2014 moeilijk jaar voor de sierteelt

2014 werd ondanks de gunstige weersomstandigheden geen goed jaar voor de Vlaamse siertelers. Dat vertelde Filip Goossens, voorzitter van de beroepsvereniging voor de Vlaamse sierteelt en groenvoorziening (AVBS) op de jaarvergadering van de organisatie. De areaal- en productiecijfers tonen een dalende trend voor de bloemisterij en een stagnatie voor de boomkwekerij. Ook de tewerkstelling daalde in deze twee subsectoren. Tuinaanleg doet het dan weer wel goed: er komen steeds meer tuinaanlegbedrijven bij die steeds meer mensen tewerkstellen. Heel wat telers kregen begin juni bovendien ook af te rekenen met behoorlijke schade door de zogenaamde pinksterstorm die over ons land raasde. Voeg daarbij nog de prijsdruk op de markt dit najaar, en je krijgt een jaar om snel te vergeten, aldus Goossens.

Uit de Sierteeltbarometer van AVBS van het derde kwartaal van 2014 tonen dat de moeilijke situatie voor bloemisterij aanhoudt, maar ook dat steeds meer bedrijven in de boomkwekerij geconfronteerd worden met een omzetdaling, terwijl deze subsector nog relatief stand hield in diezelfde periode vorig jaar. Tegelijk tonen de cijfers dat de betalingstermijnen gemiddeld opnieuw langer worden en dit zowel voor bloemisterij als boomkwekerij.
Kijken we naar de bedrijfsomzet, dan waren er na de eerste drie moeilijke kwartalen in 2013, de eerste tekenen van herstel al in het vierde kwartaal. Het matig herstel dat zich had doorgezet gedurende het eerste kwartaal van 2014, is opnieuw gebroken in de twee volgende kwartalen. In het derde kwartaal is er geen sprake meer van herstel, maar eerder van een nog moeilijkere situatie.
Dit is des te meer zo voor de subsector boomkwekerij die in vergelijking tot de bloemisterij eind 2013 nog relatief stand hield, maar nu duidelijk meer te maken heeft met omzetdalingen. Voor de bloemisterij is er in kwartaal drie van 2014 in mindere mate sprake van een verdere omzetdaling, maar eerder van een stabiele situatie op een niveau dat in 2013 wel fel was gezakt. 41% van de respondenten uit de bloemisterij melden immers een gelijke omzet voor kwartaal drie 2014 tegenover 2013 en daarnaast zijn er respectievelijk 30% respondenten die meer omzet melden terwijl er ook 29% zijn die een omzetdaling zien.

Het is interessant om te zien dat de investeringszin in de bloemisterij, die in kwartaal drie 2013 met 21% van de respondenten was gezakt tot een dieptepunt, in kwartaal drie 2014 opnieuw steeg tot 53% en dus meer dan de helft van de respondenten die melding maakten van de wil om te investeren. Binnen de boomkwekerij is deze trend eerder andersom. Waar dit percentage op zijn hoogtepunt 56% bedroeg begin dit jaar, was dit met respectievelijk 43% en 48% lager dan de helft van de respondenten in kwartalen twee en drie 2014.
Dit alles, samen met de omzetevoluties zoals hierboven geschetst, zijn signalen dat het in de bloemisterij zeker al sinds begin 2013 blijvend moeilijk is en dat er een vergelijkbare situatie dreigt te ontstaan voor de boomkwekerij als de handel zich in 2015 niet herpakt.

 Innovatie

Onderzoek en ontwikkeling, en een stimulerend investeringsbeleid kunnen volgens Filip Goossens hefbomen zijn voor een competitieve sector. Ook het aanboren van nieuwe exportmarkten moet een prioriteit voor de toekomst zijn volgens de voorzitter. In eigen land moet steeds meer rekening gehouden worden met de roep naar duurzaamheid die steeds luider klinkt.

Landbouwminister Joke Schauvliege riep op om niet bij de pakken te blijven zitten en haalde het spiksplinternieuwe Landbouwrapport (LARA) erbij om een beeld te schetsen van de sector anno 2014. De Vlaamse siertelers leggen beslag op slechts 1 procent van de Vlaamse landbouwoppervlakte, of ongeveer 6.000 hectare. Daartegenover staat een productiewaarde van 525 miljoen euro, 7 procent van de tewerkstelling in de Vlaamse land- en tuinbouw, en 9 procent van de waarde die in de land- en tuinbouw gecreëerd wordt.

Indrukwekkend, maar de consumptiecijfers leggen een sluipend gevaar bloot: we kopen steeds minder bloemen en planten. Vorig jaar kochten 48 op 100 Vlamingen minstens één keer bloemen of planten, terwijl dat tien jaar geleden nog 67 op 100 was. Nog verontrustender: vooral bij de jongere generatie is het enthousiasme ver te zoeken, want twee op de drie onder de 35 jaar koopt nooit bloemen of planten. En dus moet de sector volop inzetten op innovatie, vindt minister Schauvliege. Volgens het LARA is de sector daar volop mee bezig: 62 procent van de sierteeltbedrijven heeft de voorbije twee jaar één of meerdere innovaties doorgevoerd op het bedrijf. Het VLIF toonde zich daarbij een trouwe medestander: er ging sinds 2011 liefst 77 miljoen euro vanuit het VLIF naar de sierteeltsector.

Bron: VILT