Stadstuin Grote Markt Turnhout wint Openbaargroen Award 2016

De ‘Intieme Stadstuin’ op de Grote Markt van Turnhout heeft op de wedstrijd de Groene Lente van de Vereniging voor Openbaar Groen (VVOG) de bijzondere Openbaargroen Award gewonnen. Hiermee belonen VLAM en VVOG openbare groenprojecten die met de expertise van een professionele tuinaannemer werden gerealiseerd.

De Openbaargroen Award brengt het maatschappelijk belang van openbaar groen onder de aandacht en ijvert voor een goede samenwerking tussen gemeentebesturen, boomkwekers en tuinaannemers.

Eén plein, drie sferen

De voorbije jaren werd de Grote Markt van Turnhout, een van de grootste van Vlaanderen, helemaal heraangelegd. Na een ontwerpwedstrijd werd daarvoor een team bestaande uit het multidisciplinaire ontwerpbureau  Stramien uit Antwerpen in samenwerking met Bureau Landlab uit Nederland en het ingenieursbureau Ney & Partners geselecteerd.

Basisidee was om het centrale plein parkeervrij te maken zodat de Grote Markt opnieuw het centrum van de gemeente werd, het grootste terras van de Kempen, het salon van de stad. Het is een attractieve open ruimte waar de stedelijke samenleving zich toont, en die ook geschikt is voor diverse evenementen zoals de markt, de kermis of culturele initiatieven. De centrale fontein en de ruime zitranden maken het plein extra levendig. Aan de rand van het plein, waar zich veel handelspanden en horecazaken bevinden, werd extra ruimte voorzien voor terrassen met daarnaast een ruime loopzone, bushaltes en enkele fietsenstallingen. Blikvanger is een luifel die al het stadsmeubilair mooi integreert.

Voor verlichting en materialen werd een specifieke beeldtaal ontwikkeld, geïnspireerd op de geschiedenis en de typische elementen waarmee Turnhout geassocieerd wordt: hoofdstad van de groene Kempen, stad van speelkaarten en lichtstad … Voor de bestrating werden de oorspronkelijke kasseien vlak afgezaagd en opnieuw gebruikt. Alle materialen, inclusief de kleine mozaïekkeien in de stadstuin, zijn in dezelfde blauwgrijze tinten Turnhouts Blauw.

Met dit project won Turnhout in 2011 de Prijs Publieke Ruimte voor een kwaliteitsvolle en duurzame openbare ruimte.

 

 

 

Intieme stadstuin

Een belangrijk onderdeel van het nieuwe plein is de ‘intieme stadstuin’ rond de kerk, die teruggaat op de oorspronkelijke configuratie van de Markt, met in het midden de kerk met daarrond een tuin als rustige zone tussen beide.

Tot op het einde van de achttiende eeuw lag hier een ommuurd kerkhof. Een deel ervan, aan de zuidkant van de kerk, werd in het begin van de twintigste eeuw vervangen door een elegante siertuin met wandelpaadjes, omheind met een arduinen muurtje met een smeedijzeren hekwerk, versierd met twee waterkommen als fonteinen en opzetmasten met lantaarns. Het deel aan de noordkant was grotendeels ingenomen door bebouwing. Die gebouwen werden in de jaren ’60 gesloopt, en vervangen door een stenen plein dat bijna tot tegen de kerk kwam. Het oorspronkelijke idee van ‘de kerk met een gewijde tuin rondom’, ging daardoor grotendeels verloren.

“De creatie van een nieuwe rustige groene stadstuin rondom de kerk, creëert opnieuw een samenhang. Het aloude concept van ‘de kerkhof’ wordt voor het eerst in meer dan tweehonderd jaar volledig in ere hersteld,” zegt Inge Goos van de groendienst van Turnhout.

De organische vorm van de tuin is bepaald door de nieuwe looplijn die de link legt tussen twee commerciële centra: de winkelstraat (Gasthuisstraat) en het nieuwe stadsproject Turnova. De tuin symboliseert ook het belang van natuur en groen in en om de stad Turnhout, aldus Inge Goos. “De bloemen in de kleurvariaties wit tot paars trekken vlinders en andere insecten aan. Ook ‘s winters is een groen beeld gegarandeerd door het haaks op de bloemenperken geplaatste haagpatronen.”

Prairiebeplanting

Aanvankelijk was gekozen voor een zogenaamde prairiebeplanting met vaste planten en siergrassen. In 2015 werd beslist om samen met tuinaannemer Geert Laenen van Hoebenschot Plant & Tuin een nieuw beplantingsconcept uit te werken. De bebloeming en de biodiversiteitswaarde moesten zeker behouden blijven. Daarom is gekozen om sterke vaste planten in grote groepen aan te planten. Om de tuin in de winter attractiever te maken, hebben we ook blokken met siergrassen aangeplant.

Volgens de jury van de Openbaargroen Award is het voorbeeldstellend dat er middenin het stadscentrum en palend aan de kerk een mooie, hedendaagse tuin werd aangelegd. “Op een dergelijke centrale plaats verwacht men meestal niet veel groen en zijn andere stedelijke functies soms meer aan de orde. De stadstuin is uitgevoerd met stijlvolle materialen, kleurrijke vaste planten en wintergroene haagstructuren en is tot ieders tevredenheid kwalitatief goed uitgevoerd door een vakbekwame tuinaannemer. ”

 

Foto’s markt: Stramien

Foto’s tuin: Stad Turnhout

 

Alle bekroonde projecten van de Groene Lente kunt u bekijken op de website van VVOG.