit verschillende disciplines nieuw of bestaand werk te presenteren, geïnspireerd door het innovatieve ideeëngoed van de barokke landschapsarchitectuur. De tentoonstelling ‘Experience Traps’ wordt een verzameling van zeer uiteenlopende werken op het raakvlak tussen architectuur, sculptuur, installatie en performance die van 1 juni tot 23 september 2018 ingeplant worden in het Middelheimmuseum en op enkele locaties in de binnenstad.

Ode aan de verbeelding
Met Experience Traps belicht het Middelheimmuseum de hedendaagse nalatenschap van de barok, met een belangrijke focus op het spanningsveld tussen het natuurlijke en het artificiële. Internationaal gerenommeerde kunstenaars worden uitgenodigd nieuw of bestaand werk te presenteren, werk dat zich bevindt op het raakvlak van architectuur, sculptuur, installatie en performance en dat vertrekt van het gedachtengoed achter de barokke landschapsarchitectuur. Denk daarbij aan motieven als de grotto, het doolhof, het tableau vivant, de folly, de fontein, de trompe-l’oeil…

Deze constructies namen in de hoogdagen van barok en rococo een centrale plaats in het landschapsontwerp in. Wat ze beoogden, was een voorheen ‘klassiek’ landschap een verrassend andere aanblik te geven en daarmee bij de bezoekers nieuwe ervaringen uit te lokken zo ook tot andere vormen van sociaal contact en communicatie te komen. Rationaliteit en efficiëntie maakten plaats voor een ode aan de vrijheid en de verbeelding. Elke van deze motieven laten toe om op een speelse, maar tegelijk kritische manier te kijken naar ‘kunst in opdracht’ die de locatie bespeelt. Die probeert – in ware baroktraditie – het publiek te beduvelen, te verrassen, te imponeren of te verleiden.

Park als sociale ruimte
De eeuwenoude parkomgeving van het Middelheimmuseum, zijn architectuur en de ontwikkeling van de collectie zorgen voor affiniteit met dit barokke motief van architecturale en sculpturale ingrepen die het landschap, en de ontmoeting die erin plaatsvindt, aantrekkingskracht geven.

Experience Traps legt de nadruk op de activatie van een fysieke en mentale ‘zelfervaring’ bij de bezoeker, volgens de precieze voorschriften van de kunstenaar. De tentoonstelling is een kritische reflectie op de hedendaagse ervaringsmaatschappij waarin we willen geëntertaind worden met unieke belevingen – die we liefst met zoveel mogelijk mensen delen.

Groen en duurzaam bouwsysteem
Het Middelheimmuseum, de Groendienst en het Spaanse kunstenaarscollectief Recetas Urbanas kozen voor het De Coninckplein als locatie.

Het collectief heeft meer dan twintig jaar ervaring in het organiseren en coördineren van participatieve bouwprojecten. Op die manier transformeren ze anonieme stedelijke plekken tot aangenamere gemeenschapsplekken. Op uitnodiging van het Middelheimmuseum en de Groendienst van de stad Antwerpen gaan ze voor het eerst aan de slag met een nadrukkelijk “groene” vraag.

“Hoe kan groen bijdragen aan de levenskwaliteit in de stad?” Vanuit die vraag vertrekt het collectief. Recetas Urbanas ontwierp een groen “bouwsysteem” waarvan de basisvorm door de kunstenaars wordt aangereikt en de definitieve proporties en details in samenspraak met de buurtbewoners en andere geïnteresseerden tot stand komen. De verschillende onderdelen van de groene constructie worden na afloop van de tentoonstelling gerecupereerd en herbestemd.

Het collectief laat zich inspireren door de barokke traditie van stadsversieringen en triomfbogen. In hun groensculptuur komt de boog steeds terug als architecturaal basiselement. Als een hedendaagse stadsscenograaf bedenkt Recetas Urbanas een structuur als verfraaiing van de stad, maar in tegenstelling tot in de barok geeft deze stadsscenograaf de regie in handen van de burger.

Samen met de deelnemers onderzoekt het collectief hoe het kunstwerk er zal uitzien, hoe ze in de loop van de tentoonstelling het interactieve kunstwerk kunnen onderhouden en hoe ze het tot leven kunnen brengen door de organisatie van uiteenlopende activiteiten. Via workshops leren deelnemers aan en van elkaar hoe ze samen iets kunnen maken.

Gedurende een bepaalde periode wordt het De Coninckplein omgebouwd tot een stedelijk laboratorium voor groenintegratie waar mensen kunnen samenkomen en onder begeleiding van Recetas Urbanas een groensculptuur kunnen maken. Tijdens het project zijn er gesprekken met buurtverenigingen en -scholen met als doel om na afloop van het project stukken van het groenkunstwerk een definitieve plek te geven in de buurt. Op die manier leeft het project verder op het De Coninckplein.