Meer biodiversiteit op bedrijventerreinen
In het kader van de Green Deal Bedrijventerreinen engageerden meer dan 130 bedrijven, organisaties en (lokale) besturen zich om de komende drie jaar de biodiversiteit op hun terreinen te verhogen. Meer dan 1.900 hectare aan bedrijventerreinen wordt tegen september 2021 met permanente of tijdelijke natuur ingericht. Het departement Omgeving, het Agentschap voor Natuur en Bos, Natuurpunt en het studiebureau Corridor namen het initiatief voor deze Green Deal.
De Green Deals zijn een Vlaams initiatief om bedrijven en sectoren verder te ‘vergroenen’. Het gaat om vrijwillige overeenkomsten tussen (privé)partners en de Vlaamse overheid om samen een groen project na te streven. Bedrijven, organisaties en besturen kunnen zelf voorstellen voor een deal aanbrengen en de overheid engageert zich om knelpunten die vergroening belemmeren, aan te pakken.
Deelnemers aan de Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit engageren zich onder meer om een natuurvriendelijk beheerplan op te maken en uit te voeren en/of de inrichting van permanente of tijdelijke natuur voor minimaal één locatie. Dat kan op verschillende manieren, vaak met vrij eenvoudige ingrepen. Denk bijvoorbeeld aan streekeigen bomen en planten, waterpartijen, bloemenweiden, groendaken, het bannen van pesticiden, nestgelegenheid voor vogels, vleermuizen, bijen, enzovoort.
Waarom meer biodiversiteit op bedrijventerreinen?
In een tijd waar groene ruimte steeds schaarser wordt, is de transformatie van bedrijventerreinen tot aantrekkelijke groene ruimten en de betere verankering ervan in de omgeving een grote uitdaging en tegelijk een opportuniteit voor lokale en andere openbare besturen en ontwikkelingsmaatschappijen. Want biodiversiteit en bedrijvigheid op een bedrijventerrein kunnen prima samengaan en zelfs tot wederzijds voordeel leiden.
Meer biodiversiteit op bedrijventerreinen zorgt voor de bescherming en het herstel van natuurwaarden en versterkt het ‘groenblauwe netwerk’ wegens de ligging op strategische locaties (op de grens) tussen woon-, landbouw-, natuur- en buitengebied. Uit onderzoek blijkt dat er soms nu al bijzondere fauna en flora op bedrijventerreinen voorkomt, zelfs meer dan op vele landbouwgronden.
Meer groen heeft ook positieve gevolgen voor ons klimaat en draagt onder andere bij tot waterzuivering, brengt verkoeling en zuivert de lucht. Ecologische aanleg kan verder tot kostenbesparing leiden op het vlak van beheer (door minder maaien, losse hagen/houtkanten in plaats van strak geschoren vormen,…), in vergelijking met de klassieke tuinaanleg.
Werken aan meer biodiversiteit komt ook het imago van bedrijven bij klanten, leveranciers, medewerkers en stakeholders ten goede. Het vergroenen van het eigen terrein kan bedrijven op de kaart zetten als innovatieve spelers en zo een belangrijke schakel vormen om gekwalificeerd personeel aan te trekken en te houden. Het heeft ook een positieve invloed op de vastgoedwaarde op langere termijn.
Een aantrekkelijke groene omgeving kan er ook toe bijdragen dat een bedrijventerrein niet als een storend element in de omgeving wordt ervaren, wat de maatschappelijke acceptatie ten goede komt, bijvoorbeeld bij toekomstige uitbreidingsplannen. Zeker wanneer ook gezocht wordt naar vormen van gedeeld ruimtegebruik, bijvoorbeeld het doortrekken van een fietspad over het bedrijventerrein, de aanleg van wandelpaden, van semipublieke bedrijfsparkings, het openstellen van groene recreatieruimte of zelfs de aanleg van een volkstuincomplex.
Op de website van de Green Deal wordt een overzicht gegeven van een aantal gerealiseerde praktijkvoorbeelden. Zoals de ecologische tuin bij Athlon Car Lease in Machelen met grasland, lage struiken, een wadi, bos en bloemenweide. De rioolwaterzuiveringsinstallatie van Aquafin in Ingelmunster met onder meer een bloemenweide, een inheems groenscherm, een poel, bijenkasten, een takkenwal enzovoort. De nieuwe bedrijfstuin van Roelarta in Roeselare met onder meer een bloemenborder, weidebloemen, bomen en een wilde poel met moerasplanten. Of de poelen voor de zeldzame Rugstreeppad van Wienerberger in Rumst.
BIODIVA-scan
Om bedrijven op weg te helpen een beleid uit te stippelen en acties te ondernemen inzake biodiversiteit, heeft de provincie Antwerpen de BIODIVA-scan ontwikkeld, in samenwerking met de Strategische Projectenorganisatie Kempen en LV Consult. KBC ondersteunde de online ontwikkeling van de scan.
Via de biodiversiteitsladder en de BIODIVA-vragen, zal je een inzicht krijgen in de huidige status van de biodiversiteit, de direct te nemen acties en de mogelijke toekomstige verbeteringstrajecten. Er is ook een rekenapplicatie aan toegevoegd die aantoont waarom het de moeite loont om te investeren in bedrijfsgroen.
Provincie Antwerpen verzamelde tevens een aantal concrete tips voor meer biodiversiteit op bedrijventerreinen.
Inspiratiegids ‘Ecologisch groen op bedrijventerreinen’
De Vlaamse Landmaatschappij VLM heeft een inspiratiegids ‘Ecologisch groen op bedrijventerreinen’ uitgewerkt. De inspiratiegids wil bedrijven stimuleren om bedrijventerreinen op een natuurvriendelijkere manier in te richten. Zo kunnen bedrijfssites omgevormd worden van grijze zones in een reeds sterk versteend landschap, naar kwalitatieve landschappelijke verbindingen tussen groene gebieden. In de brochure worden elf bedrijven voorgesteld die een groene en meer natuurlijke werkomgeving belangrijk vinden. De voorbeelden illustreren dat ieder type terrein zijn eigen kansen en mogelijkheden heeft.
Het gaat onder meer om een ecologisch parkgebied bij een kantorencomplex aan de luchthaven van Zaventem, het bedrijventerrein Kristalpark in Lommel, een ecologische tuin bij een groothandel in oude metalen in Herentals, de bedrijfssites van Toyota in Brussel, Zaventem en Diest, groene en blauwe buffers rond bedrijventerreinen in het zuiden Zuid-West-Vlaanderen van de intercommunale Leiedal, enzovoort.
Download hier de inspiratiegids.
2B Connect
Zesentwintig partners hebben zich de voorbije vier jaar ingezet voor meer biodiversiteit op bedrijventerreinen in de grensregio België – Nederland onder de noemer ‘2B Connect’. Er werden tien gebieden geselecteerd waar gewerkt werd aan biodiversiteit. Het project ontving via Interreg Vlaanderen-Nederland, een Europees fonds voor regionale ontwikkeling, ruim drie miljoen euro om te werken aan meer biodiversiteit op bedrijventerreinen. Van bestaande bedrijventerreinen die een biodiverse make-over krijgen tot nieuw te ontwikkelen bedrijventerreinen waar van bij de aanleg rekening wordt gehouden met de natuurwaarden in de buurt. Van volledige bedrijventerreinen tot individuele bedrijfskavels.
