Afscheidsessay Erik A. de Jong / Biophilia – van vensterbank tot landschap

Erik A. de Jong schreef het afscheidsessay Biophilia – van vensterbank tot landschap ter gelegenheid van het beëindigen van de bijzondere ARTIS-leerstoel Cultuur, Landschap en Natuur aan de Universiteit van Amsterdam.

Elf jaar lang bekleedde Erik A. de Jong de bijzondere leerstoel Cultuur, Landschap en Natuur. De Jong werkte voordien onder meer aan de Vrije Universiteit Amsterdam en Wageningen University, aan het Bard Graduate Centre in New York en als Harvard Senior Fellow in Boston/Dumbarton Oaks, Washington D.C. Zijn onderwijs en onderzoek richtte zich op de relatie tussen cultuur en natuur, de positie van de mens in de natuur en de betekenis van tuin, park, landschap en groen erfgoed. De leerstoel verzorgde lezingen en adviezen en werkte samen met kunstenaars aan projecten die natuur en landschap tot uitgangspunt namen.

Als adviseur van de Amsterdamse dierentuin ARTIS leverde hij onder meer een essentiële bijdrage aan de transformatie van het ARTIS-Park naar het educatieve instituut dat ARTIS vandaag de dag is. Hij gaf mede vorm aan de publicatie ´Meer ruimte voor ARTIS – masterplan voor dier, plant, educatie en erfgoed´ die het begin inluidde van belangrijke veranderingen voor ARTIS. ARTIS werd steeds meer een plek waar de natuur in de breedste zin werd getoond: van microben, tot dieren en planten, tot het heelal. In het bijzonder vergrootte Erik de aandacht en waardering voor het ensemble dat Artis vertegenwoordigt met zijn erfgoed van belangrijke 19de-eeuwse gebouwen, het  groene erfgoed  aan  planten, bomen en tuinen in combinatie met de natuur- en kunsthistorische collecties.

Antropoceen

Dit essay reflecteert op een persoonlijke manier op stof die werd aangeboden in de colleges van de laatste jaren. Men kan de tekst lezen als een pleidooi voor groene geesteswetenschappen, die elders Environmental Humanities of Ecological Humanities worden genoemd. Het is de afgelopen tijd duidelijk geworden dat natuur in meest brede zin van klimaat, gender, hybriditeit, Antropoceen, culturele diversiteit en biodiversiteit, inclusief gemaakt moet worden in geesteswetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Er bestaat grote behoefte aan zulke ecokritiek. Er ligt een grote verantwoordelijkheid een jongere generatie en een algemeen publiek kennis te kunnen laten vergaren ten aanzien van de vervlechting van natuur en cultuur. Met de daaruit voortkomende problematiek zal de veranderende antropocene wereld ons als individu en samenleving voorlopig blijvend confronteren.

U kunt het afscheidsessay hier downloaden.