Symposium: Maak plaats voor het Brusselse stadslandschap!

Op vrijdag 23 september 2016 organiseert De Brusselse Federatie voor Stedenbouw het symposium ‘Maak plaats voor het Brusselse stadslandschap’. Dit symposium kadert in de eerste editie van de Biennale van het Brusselse stadslandschap.

 

Het begrip ‘landschap’ heeft de afgelopen jaren een sterke evolutie doorgemaakt. De traditionele, sterk romantische benadering en dito zoektocht naar een geïdealiseerde natuur hebben plaats gemaakt voor een nieuwe zienswijze over de verhouding tussen bebouwing en haar natuurlijke omgeving. Deze hernieuwde belangstelling voor het landschap is een echt teken van beschaving. Ze gaat gepaard met een diepgaande mentaliteitsverandering ten aanzien van de grootschalige verstedelijking van het grondgebied en de toenemende aftakeling van het milieu.

De Europese Landschapsconventie, die het samenwerkingskader bepaalt van de lidstaten die Europese landschappen promoten, beschermen, beheren en aanleggen, toont het belang van deze bewustwording op Europese schaal aan.

De landschapspraktijk groeit langzaam uit tot een nieuwe benadering van stedenbouwkunde die over verschillende disciplines heen reikt, gebaseerd is op de notie van zintuigelijke perceptie en tegelijkertijd de mens in het midden van haar aanpak plaatst. Het concept stadslandschap is een nieuw begrip. Het biedt nieuwe perspectieven op de harmonieuze, innoverende en duurzame ontwikkeling van onze metropool, die in volle evolutie is. Stadsplanners kunnen zo de stad vernieuwen ten voordele van zijn inwoners.

Programma

08:30  Ontvangst
08:45  Opening door Rudi Vervoort, Minister-President van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
09:15   Inleiding tot het ochtendprogramma door Guillaume van der Vaeren, Voorzitter van de FBU
09:30  “Het landschapsdenken” door Michel Collot
Michel Collot is professor Franse Literatuur aan de Universiteit PARIS 3. Hij is beïnvloed door de fenomenologie, is gespecialiseerd in moderne poëzie en is ook zelf poëet en auteur van “L’horizon fabuleux”, “Paysage et poésie”, “La pensée-paysage” en “Pour une autre écologie”.
10:05   “Voor steden op menselijke schaal” door David Sim
David Sim uit Denemarken is stedenbouwkundige, partner bij het bureau GEHL Architects in Kopenhagen en artistiek directeur. Het bureau Gehl Architects heeft in de afgelopen 50 jaar een benadering van de openbare ruimte ontwikkeld die gebaseerd is op stadssociologie.
10:40  Koffiepauze
11:10   “Lost Landscape” door Peter Veenstra
Peter Veenstra, Nederlands architect-landschapsarchitect en partner bij LOLA Landscape Architects, heeft een innovatieve en creatieve manier ontwikkeld om verlaten ruimtes in het stadslandschap aan te pakken. Deze aanpak is gebaseerd op een grootschalige analyse van de ecosystemen en concentreert zich op de menselijke ervaring.
11:45  “10 jaar Europese landschapspraktijk”, kritische denkoefening door Thierry Kandjee
Thierry Kandjee werkt als uitgever en jury bij de stichting LANDSCAPE ARCHITECTURE EUROPE die zich tot doel stelt om het debat over het landschap in Europa op gang te brengen en uit te werken. Deze stichting maakt zich kenbaar door het publiceren van een referentiewerk om de 3 jaar.
12:10  “Europese Landschapsconventie en Brusselse Landschapsprijs” door Isabelle Leroy
Isabelle Leroy werkt bij de DIRECTIE VAN MONUMENTEN EN LANDSCHAPPEN van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zij ziet erop toe dat het wettelijk kader nageleefd wordt, precies door het toepassen van de beginselen van de Europese Landschapsconventie, die door België geratificeerd is.
14:00 Inleiding tot het namiddagprogramma door Guillaume van der Vaeren, Voorzitter van de FBU
Het landschap van de Brusselse metropool is veelzijdig en bestaat uit een mozaïek van stadslandschappen die in 7 thema’s ondergebracht kunnen worden.
14:10 De 7 sleutels tot het Brusselse stadslandschap:

1. “Bewoonde landschappen” door Yves Hubert
Yves Hubert, Brussels landschapsarchitect en stedenbouwkundige, is verbonden aan het bureau JNC International. Hij zal het hebben over buurtlandschappen, dagelijkse landschappen, en openbare ruimten en parken aan de binnenterrein van een huizenblok, waarbij hij bijzondere aandacht besteedt aan hun rol op het vlak van sociale integratie, samenleven en het bewaren van de openbare orde.

2. “Productieve landschappen” door Thierry Kandjee
Thierry Kandjee, landschapsarchitect, is codirecteur van het denk- en actieplatform Taktyk. Hij zal zijn benadering van de coproductielandschappen uit de doeken doen op basis van 3 uitgangspunten: verbonden landschap, geïntegreerd landschap, landschap als bron, die zijn uitgewerkt in het project “Parkfarm” in Thurn & Taxis.

3. “Het stadslandschap in beweging” door Isabelle Corten
Isabelle Corten, architect-stedenbouwkundige en lichtontwerpster, en daarnaast oprichtster van RADIANCE 35, zal het hebben over de rol van licht in onze perceptie van tijd en ruimte van openbare ruimten, over stadsdecors, visuele patronen, en dit in het bijzonder aan de hand van het Lichtplan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

4. “De ecologie van het stadslandschap” door Serge Kempeneers
Serge Kempeneers, directeur van de Afdeling Groene Ruimten bij LEEFMILIEU BRUSSEL, zal zich over het groene netwerk buigen. Hij zal het ook hebben over de evolutie die het beheer van parken en groene ruimten de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. Zijn analyse zal vertrekken vanuit een eco-systemische visie op het Brusselse stadslandschap.

5. “Water in het stadslandschap” door Bas Smets
Bas Smets, ingenieur-architect en landschapsarchitect, zal zijn visie op de Brusselse metropool voorstellen aan de hand van een analyse van de dallandschappen en de stroomgebieden. Hij zal ook verwijzen naar de studie Bruxelles 2040.

6. “Landschappen in herinnering” door Anne-Marie Sauvat
Anne Marie Sauvat, architect-landschapsarchitect en oprichtster van het atelier EOLE, zal het hebben over de openbare ruimte als historisch en cultureel erfgoed. Ze zal de sporen van het verleden in de huidige cartografie van de stad onder de aandacht brengen. Ze zal het proces van stratificatie van het stadslandschap als drager van identiteit en socioculturele integratie analyseren.

7. “Landschappen en recht” door Benoît Périlleux
Benoit Périlleux, directeur-diensthoofd van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel Stedelijke Ontwikkeling, zal aan de hand van het GPDO het regelgevend kader in herinnering brengen. Hij zal pleiten voor een structurerende visie op natuur en stad en zal de verschillende territoriale uitvoeringsstrategieën op een rijtje zetten.

15:00 Multidisciplinaire rondetafelgesprekken (eerste deel):

Dankzij de benadering van het stadslandschap van vandaag kunnen erg concrete antwoorden gevonden worden voor problemen die, wanneer ze apart beschouwd worden, onoplosbaar lijken. De rode draad: De mens en diens zintuigelijke ervaring terug een centrale plaats geven in de aanpak. Tijdens de rondetafelgesprekken zal de nadruk gelegd kunnen worden op de noodzaak om de verschillende problemen samen aan te pakken via een zintuigelijke benadering van de stad.

Debat 1: Bewoonde landschappen en landschappen in herinnering:
Zijn landschappen in herinnering dragers van maatschappelijke waarden, dragen ze bij tot het samenleven of het welzijn van de bewoners? Bevorderen ze de sociale integratie en het gevoel ergens toe te behoren, of versterken ze integendeel uitsluiting en de socio-culturele hinderpalen in de wijken?

Debat met de volgende deelnemers: Yves Hubert, Anne-Marie Sauvat, Stéphan Sonneville (ATENOR), Renaud Chevalier (ASSAR) en Benjamin Cadranel (CITYDEV)

16:10 Multidisciplinaire rondetafelgesprekken (tweede deel):

Debat 2: Ecologie van het stadslandschap, productieve landschappen en landschappen en recht:
Hoe ecologie en productiviteit in stadslandschappen met elkaar verzoenen? Staan milieuproblemen en sociaal-economische uitdagingen haaks op elkaar of kunnen ze hand in hand gaan? Hoe vertaalt dit dilemma zich in de regelgeving?

Debat met de volgende deelnemers: Serge Kempeneers, Thierry Kandjee, Benoît Périlleux, Patrick Moyersoen (SUM) en Maarten Roels (VZW TERRE-EN-VUE)

Debat 3: Stadslandschap in beweging en water in het stadslandschap:
Hoe vertaalt de structuur van dalen en waterlopen, die vroeger de verplaatsingen van mensen en goederen bevorderde, zich in de scenografie van het stadslandschap van vandaag?

Debat met de volgende deelnemers: Bas Smets, Isabelle Corten, Gaétan Cuartero Diaz (LEEFMILIEU BRUSSEL), Joachim Declerck (ARCHITECTURE WORKROOM BRUSSELS), en Michel de Bièvre (URBAN LAND INSTITUTE)

17:30  Conclusies over de studiedag
17:45  Vooruitblik op de Biennale 2018 door Céline Fremault, minister van Leefmilieu van het BHG
Het symposium vindt plaats in Leefmilieu Brussel, Thurn & Taxis-site, Havenlaan 86C, 1000 Brussel.

Informatie en inschrijven op de website van Brussels Urban Landscape Biennal.

 

Brussels Urban Landscape Biennial

Het symposium maakt deel uit van de eerste editie van de Brussels Urban Landscape Biennial (BULB), een initiatief van de minister van Leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Céline Fremault.

De biënnale heeft als doel:

de landschapsarchitectuur in Brussel beter bekend te maken bij het grote publiek
de parken en tuinen tot leven te brengen
lokale en buitenlandse bezoekers aan te trekken door het imago van Brussel
banden te smeden met andere Europese steden
innovatieve plaatsen van uitwisseling te creëren
de beroepen van de landschapseconomie in de kijker te zetten.
Misschien nog meer dan architectuur en stedenbouw slaagt landschapsarchitectuur erin continuïteiten te accentueren en echte herkenningspunten te bieden voor de stadsbewoners. Meer dan iconische gebouwen, brengt het landschap verbinding tot stand: het creëert continuïteit en geeft tegelijkertijd identiteit aan een plek.

De biënnale van het stadslandschap wordt georganiseerd door Leefmilieu Brussel in samenwerking met de Brusselse Federatie voor Stedenbouw, de René Pechère Bibliotheek, Bozar en Flora Brussels.